رسیدگی در دادگاه های کیفری / کیفیت شروع به رسیدگی (۳۳۵-۳۵۷)

۲۷۰۱
نظریه شماره ۱۰۹۴/ ۹۴/ ۷- ۴/ ۵/ ۹۴ اداره کل حقوقی قوه قضاییه:
الف، ب، ج) با توجه به مواد ۲۲، ۸۹ و ۹۲ قانون آئین دادرسی کیفری مصوب ۱۳۹۲، اصل کلی این است که انجام تحقیقات مقدماتی درخصوص کلیه جرائم می‏باید در دادسرا صورت پذیرد؛ مگر این که در قانون استثناء و به آن تصریح شده باشد. بنابراین درصورتی که متهم علاوه بر ارتکاب جرائمی که مستقیماً قابل طرح در دادگاه است، متهم به ارتکاب سایر جرائم نیز باشد، در این صورت با لحاظ ماده ۳۱۳ قانون یاد شده که به موجب آن، به اتهامات متعدد متهم می‏باید توأمان رسیدگی گردد، انجام تحقیقات مقدماتی نسبت به کلیه جرائم توسط دادسرا انجام پذیرد و لذا دادگاه بخش می‏باید به جانشینی بازپرس نسبت به انجام تحقیقات مقدماتی درخصوص جرائم لواط، آدم‏ربایی و ضرب و جرح عمدی، اقدام و در نهایت با صدور قرار نهایی، پرونده را نزد دادستان مرکز شهرستان ارسال نماید و بدیهی است که درصورت صدور کیفرخواست، پرونده جهت رسیدگی نسبت به همه جرائم وفق تبصره‏های ۱ و ۲ ماده ۳۱۴ قانون آئین دادرسی کیفری مصوب ۱۳۹۲، در دادگاه صالح مطرح خواهد شد.
د) چنانچه، دادگاه بخش به جانشینی بازپرس رسیدگی نماید، حق اختلاف با دادگاه کیفری یک را ندارد؛ اما در مقام دادگاه کیفری دو، حق اختلاف با دادگاه کیفری یک را دارد.
2702
از نظریه شماره ۳۰۲۹/ ۹۳/ ۷- ۴/ ۱۲/ ۱۳۹۳ اداره کل حقوقی قوه قضاییه:
نظر به اینکه به موجب ماده ۳۴۰ قانون آئین دادرسی کیفری ۱۳۹۲، جرائم تعزیری درجه هفت و هشت به طور مستقیم در دادگاه، رسیدگی می‏شود و از طرفی درجه‏بندی مجازات‌ها نیز تنها ناظر به جرائم تعزیری است؛ لذا به جرم مستوجب دیه، تحت هر شرایطی با کیفرخواست رسیدگی می‏شود. در فرضی که جرمی مستوجب دیه و مجازات تعزیری درجه هفت یا هشت باشد باید با کیفرخواست رسیدگی شود.
نظریه شماره ۱۰۹۶/ ۹۴/ ۷- ۵/ ۵/ ۱۳۹۴ اداره کل حقوقی قوه قضاییه:
درجه بندی مجازات‌ها به شرح ماده ۱۹ قانون مجازات اسلامی ۱۳۹۲، فقط شامل مجازات‌های تعزیری است و آنچه در ماده ۳۴۰ قانون آئین دادرسی کیفری ۱۳۹۲ آمده نیز شامل مجازات‌های تعزیری درجه ۷ و ۸ است که تصریح شده «جرایم تعزیری درجه ۷ و ۸ به‏طور مستقیم در دادگاه مطرح می‏شود …» و مقررات این ماده شامل جرائمی که مستوجب دیه و مجازات‌های تعزیری درجه ۷ و ۸ باشد، نمی‏شود. زیرا به جرم مستوجب دیه تحت هر شرایطی با کیفرخواست رسیدگی می‏شود. بنابراین در جرائم موضوع مواد ۷۱۷ و ۷۱۶ قانون مجازات اسلامی ۱۳۷۵ نیز دادسرا، باید تحقیقات مقدماتی را انجام و درصورت صدور کیفرخواست، به دادگاه ارسال نماید. مضافاً این که دادسرا در معیت دادگاه است و تصمیمات دادگاه برای دادسرایی که در معیت آن قرار دارد، لازم الاتباع است و موردی برای اختلاف وجود ندارد.
2703
از نظریه شماره ۸۱۷/ ۹۴/ ۷- ۲/ ۴/ ۱۳۹۴ اداره کل حقوقی قوه قضاییه:
2- مفاد صدر ماده ۳۴۰ قانون آیین دادرسی کیفری مصوب ۱۳۹۲ حاکی از ارسال بدون دخالت و مستقیم پرونده‏های مربوطه به جرائم تعزیری درجه ۷ و ۸ از سوی دادسرا به دادگاه‏ها است و لذا در فرض سؤال، دادسرا باید دستور ارسال پرونده به دادگاه ذی‏ربط را صادر نماید و از موارد صدور قرار عدم صلاحیت نمی‏باشد.
3- در صورتی که دادگاه، پرونده‏ای را از جمله جرایمی تشخیص دهد که رسیدگی به آنها در مرحله تحقیقات مقدماتی در دادسرا باید صورت پذیرد، در این صورت به دستور دادگاه، پرونده به دادسرا ارسال می‏گردد و دادسرا باید طبق نظر دادگاه اقدام نماید و نیازی به صدور قرار عدم صلاحیت از سوی دادگاه نیست.