شماره نظریه : ۷/۹۸/۱۴۸۷
شماره پرونده : ک ۷۸۴۱-۸۶۱-۸۹
تاریخ نظریه : ۱۳۹۸/۰۹/۲۶
صدر ماده ۸۸ قانون آیین دادرسی کیفری به لحاظ رعایت سلسه مراتب دادستان و معاون دادستان و دادیار را در طول یکدیگر قرار داده و بیان داشته در اموری که از ناحیه دادستان به معاون دادستان و دادیار ارجاع می گردد نامبردگان دارای تمامی اختیارات دادستان در امور محوله می باشند و در ذیل همین ماده دادستان و معاون دادستان را در عرض یکدیگر قرار داده و بیان داشته در غیاب دادستان و معاون او دادیاری که سابقه قضایی بیشتری دارد جانشین دادستان محسوب می گردد از طرف دیگر در ماده ۹۲ قانون پیش گفته قانونگذار صراحتا بیان داشته تمامی تحقیقات بر عهده بازپرس است منتها در غیر جرایم موضوع ماده ۳۰۲ در صورت نبود بازپرس دادستان نیز دارای تمامی اختیاراتی است که برای بازپرس تعیین شده است در این حالت چنانچه دادستان انجام تحقیقاتی را به دادیار ارجاع دهد قرار های نهایی دادیار و همچنین قرار تامین منتهی به بازداشت متهم باید در همان روز به تایید و نظر دادستان برسد حال سوال این است از آنجایی که قانونگذار در ماده ۸۸ صراحتا قید معاون دادستان را بیان نموده و در ماده ۹۲ عالما و عامدا قید معاون دادستان رابیان نکرده است مستدعی است بفرمائید آیا قرارهای تامین کیفری منتهی به بازداشت متهم و قرارهای نهایی معاون دادستان نیاز به تایید و اظهارنظر دادستان دارد یا خیر آیا در صورت حضور دادستان معاون دادستان می تواند اموری را که بر عهده دادستان است از جمله تایید قرارهای بازداشت موقت و ارجاع پرونده ها به شعب تحقیق و .. بدون ارجاع از ناحیه ایشان انجام دهد یا خیر./ع
اولا، معاون دادستان از لحاظ اختیارات اداری و قضایی در غیاب دادستان و یا با تفویض اختیارات از سوی وی، جانشین دادستان محسوب و دارای تمام اختیارات و وظایف دادستان می باشد و در واقع سمت معاونت دادستانی، سمتی مدیریتی است و معاون دادستان به حکم قانون در موارد کفالت اداری نظیر بلاتصدی بودن پست دادستانی یا در غیاب وی و یا با استفاده از نهاد تفویض اختیار، به جانشینی از دادستان اقدام می نماید و دادیار، حسب مورد تحت نظارت دادستان و یا معاون وی انجام وظیفه می نماید. بنابراین قرارهای نهایی و قرارهای تأمین منتهی به بازداشت متهم که از سوی معاون دادستان صادر می گردد، به منزله صدور این قرارها از سوی دادستان بوده و نیازی به تأیید وی ندارد؛ مگر این که دادستان در ارجاع موردی به معاون، بر ضرورت اخذ موافقت خود در موارد خاص تصریح کند. ثانیا، همان گونه که گفته شد، معاونت دادستانی، سمتی است که در ماده ۲۳ قانون آیین دادرسی کیفری ۱۳۹۲ پیش بینی شده است تا شخصی که دارای این سمت است عهده دار انجام تمام یا بخشی از وظایف دادستان باشد؛ به طوری که در غیاب دادستان در صورت وحدت معاون دادستان، عهده دار انجام تمام وظایف وی می باشد و در زمان حضور وی، صرفا بنا به ارجاع دادستان عهده دار انجام وظایف محوله است./ت