شماره نظریه : ۷/۹۹/۱۱۸۳
شماره پرونده : ۹۹-۱۸۶/۲-۱۱۸۳ ک
تاریخ نظریه : ۱۳۹۹/۰۹/۱۵
مطابق ماده ۹۱ قانون مجازات اسلامی مصوب ۱۳۹۲ در جرایم موجب حد یا قصاص هرگاه فرد بالغ کمتر از هیجده سال ماهیت جرم انجام شده و یا حرمت آن را درک نکند و یا در رشد و کمال عقل وی شبهه وجود داشته باشد، حسب مورد با توجه به سن وی، به مجازاتهای پیشبینی شده در این فصل محکوم میشود و مطابق ماده ۱۳۵ همین قانون، در تعدد جرایم موجب حد و تعزیری و نیز جرایم موجب قصاص و تعزیر، مجازاتها جمع و ابتدا حد یا قصاص اجرا میشود. چنانچه فرد بالغ کمتر از هیجده سال مرتکب یک جرم می¬شود و دادگاه ویژه رسیدگی به جرایم اطفال و نوجوانان طبق ماده ۹۱ قانون مجازات اسلامی به لحاظ شبهه در رشد و کمال عقل نوجوان به جای مجازات حدی، به مجازاتهای تعزیری مقرر در فصل دهم قانون مجازات اسلامی حکم دهد، آیا طبق ماده ۱۳۵ قانون مجازات اسلامی جمع هر دو مجازات اجرا میشود یا طبق ماده ۱۳۴ قانون مجازات اسلامی، صرفاً یک مجازات و آن هم اشد قابل اجرا است؟
نظر به اینکه اعمال مقررات تعدد ناظر به مجازاتهای تعزیری است و در خصوص افراد نوجوان با عنایت به ماده ۸۹ قانون مجازات اسلامی مصوب ۱۳۹۲ مجازات تعزیری تعیین میشود، لذا قواعد تعدد جرم در خصوص جرایم تعزیری ارتکابی توسط نوجوان قابل اعمال است و در فرض سؤال که با انتفای مجازات حد یا قصاص، مرتکب نوجوان به «مجازات تعزیری» محکوم میشود نیز مقررات تعدد جرم موضوع ماده ۱۳۴ قانون مجازات اسلامی اعمال میشود و به لحاظ انتفای «حد»، اعمال مقررات ماده ۱۳۵ این قانون سالبه به انتفای موضوع است.