مقدمه
به منظور بهرهگیری مطلوب از ظرفیت دیپلماسی فرهنگی در محیط جدید بینالمللی با استفاده از فعالیت و تجارب گذشته سازمان در روابط فرهنگی تبلیغی خارج از کشور اساسنامه«سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی» که در این اساسنامه اختصاراً «سازمان» نامیده میشود، به شرح زیر اصلاح میشود:
فصل اول ـ کلیات
ماده ۱:
سازمان دارای شخصیت حقوقی مستقل، رسماً وابسته به وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی است و براساس رهنمودهای مقام معظم رهبری و تصمیمات شورای عالی با رعایت سیاست خارجی نظام، منحصراً بر طبق مقررات این اساسنامه فعالیت میکند.
تبصره: آییننامه اجرایی نحوه تأمین هماهنگی بین سازمان و وزارت امورخارجه با همکاری آن وزارت تهیه و به تصویب شورایعالی خواهد رسید.
ماده ۲: اهداف سازمان
۱. احیاء و گسترش تفکر و معارف اسلامی در جهان به منظور بیداری مسلمانان و ابلاغ پیام اسلام راستین به جهانیان
۲. آگاهی جهانیان نسبت به مبانی و اهداف و مواضع انقلاب اسلامی و تبیین جایگاه آن برای مردم جهان
۳. گسترش مناسبات فرهنگی با ملل و اقوام مختلف بخصوص مسلمانان و مستضعفان جهان
۴. تقویت و تنظیم مناسبات فرهنگی جمهوری اسلامی ایران با سایر کشورها و سازمانهای فرهنگی بینالمللی
۵. عرضه صحیح فرهنگ و تمدن ایران و ویژگیهای فرهنگی، جغرافیایی و تاریخی آن
۶. فراهم آمدن زمینههای وحدت میان مسلمانان و تشکیل جبهه واحد بر اساس اصول مسلم اسلامی
۷. مقابله فکری با فرهنگ ضددینی، اسلامستیزی و شیعههراسی و آگاهکردن مسلمانان نسبت به توطئههای تفرقهانگیز دشمنان و دفاع از حقوق مسلمانان
۸. رشد و ارتقاء و اصلاح وضع فرهنگی، تبلیغی، سیاسی، اقتصادی و اجتماعی مسلمانان بهویژه پیروان اهلالبیت(علیهم السلام) در جهان.
ماده ۳: وظایف سازمان
الف. سیاستگذاری، برنامهریزی، هدایت، هماهنگی، نظارت و ارزیابی
۱. سیاسـتگذاری، برنامهریزی و همـاهنگی در اجرای کلیه فعالیتهای فرهنگی ـ تبلیغی جمهوری اسلامی ایران در خارج از کشور درچارچوب رهنمودهای مقاممعظم رهبری.
۲. هدایت، نظارت و پشتیبانی فعالیتهای فرهنگی بخش غیردولتی درخارج از کشور
۳. پیگیری و نظارت بر حسن اجرای موافقتنامهها، اسناد همکاری و برنامه مبادلات فرهنگی، هنری و تبلیغی با سایر کشورها
۴. هدایت و حمایت مادی و معنوی از شخصیتها، انجمنها و تشکلهای اسلامی و مردمی فعال در مسایل فرهنگی ـ تبلیغی خارج از کشور و نظارت بر فعالیتهای آنان
۵. گردآوری و ساماندهی مدیریت اطلاعات و دانش راهبردی موردنیاز روابط فرهنگی بینالمللی جمهوری اسلامی ایران
۶. برنامهریزی فرهنگی و تبلیغی برای ایرانیان و علاقهمندان به فرهنگ و تمدن اسلامی و ایرانی در خارج از کشور
۷. تعیین ضوابط و مقرارت ناظر برتهیه و انتشارکتب، نشریات و سایر محصولات فرهنگی ـ تبلیغی برای خارج از کشور و نظارت بر حسن اجرای آن.
ب. فعالیتهای مطالعاتی و تحقیقاتی
۱. رصدفرهنگی محیط بینالمللی و ترازیابی موقعیت اسلام و ایران در این محیط و ظرفیتهای فرهنگی بینالمللی جمهوری اسلامی ایران
۲. مطالعه و بررسی بهمنظور شناخت شیوههای مطلوب معرفی علوم، معارف، فرهنگ و تمدن اسلامی و ایرانی.
۳. انجام مطالعات و تحقیقات فرهنگی بینالمللی و حمایت از پژوهشهای اسلامی به ویژه در زمینه شناخت ادیان، فرق، فرهنگ ملل و ساختار جریانهای فکری جوامع مختلف.
۴. شناخت جمعیتها، انجمنها، جریانهای رسانهای و شخصیتهای فرهنگی و مذهبی جهان بهویژه کشورهای اسلامی.
ج. امور اجرایی
۱. ایجاد زمینه و هماهنگی برای عقد موافقتنامهها و قراردادهای لازم بهمنظور مبادلات فرهنگی، علمی، آموزشی، هنری، سینمایی، جهانگردی، خبری، مطبوعاتی، ورزشی و امدادی و در صورت ضرورت شرکت درجلسات سازمانهای فرهنگی منطقهای و بینالمللی با همکاری دستگاههای اجرایی ذیربط
۲. همکاریهای فرهنگی و تبلیغی با مراکز اسلامی و فرهنگی سایر کشورها و سازمانهای منطقهای و بینالمللی
۳. کمک به ایجاد و گسترش فعالیتهای حوزوی و دانشگاهی درخارج از کشور
۴. ایجاد، توسعه و اداره کلیه امور نمایندگیهای فرهنگی ایران و مراکز اسلامی و فرهنگی وابسته به جمهوری اسلامی ایران درخارج و تعیین نمایندگان فرهنگی و تبلیغی و نظارت بر اجرای وظایف آنها
۵. گزینش، آموزش، سازماندهی و اعزام مبلغ و مربی دینی به خارج از کشور
۶. برگزاری گردهماییها، جشنوارهها و نمایشگاههای فرهنگی و تبلیغی و مراسم عمومی در خارج از کشور
۷. اشاعه و گسترش زبان و ادبیات فارسی و تقویت کرسیهای زبان فارسی و مراکز ایرانشناسی
۸. تألیف، ترجمه و انتشار کتب و نشریات مناسب به منظور معرفی علوم، معارف، فرهنگ و تمدن اسلامی و ایرانی و تبادل فرهنگی با سایر کشورها.
ماده ۴: مدت فعالیت سازمان نامحدود است.
ماده ۵: مرکز سازمان در تهران است و سازمان میتواند براساس مفاد این اساسنامه و اهداف فرهنگی و تبلیغی جمهوری اسلامی ایران، به تأسیس نمایندگی و توسعه فعالیتهای خود در خارج از کشور اقدام نماید.
ماده ۶: کلیه نهادها و مؤسسات دولتی و غیردولتی که از بودجه عمومی کشور و یا تسهیلات جمهوری اسلامی ایران استفاده میکنند مکلفند فعالیتهای فرهنگی تبلیغی خود در خارج از کشور را با هماهنگی سازمان به انجام برسانند.
تبصره ۱: نحوه همکاری بین مجمع تقریب مذاهب اسلامی و مجمع اهل بیت و بنیاد سعدی با سازمان براساس آییننامهای خواهد بود که به تصویب شورایعالی سازمان میرسد.
تبصره ۲: سازمان میتواند در صورت ضرورت و با تصویب شورایعالی بخشی از فعالیتها و اموراجرایی خود در خارج از کشور را از طریق سایر دستگاهها و نهادها و مؤسسات به انجام برساند.
ماده ۷: منابع مالی
منابع مالی سازمان عبارتنداز:
۱. کمک دولت از محل اعتبارات عمومی در ردیف مستقل بودجه سالیانه کل کشور
۲. درآمدهای ناشی از فعالیتهای فرهنگی و تبلیغی سازمان در خارج از کشور
۳. کمک بلاعوض اشخاص حقیقی و حقوقی
۴. کمکهای دریافتی از محل وجوه شرعیه
۵. سایر درآمدهایی که منبع آن به تصویب شورایعالی سازمان برسد.
فصل دوم ـ ارکان
ماده ۸: ارکان سازمان
ارکان سازمان عبارتند از:
۱. شورای عالی
۲. رییس سازمان
ماده ۹: ترکیب شورای عالی
شورای عالی مرکب از اعضای زیر میباشد که با حکم مقام معظم رهبری منصوب میشوند:
الف. وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی (رییس شورا)
ب. وزیر امورخارجه
ج. رییس سازمان صدا و سیمای جمهوری اسلامی
د. رییس سازمان تبلیغات اسلامی
ه. دبیرکل مجمع تقریب مذاهب اسلامی
و. دبیرکل مجمع جهانی اهل بیت(ع)
ز. معاون ارتباطات بینالمللی دفترمقام معظم رهبری
ح. رییس جامعهالمصطفی(ص) العالمیه
ط. رییس بنیاد سعدی
ی. پنج نفر از شخصیتهای علمی و فرهنگی به انتخاب مقام معظم رهبری
ک. رییس سازمان
تبصره: دبیرخانه شورایعالی در سازمان مستقر است و دبیر شورا به پیشنهاد رییس سازمان و تأیید شورایعالی و حکم وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی منصوب میشود.
ماده ۱۰: اختیارات و وظایف شورای عالی
۱. بررسی و تعیین سیاستها و راهبردهای کلی و ضوابط حاکم بر امور و فعالیتهای فرهنگی و تبلیغی جمهوری اسلامی ایران در خارج از کشور
۲. بررسی و تصویب طرحها و برنامههای بلندمدت و میان مدت سازمان
۳. بررسی و تصویب برنامه و بودجه سالانه و منابع قابل تخصیص
۴. بررسی و تصویب مقررات و آییننامههای اداری، استخدامی، تشکیلاتی، مالی و معاملاتی سازمان
۵. بررسی و تصویب آییننامه اعزام نمایندگان فرهنگی
۶. نظارت بر حسن اجرای سیاستها و ارزیابی عملکرد و فعالیتهای فرهنگی و تبلیغی جمهوری اسلامی ایران در خارج از کشور
۷. اظهارنظر و تأیید پیشنهاد وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی مبنی بر معرفی رییس سازمان.
تبصره: شورایعالی میتواند بهمنظور نظارت بر فعالیتها و برنامههای سازمان از وجود افراد صاحبنظر و باصلاحیت بهعنوان بازرس استفاده نماید. رییس سازمان موظف است تسهیلات لازم را برای حسن اجرای وظایف آنان فراهم آورد.
ماده ۱۱: تشکیل جلسات شورا
شورایعالی هردوماه یک بار تشکیل جلسه خواهد داد و در صورت لزوم جلسات فوقالعاده با پیشنهاد رییس سازمان یا هریک از اعضا و تأیید رییس شورا برگزار میشود.
ماده ۱۲: جلسات شورا با حضور اکثریت اعضاء رسمیت مییابد و مصوبات آن با اکثریت آرای حاضر و حداقل ۸ رأی معتبر خواهد بود.
تبصره: در غیاب رییس شورا یکی از اعضاء به انتخاب شورا عهدهدار اداره جلسه خواهدبود.
ماده ۱۳: ترتیب انتخاب رییس سازمان
رییس سازمان از میان اشخاص مدیر و مدبر و مجرب در امور فرهنگی بینالمللی از سوی وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی پیشنهاد و پس از تأیید شورایعالی و موافقت مقام معظم رهبری، با حکم وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی برای مدت سه سال منصوب میشود. تجدید انتخاب وی بلامانع است.
تبصره: رییس سازمان در صورت استعفاء یا اتمام دوره تصدی با تأیید وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی تا تعیین رییس جدید به مدت سه ماه کماکان عهدهدار مسئولیتهای محوله در اساسنامه خواهد بود.
ماده ۱۴: اختیارات و وظایف رییس سازمان
۱. تهیه و تنظیم خطوط مشی؛ سیاستها و راهبردهای کلی حاکم بر امور و فعالیتهای فرهنگی و تبلیغی جمهوری اسلامی ایران در خارج از کشور و ارائه به شورایعالی
۲. تهیـه و تنظیم طرحها و برنامههای بلندمدت و میان مدت برای پیشنهاد به شورایعالی
۳. تهیه و تنظیم برنامه و بودجه سالانه سازمان و پیشنهاد به شورایعالی
۴. تهیه و پیشنهاد ساختار سازمانی و تشکیلات تفصیلی سازمان و هرگونه تغییر یا اصلاح بعدی در آن برای بررسی و تصویب شورایعالی
۵. تهیه و تنظیم مقررات و آییننامههای اداری، استخدامی، تشکیلاتی، مالی و معاملاتی سازمان و هرگونه تغییر و اصلاح بعدی در آن، جهت بررسی و تصویب شورایعالی
۶. نصب و عزل معاونان و مدیران سازمان و نمایندگان فرهنگی جمهوری اسلامی ایران در خارج ازکشور با هماهنگی وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی
۷. پیگیری و اجرای مصوبات شورایعالی
۸. امضای موافقتنامهها و قراردادهای داخلی و خارجی به نمایندگی از وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی در چارچوب وظایف سازمان با رعایت قوانین و مقررات مربوط
۹. اداره امور سازمان
۱۰. ارائه گزارشهای دورهای و موردی از عملکرد سازمان به شورایعالی
۱۱. پیشنهاد ایجاد، توسعه و انحلال مؤسسات وابسته و تحتنظر سازمان به رییس شورا جهت تأیید
۱۲. عقد قرارداد با اشخاص حقیقی یا حقوقی و نمایندگی سازمان در مراجع اداری و قضایی و انتخاب وکیل با حق توکیل تا یک درجه و پایان دادن به دعاوی از طریق مصالحه یا ارجاع به داوری.
تبصره: رییس سازمان در مقابل وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی مسئول است و در کلیه مواردی که بر طبق این اساسنامه به عهده وی گذاشته شده است، پاسخگو خواهد بود.
فصل سوم: امور مالی
ماده ۱۵: داراییهای سازمان
داراییهای سازمان عبارتند از:
۱. کلیه اموال و داراییهای منقول و غیرمنقول که به موجب تصویب اساسنامه و تأسیس سازمان، از وزارتخـانهها، سازمـانها، نهادها یا مؤسـسات دولتی و غیردولتی به سازمان انتقال یافته و یا به تملک سازمان درمیآید.
۲. داراییها و اموال ناشی از کمکهای بلاعوض اشخاص حقیقی و حقوقی
۳. سایر داراییها و اموال ناشی از فعالیتهای جاری سازمان
ماده ۱۶: سازمان از نظر اداری، مالی و تشکیلاتی تابع مصوبات شورایعالی است و بدون الزام به رعایت قوانین و مقررات عمومی حاکم بر دستگاههای دولتی به ویژه قانون محاسبات عمومی، قانون مدیریت خدمات کشوری و اصلاحات و الحاقات بعدی آنها و قانون تنظیم بخشی از مقررات، تنها درچارچوب مصوبات شورایعالی عمل خواهد نمود.
ماده ۱۷: رییسسازمان موظف است بودجه پیشنهادی سالآینده خود را تا پایان شهریورماه هر سال به شورای عالی تقدیم کند.
ماده ۱۸: سازمان به منظور انجام فعالیتهای خود میتواند به تأسیس و اداره شرکتها و مؤسسات وابسته با رعایت قوانین و مقررات مربوطه اقدام نماید.
ماده ۱۹: هرگونه تغییر یا اصلاح اساسنامه به پیشنهاد رییس شورا و یا ۵ نفر از اعضا و با رأی دو سوم اعضای شورایعالی خواهد بود.
ماده ۲۰: این اساسنامه پسازاصلاحات لازم درسه فصل و ۲۰ ماده و ۸ تبصره تنظیم و درتاریخ بیست و ششم بهمنماه ۱۳۹۴ به تصویب دوسوم اعضای شورای عالی رسید وجایگزین اساسنامه مصوب ۱۳۷۴/۸/۳۰ میگردد.