(فقه )یعنی تصفح و استقراء یک یک آراء مجتهدان اسلامی دریک مساله فقهی معین از کتب یا ازاقوال آنان که خود بخود این تصفح منتهی شود بموقوف اوبر اتفاق نظرآن مجتهدان درآن مساله.
در مقابل “نقل اجماع ” استعمال میشود که برموارد ذیل صادق است:
الف- کسیکه اجماع را بطریق فوق تحصیل کرده وقوع چنان اتفاق نظریرا برای دیگری یادیگران نقل کند وآنان را بیاگاها ند.
ب- آن دیگری که بطریق فوق آگاهی پیدا کرده برای ثالث و رابع و دیگران ازوجود چنان اتفاق نظری صحبت کند.