فصل اول – کلیات
ماده ۱- همه‌پرسی از آحاد ملت مطابق مقررات این قانون انجام می‌گیرد؛ به‌نحوی‌که همه اقشار جامعه با آزادی کامل نظر خود را دربارهٔ موضوعی که به آرای عمومی گذارده می‌شود، به یکی از دو صورت زیر اعلام نمایند:
الف- آری
ب- نه
تبصره- رأی‌گیری وسیلهٔ اوراق مخصوصی که در شعب أخذ رأی بین رأی‌دهندگان توزیع خواهد شد، انجام می‌شود.
ماده ۲- وزارت‌کشور ضمن هماهنگی با شورای نگهبان، تاریخ برگزاری همه‌پرسی را تعیین و اعلام خواهد نمود.
ماده ۳- نظارت بر همه‌پرسی به‌عهدهٔ شورای نگهبان می‌باشد.
فصل دوم- کیفیت برگزاری همه‌پرسی
ماده ۴- همه‌پرسی به‌صورت مستقیم و عمومی و با رأی مخفی خواهد بود.
ماده ۵- هر شخص واجد شرایط در داخل کشور می‌تواند فقط یک بار با ارائهٔ شناسنامهٔ خود و در خارج از کشور با گذرنامه رأی دهد.
ماده ۶- أخذ رأی در داخل و خارج از کشور در یک روز انجام می‌شود و مدت آن ۱۰ ساعت است و در صورت ضرورت قابل‌تمدید می‌باشد.
تبصره ۱- تشخیص ضرورت و مدت تمدید أخذ رأی به‌عهدهٔ وزیرکشور است.
تبصره ۲- أخذ رأی باید در یکی از روزهای تعطیل رسمی انجام گیرد.
ماده ۷- صداوسیمای جمهوری اسلامی ایران مکلف است برنامه‌های آموزشی دربارهٔ همه‌پرسی و همچنین کلیهٔ اعلامیه‌ها و اطلاعیه‌های مربوطه را که وزارت‌کشور یا هیئت‌مرکزی نظارت منتخب شورای نگهبان ضروری تشخیص می‌دهند، از شبکهٔ سراسری یا محلی صداوسیمای جمهوری اسلامی ایران پخش نماید.
ماده ۸- مأموران انتظامی در حدود قانون موظف به ایجاد نظم و جلوگیری از هرگونه بی‌نظمی در جریان همه‌پرسی و حفاظت صندوق‌ها می‌باشند. نیروهای نظامی و انتظامی حق دخالت در امور اجرایی و نظارت در همه‌پرسی را ندارند.
ماده ۹- آرایی که از طریق خرید و فروش به‌دست آمده باشد، با تأیید هیئت‌نظارت یا نمایندهٔ آن، باطل ولی جزء آرای مأخوذه، محسوب و مراتب در صورت‌جلسه، قید و آرای مذکور ضمیمهٔ صورت‌جلسه خواهد شد.
ماده ۱۰- در موارد ذیل با تأیید هیئت‌نظارت یا نمایندهٔ آن، برگ‌های رأی باطل بوده و جزء آرای مأخوذه محسوب نشده و مراتب در صورت‌جلسه، قید و آرای مذکور ضمیمهٔ صورت‌جلسه خواهد شد:
۱- صندوق فاقد لاک‌ومهر همه‌پرسی باشد.
۲- آرا، زائد بر تعداد تعرفه باشد.
۳- آرای کسانی‌که به سن قانون رأی‌دادن نرسیده باشند.
۴- آرایی که با شناسنامهٔ افراد فوت‌شده یا غیرایرانی داده شده باشد.
۵- آرایی که با تقلب و تزویر (در تعرفه‌ها، آرا، صورت‌جلسات، شمارش) به‌دست آمده باشد.
۶- آرایی که با شناسنامهٔ غیر یا جعلی أخذ شده باشد.
۷- آرایی که با شناسنامهٔ کسانی که حضور ندارند، أخذ شده باشد.
۸- آرایی که فاقد مهر همه‌پرسی باشد.
۹- آرایی که از طریق تهدید به‌دست آمده باشد.
۱۰- آرایی که روی برگ‌های رأی قانونی نباشد.
تبصره ۱- کل آرای مندرج در صورت‌جلسه‌ای که صندوق أخذ رأی آن فاقد اوراق رأی یا برگ‌های تعرفه باشد، باطل و جزء آرای مأخوذه محسوب نخواهد شد.
تبصره ۲- به تعداد آرای زائد در بند «۲»، قبل از قرائت آرا و بدون توجه به نوع رأی، از کل برگ‌های رأی کسر می‌شود.
ماده ۱۱- وزارت‌کشور مأمور اجرای قانون همه‌پرسی بوده و مسئول صحت جریان برگزاری آن است و بدین منظور می‌تواند مأمورانی جهت بازرسی و کنترل جریان همه‌پرسی به‌طور ثابت و یا سیار به شهرستان‌ها و بخش‌ها و شعب ثبت‌نام و أخذ رأی اعزام نماید و حق دخالت در امر نظارت شورای نگهبان را ندارند.
ماده ۱۲- ارتکاب امور ذیل جرم محسوب می‌شود:
۱- خرید و فروش رأی.
۲- تقلب و تزویر در اوراق تعرفه یا برگ رأی یا صورت‌جلسات.
۳- تهدید یا تطمیع در امر همه‌پرسی.
۴- رأی‌دادن با شناسنامهٔ جعلی.
۵- رأی‌دادن با شناسنامهٔ دیگری.
۶- رأی‌دادن بیش از یک بار.
۷- اخلال در امر همه‌پرسی.
۸- کم و زیاد کردن آرا یا تعرفه‌ها.
۹- تقلب در رأی‌گیری و شمارش آرا.
۱۰- رأی‌گرفتن با شناسنامهٔ کسی‌که حضور ندارد.
۱۱- توصیه به ریختن برگ رأی معین از طرف اعضای شعبهٔ أخذ رأی یا هر فرد دیگری در محل صندوق رأی.
۱۲- تغییر و تبدیل یا جعل و یا ربودن و یا معدوم‌نمودن اوراق و اسناد انتخاباتی از قبیل تعرفه و برگ رأی و صورت‌جلسات و تلکس و تلفن‌گرام‌ها و تلگراف‌ها.
۱۳- بازکردن یا شکستن قفل محل نگهداری و لاک‌ومهر صندوق‌های رأی بدون مجوز قانونی.
۱۴- جابه‌جایی، دخل‌وتصرف و یا معدوم‌نمودن اسناد همه‌پرسی بدون مجوز قانونی.
۱۵- ایجاد رعب و وحشت برای رأی‌دهندگان یا اعضای شعب ثبت‌نام و أخذ رأی با اسلحه و یا بدون اسلحه در امر همه‌پرسی.
۱۶- دخالت در امر همه‌پرسی، با سمت یا سند مجعول و یا به هر نحو غیرقانونی.
تبصره- چنانچه وقوع جرائم مندرج در مادهٔ فوق موجب گردد که جریان همه‌پرسی در یک یا چند شعبهٔ ثبت‌نام و أخذ رأی از مسیر قانونی خود خارج شود و در نتیجهٔ کلی همه‌پرسی مؤثر باشد، مراتب به‌وسیلهٔ وزارت‌کشور به‌منظور طرح در شورای نگهبان به هیئت‌مرکزی نظارت اعلام می‌گردد.
ماده ۱۳- تشکیلات قضایی هر شهرستان یا بخش به‌منظور پیشگیری از وقوع جرم ضمن هماهنگی با ناظرین شورای نگهبان و هیئت‌اجرایی اقدامات لازم را در محدودهٔ مقررات معمول می‌دارد.
ماده ۱۴- رأی‌دهندگان باید دارای شرایط ذیل باشند:
۱- تابعیت کشور جمهوری اسلامی ایران.
۲- ورود به سن ۱۶ سالگی.
۳- عدم‌جنون.
فصل سوم – هیئت‌اجرایی
ماده ۱۵- بلافاصله پس از صدور دستور شروع همه‌پرسی از طرف وزارت‌کشور، فرماندار دستور تشکیل هیئت‌های اجرایی را به بخشداران صادر نموده و موظف است ظرف سه روز هیئت‌اجرایی همه‌پرسی شهرستان را به ریاست خود و عضویت رئیس ثبت‌احوال و دادستان یا نمایندهٔ وی و ۸ نفر از معتمدین تشکیل دهد.
تبصره- بیست‌وچهار نفر معتمدین محل، بنا بر دعوت کتبی فرماندار یا بخشدار محل، ظرف دو روز تشکیل جلسه داده و پس از حضور دو سوم مدعوین در حضور هیئت‌نظارت از بین خود یا خارج، هشت نفر را به‌عنوان معتمدین اصلی و پنج‌نفر را به‌عنوان معتمدین علی‌البدل هیئت‌اجرایی با رأی مخفی و اکثریت نسبی آرا انتخاب می‌نمایند.
ماده ۱۶- تعداد اعضای هیئت‌های اجرایی شهرستان و بخش و کیفیت و مهلت تشکیل آن‌ها یکسان است.
ماده ۱۷- کلیهٔ امور همه‌پرسی بخش مرکزی را هیئت‌اجرایی شهرستان انجام می‌دهد.
ماده ۱۸- معتمدین هیئت‌اجرایی باید دارای ایمان و التزام عملی به اسلام و قانون‌اساسی و حسن شهرت و سواد خواندن و نوشتن بوده و از عوامل مؤثر در تحکیم رژیم سابق و وابسته به گروه‌های غیرقانونی نباشند.
ماده ۱۹- اعضای هیئت‌اجرایی پس از پذیرفتن عضویت، ملزم به شرکت در جلسات و انجام وظایف قانونی مربوطه می‌باشند.
ماده ۲۰- هیئت‌اجرایی بخش بلافاصله پس از انتخاب معتمدین تشکیل جلسه داده و تعداد و محل استقرار شعب ثبت‌نام و أخذ رأی را تعیین نموده و به‌وسیلهٔ رئیس هیئت (بخشدار) به فرماندار جهت طرح در هیئت‌اجرایی شهرستان اعلام می‌دارد.
ماده ۲۱- جلسات هیئت‌های اجرایی شهرستان و بخش، با حضور دو سوم کلیهٔ اعضا رسمیت یافته و أخذ تصمیم با اکثریت مطلق حاضرین خواهد بود.
ماده ۲۲- هیئت‌اجرایی شهرستان پس از تعیین محل‌های استقرار شعب ثبت‌نام و أخذ رأی و بررسی و تأیید و تصویب مصوبات هیئت‌های اجرایی بخش‌ها در مورد تعداد و محل شعب ثبت‌نام و أخذ رأی، ۹ روز قبل از روز أخذ رأی مبادرت به انتشار آگهی همه‌پرسی حاوی تاریخ برگزاری، ساعات أخذ رأی، شرایط رأی‌دهندگان، جرائم و تخلفات و مقررات جزایی و محل ثبت‌نام و أخذ رأی در سراسر شهرستان می‌نماید.
تبصره- در صورت بروز بعضی از مشکلات با موافقت وزارت‌کشور، مهلت ۹ روز تا ۷ روز تقلیل می‌یابد.
ماده ۲۳- هیئت‌های اجرایی شهرستان و بخش، پس از انتشار آگهی همه‌پرسی، برای هر شعبهٔ ثبت‌نام و أخذ رأی پنج‌نفر از معتمدین محلی که دارای سواد خواندن و نوشتن باشند، انتخاب و به فرماندار یا بخشدار جهت صدور حکم معرفی می‌نماید.
ماده ۲۴- هیئت‌اجرایی با تصویب هیئت‌اجرایی شهرستان می‌تواند برای مناطق صعب‌العبور و کوهستانی و مسافت‌های دور و نقاطی که تشکیل شعب ثبت‌نام و أخذ رأی مقدور نیست، شعب أخذ رأی سیار تشکیل دهد. هیئت‌اجرایی شهرستان نیز می‌تواند در صورتی که لازم بداند، نسبت‌به تشکیل شعب أخذ رأی سیار در مرکز شهرستان و بخش مرکزی اقدام نماید و هر دو مورد باید به اطلاع هیئت‌نظارت برسد و همچنین نماینده‌ای از هیئت‌نظارت در معیت صندوق سیار بوده و مسیر گردش صندوق را در صورت‌جلسه‌ای قید و تأیید نماید.
ماده ۲۵- در سفارتخانه‌ها و کنسولگری و نمایندگی سیاسی ایران در خارج از کشور، هیئت‌اجرایی همه‌پرسی به ریاست سفیر و یا سرکنسول و یا عالی‌ترین مقام نمایندگی سیاسی و عضویت سه‌نفر از کارمندان ارشد سفارتخانه، کنسولگری و یا نمایندگی سیاسی و ۵ نفر از ایرانیان مؤمن به انقلاب‌اسلامی مقیم آن کشور به انتخاب و دعوت سفیر یا سرکنسول و یا مقام نمایندگی سیاسی تشکیل می‌گردد.
ماده ۲۶- هیئت‌اجرایی موضوع مادهٔ فوق پس از خاتمهٔ أخذ رأی و قرائت آرا، نتیجه را صورت‌جلسه می‌نماید. سفیر و یا سرکنسول و یا عالی‌ترین مقام نمایندگی سیاسی موظف است بلافاصله نتیجه را با سریع‌ترین وسیلهٔ مخابراتی ممکن از طریق وزارت امور خارجه به وزارت‌کشور اعلام دارد.
فصل چهارم- شکایات و نحوهٔ رسیدگی
ماده ۲۷- شورای نگهبان ظرف یک هفته و در صورت ضرورت حداکثر ده روز پس از دریافت نتیجهٔ همه‌پرسی، نظر قطعی خود را جهت امضا به رئیس‌جمهور ارسال نموده و رئیس‌جمهور پس از امضا به وزارت‌کشور اعلام و وزارت‌کشور از طریق رسانه‌های گروهی نتیجهٔ نهایی را به اطلاع مردم خواهد رساند.
ماده ۲۸- هیئت‌های اجرایی موظف‌اند تا دو روز پس از اعلام نتیجهٔ همه‌پرسی، شکایات واصله را بپذیرند و ظرف ۲۴ ساعت در جلسهٔ مشترک هیئت‌اجرایی و ناظرین شورای نگهبان در شهرستان مربوطه به آن‌ها رسیدگی نمایند و نتیجه را صورت‌جلسه نموده و به وزارت‌کشور اعلام دارند.
تبصره ۱- کسانی‌که از نحوهٔ برگزاری همه‌پرسی شکایت داشته باشند می‌توانند ظرف سه روز از تاریخ أخذ رأی، شکایت مستند خود را به ناظرین شورای نگهبان یا دبیرخانهٔ این شورا نیز تسلیم دارند.
تبصره ۲- شکایاتی قابل‌رسیدگی خواهد بود که مشخصات شاکی یا شاکیان شامل نام، نام‌خانوادگی، شغل، نشانی کامل، شماره‌تلفن و اصل امضای شاکی را داشته باشد.
تبصره ۳- طرح و بررسی شکایات در مورد افراد محرمانه بوده و افشای آن ممنوع است.
تبصره ۴- بازرسان گزارشات خود را منحصراً به مراجع ذی‌صلاح قانونی ارسال می‌دارند.
ماده ۲۹- هیئت‌اجرایی پس از بررسی شکایات و گزارشات چنانچه تشخیص دهد که امور همه‌پرسی در یک یا چند شعبه از جریان عادی خود خارج شده و صحیح انجام نگرفته است، با تأیید شورای نگهبان، همه‌پرسی را در یک یا چند شعبه باطل اعلام می‌نماید.
فصل پنجم- مجازات
ماده ۳۰- مجازات تخلف از بند «۱۵» ماده (۱۲) با رعایت شرایط و امکانات خاطی و دفعات و مراتب جرم و مراتب تأدیب از وعظ و توبیخ و تهدید و درجات تعزیر به‌ترتیب زیر تعیین می‌گردد:
الف- چنانچه مرتکب بدون اسلحه ایجاد رعب و وحشت نماید، تا ۷۴ ضربه شلاق محکوم می‌گردد.
ب- چنانچه ایجاد رعب و وحشت خواه به تحریک یا بالمباشره همراه با اسلحه باشد و محاربه صدق نکند، تا ۷۴ ضربه شلاق و حداکثر تا ۲ سال حبس محکوم خواهد شد.
ماده ۳۱- مجازات کسی‌که با اتخاذ سمت مجعول در همه‌پرسی دخالت کند (موضوع بند «۱۶» ماده (۱۲)) با رعایت شرایط و امکانات خاطی و دفعات و مراتب جرم و مراتب تأدیب از وعظ و توبیخ و تهدید و درجات تعزیر تا ۵۰ ضربه شلاق خواهد بود و هرگاه مرتکب سندی هم در این مورد جعل نموده باشد، مجازات جعل و تزویر را خواهد داشت و چنان‌که دخالت وی مؤثر در سرنوشت همه‌پرسی باشد و جریان همه‌پرسی را در یک بخش و یا یک شهرستان و یا یک استان برهم‌بزند، مرتکب با رعایت شرایط و امکانات خاطی و دفعات و مراتب جرم و مراتب تأدیب از وعظ و توبیخ و تهدید و درجات تعزیر از یک تا پنج سال حبس محکوم خواهد شد.
ماده ۳۲- اعضای اداری هیئت‌اجرایی (فرماندار یا بخشدار، رئیس ثبت‌احوال، دادستان یا نمایندهٔ وی) در صورت تخلف از ماده (۱۹) این قانون با رعایت شرایط و امکانات خاطی و دفعات و مراتب جرم و مراتب تأدیب از وعظ و توبیخ و تهدید و درجات تعزیر به مجازات کسر حقوق تا یک‌سوم، از یک ماه تا شش ماه، به حکم مراجع صالحه محکوم خواهند شد و در مورد بقیهٔ اعضا محرومیت تا دو نوبت انتخابات از عضویت هیئت‌های اجرایی و نظارت و شعب أخذ رأی می‌باشد.
ماده ۳۳- به‌منظور حفظ بی‌طرفی کامل، ناظرین شورای نگهبان و اعضای هیئت‌های اجرایی و نظارت موظف‌اند در طول مدت مسئولیت خود، بی‌طرفی کامل را حفظ نمایند.
تبصره- مجازات تخلف از مادهٔ فوق با رعایت شرایط و امکانات خاطی و دفعات و مراتب جرم و مراتب تأدیب از وعظ و توبیخ و تهدید و درجات تعزیر، انفصال شش ماه تا یک سال از خدمات دولتی یا شش ماه تا یک سال زندان خواهد بود.
ماده ۳۴- مجازات‌های این فصل منحصر به انواع مذکور در این قانون نبوده و قاضی در هر مورد می‌تواند متخلف را به مجازات مذکور و یا هر مجازات متناسب دیگری که در قانون تعزیرات آمده است، محکوم نماید.
ماده ۳۵- رئیس‌جمهور موظف است نتیجهٔ همه‌پرسی را پس از طی مراحل قانونی و ابلاغ به وی، حداکثر ظرف یک هفته امضا کند و برای اجرا در اختیار مسئولان قرار دهد.
ماده ۳۶- همه‌پرسی به پیشنهاد رئیس‌جمهور یا یک‌صد نفر از نمایندگان مجلس شورای اسلامی و تصویب حداقل دو سوم مجموع نمایندگان مجلس شورای اسلامی انجام خواهد شد.
ماده ۳۷- شورای نگهبان طبق قانون نظارت بر انتخابات ریاست‌جمهوری بر همه‌پرسی نظارت خواهد کرد.
ماده ۳۸- آیین‌نامهٔ اجرایی همه‌پرسی را وزارت‌کشور، تهیه و با تصویب هیئت‌وزیران به‌اجرا می‌گذارد.
ماده ۳۹- این قانون از تاریخ تصویب لازم‌الاجرا می‌باشد.