ماده ۱ ـ به وزارت جهادکشاورزی اجازه داده می‌شود با رعایت حدنصاب فنی و اقتصادی اراضی، موضوع ماده (۱) قانون جلوگیری از خردشدن اراضی کشاورزی و ایجاد قطعات مناسب فنی، اقتصادی ـ مصوب ۱۳۸۵ ـ، در مناطقی که بر اساس موافقت صاحبان حداقل دو سوم اراضی موردنظر اعضای شرکت تعاونی تولید روستایی و سایر کشاورزان برنامه یکپارچه کردن اراضی زراعی و حائز شرایط و نتایج مطالعات امکان سنجی، مناسب تشخیص داده شود، برنامه تعاونی نمودن تولید و یکپارچه شدن اراضی را اجرایی نماید.
تبصره ـ برنامه تعاونی نمودن تولید و یکپارچه شدن اراضی مشتمل بر مجموعه‌ای از اقدامات فنی و اجرایی است که توسط وزارت جهادکشاورزی به منظور بهره-برداری جمعی و گروهی از منابع، عوامل تولید و اعمال مدیریت یکپارچه آب و کشاورزی در قالب سازوکارهای مشارکتی نظیر گروه های هم آب، یکجا کِشتی و مدیریت یکپارچه تولید با هدف تسهیم منافع به نسبت منابع، کار، سرمایه و یکپارچه شدن قطعات اراضی در حوزه عمل شرکت تعاونی تولید روستایی به اجرا درمی‌آید.
ماده ۲ ـ وزارت جهادکشاورزی موظف است به منظور بهره برداری مناسب از منابع آب و خاک و افزایش بهره وری، برنامه تعاونی نمودن تولید و یکپارچه شدن اراضی را در قالب فرآیندهای زیر به اجرا درآورد:
۱ ـ حمایت از تشکیل شرکت های تعاونی تولید روستایی (مطالعات امکان سنجی و بسترسازی اجتماعی).
۲ ـ استقرار و توانمندسازی شرکت های تعاونی تولید روستایی از طریق مطالعات اجرایی شامل تجهیز و نوسازی اراضی، تأمین زیرساخت های عمومی، تسطیح و یکپارچه سازی، اجرای عملیات آب و خاک، احداث شبکه های آبیاری و زهکشی، توسعه روش های نوین آبیاری، تشکیل گروه های هم آب و کمک به استقرار مدیریت مشارکتی منابع آب، ارایه کمک‌های فنی، مهندسی و مشاوره ای، آموزش و توانمندسازی اعضا، ارکان شرکت و بهره‌برداران اراضی حوزه عمل شرکت.
۳ ـ حمایت از توسعه و پایداری شرکت های تعاونی تولید روستایی از طریق کمک به توسعه و تکمیل زنجیره ارزش محصولات کشاورزی، توسعه و تکمیل کسب و کارهای کشاورزی و کشاورزی قراردادی، تجاری سازی فعالیت ها، به کارگیری سامانه هوشمند، نوین و دانش بنیان.
تبصره ۱ ـ وزارت جهادکشاورزی مکلف است در صورت وجود متقاضیان واجد شرایط، پس از انجام بررسی و تأیید، کلیه اقدامات، عملیات و اعتبارات ذیل برنامه-های اجرایی خود را با رعایت حق تقدم فرآیندها و تکالیف موضوع این ماده، برنامه-ریزی و اجرا کند.
تبصره ۲ ـ دستورالعمل اجرایی این ماده شامل نحوه و میزان حمایت ها و مشوق-های لازم، در چهارچوب قوانین و مقررات مربوط ظرف دو ماه از تاریخ ابلاغ این آیین-نامه، توسط وزارت جهادکشاورزی با هماهنگی وزارت نیرو تهیه و پس از تأیید سازمان برنامه و بودجه کشور توسط وزیر جهادکشاورزی ابلاغ می گردد.
ماده ۳ ـ وزارت جهادکشاورزی مکلف است همه ساله منابع لازم برای اجرای این آیین نامه را جهت درج در لایحه بودجه سنواتی در چهارچوب قوانین و مقررات مربوط، پیش بینی و به سازمان برنامه و بودجه کشور پیشنهاد نماید.
ماده ۴ ـ شرکت تعاونی تولید روستایی می تواند رأساً بر حسب ضرورت و با موافقت کشاورزان، عملیات کاشت، داشت و برداشت محصولات کشاورزی را در تمام یا قسمتی از اراضی آنان انجام دهد و یا اجرای تمام یا قسمتی از برنامه را با موافقت اعضای ذی نفع، تحت نظارت خود به گروهی از اعضا و یا اشخاص حقیقی و حقوقی واگذار کند.همچنین شرکت می‌تواند در صورت لزوم اراضی اشخاصی را که عضو شرکت نیستند، اما اراضی آنان در حوزه عمل شرکت قرار دارد، برای اجرای فعالیت‌های تولیدی و کشاورزی خریداری و یا اجاره نماید.
تبصره ـ به منظور جلوگیری از هرگونه کمبود و فزونی محصولات کشاورزی، شرکت های تعاونی تولید روستایی مکلفند عملیات تولید محصولات را در چهارچوب سیاست ها و برنامه سراسری کشت که وزارت جهادکشاورزی همه ساله در شهریور ماه ابلاغ می کند، انجام دهند.
ماده ۵ ـ به کارگیری نیروی انسانی تمام وقت و نیمه وقت و پرداخت حقوق یا اجرت ماهیانه یا به صورت روزمزد توسط هیأت مدیره شرکت تعاونی تولید روستایی در صورت ضرورت و با رعایت مقررات مربوط برای انجام امور تخصصی، فنی و یا کارگری مجاز است.مدیران عامل این شرکت‌ها باید به صورت تمام وقت از میان فارغ‌التحصیلان مقطع کارشناسی و بالاتر در رشته‌های کشاورزی و یا مرتبط با فعالیت این شرکت ها انتخاب شوند.
ماده ۶ ـ وزارت جهادکشاورزی مکلف است در راستای تحقق قانون اجرای سیاست های کلی اصل چهل و چهارم (۴۴) قانون اساسی نسبت به واگذاری وظایف تصدی‌گری خود در زمینه‌های اجرای عملیات آب و خاک، فعالیت های زراعی و باغی، حفظ نباتات، ماشینی کردن (مکانیزاسیون)، تولید، تأمین و توزیع نهاده‌ها، خرید و فروش محصولات کشاورزی، ترویج و انتقال یافته‌ها، خدمات فنی و مهندسی و مشاوره‌ای به شرکت‌های تعاونی تولید روستایی در حوزه عمل خودشان اقدام نماید.
ماده ۷ ـ وزارت نیرو موظف است به منظور ارتقای کارایی و بهره‌وری آب کشاورزی، اعمال مدیریت صحیح در جهت استقرار نظام بهره‌برداری مناسب و تحقق مدیریت مشارکتی آب کشاورزی در حوزه عمل شرکت‌های تعاونی تولید روستایی، اقدامات زیر را انجام دهد:
۱ ـ تحویل حجمی آب در شبکه های آبیاری، زهکشی و منابع آب زیرزمینی در چهارچوب الگوی کشت منطقه تا سقف پروانه بهره برداری.
۲ ـ واگذاری وظایف مدیریت توزیع، بهره برداری، نگهداری و حفاظت از منابع آب سطحی و زیرزمینی، تأسیسات و شبکه های آبیاری، زهکشی و جمع‌آوری هزینه‌ها و نیز سایر وظایف تصدی‌گری به شرکت‌های تعاونی تولید روستایی مشروط به وجود توانمندی‌ها و ظرفیت‌های لازم مورد تأیید وزارت نیرو در این شرکت‌ها در چهارچوب مقررات موجود.
تبصره ـ وزارت نیرو مکلف است در قبال خرید خدمات مربوط به تعمیر، نگهداری، حفاظت و بهره‌برداری از منابع آب و تأسیسات شبکه‌های آبیاری و زهکشی اصلی مجراها (کانال های) درجه (۱) و (۲)) و وصول آب بها از مشترکان، تا سی و پنج درصد (۳۵%) از آب بهای دریافتی و واریزی به حساب تمرکز وجوه شرکت آب منطقه‌ای نزد خزانه داری کل کشور را جهت پایدارسازی تعاونی‌های تولید روستایی طرف قرارداد در چهارچوب مفاد قرارداد فی مابین از محل اعتبارات مصوب مربوط به آنها پرداخت نماید.
۳ ـ رفع نواقص و بهسازی شبکه های آبیاری و نصب سامانه های واپایش (کنترل) و اندازه‌گیری به منظور تحویل حجمی آب در منابع آب سطحی.
۴ ـ واپایش (کنترل) و نظارت بر فرآیند تجهیز چاه های کشاورزی به ابزار اندازه گیری.
۵ ـ تعیین نحوه استفاده و برداشت منابع آب با توجه به ضوابط موجود.
ماده ۸ ـ شرکت های تعاونی تولید روستایی موظفند الگوی کشت و مصرف بهینه آب براساس مصوبات کارگروه ملی سازگاری با کم آبی و سیاست های اجرایی وزارت جهادکشاورزی برای آن منطقه تا سقف پروانه بهره برداری آب صادرشده توسط وزارت نیرو را رعایت کنند.
ماده ۹ ـ وزارت جهادکشاورزی موظف است به منظور نهادینه نمودن مشارکت بهره-برداران و اعمال مدیریت یکپارچه و مشارکتی در کلیه مراحل مطالعه، طراحی، اجرا و پذیرش مسئولیت بهره برداری و نگهداری تأسیسات و شبکه های آبیاری و زهکشی قبل از ایجاد سازه تأمین آب و شبکه های آبیاری و زهکشی و تخصیص آب توسط وزارت نیرو نسبت به ایجاد و ساماندهی الگوی مناسب نظام های بهره-برداری با همکاری وزارت نیرو اقدام نماید.
ماده ۱۰ ـ به منظور حمایت از تعاونی های تولیدی روستایی، وزارت جهادکشاورزی و سازمان‌ها و شرکت‌ها و مؤسسات تابع می‌توانند امکانات مازاد خود را در حوزه عمل شرکت‌های تعاونی تولید روستایی شامل خودروی سبک و سنگین، ماشین‌آلات کشاورزی، ساختمان، انبار و تأسیسات کارگاهی در چهارچوب قوانین و مقررات مربوط در اختیار شرکت‌های مذکور قرار دهند.
ماده ۱۱ ـ در صورتی که شرکت های تعاونی تولید روستایی براساس مندرجات این آیین نامه متعهد به اجرای برنامه تعاونی کردن تولید و یکپارچه سازی اراضی شوند، در صورت انتقال مالکیت زمین یا فوت کشاورز عضو شرکت تعاونی تولید روستایی، انتقال گیرنده یا ورثه قانونی متوفی موظف به تبعیت از برنامه تعاونی-نمودن تولید و یکپارچه‌سازی اراضی و مصوبات قبلی مجمع عمومی و هیأت مدیره شرکت می‌باشند.بقای تعهدات مالک ناشی از برنامه تعاونی نمودن تولید و یکپارچه سازی اراضی در صورت انتقال قهری یا ارادی زمین و انتقال این تعهدات به انتقال گیرنده، به عنوان یکی از مندرجات قرارداد یا تفاهم نامه میان وزارت جهادکشاورزی و مالکان زمین درج می شود.
ماده ۱۲ ـ شرکت تعاونی تولید روستایی موظف است سود ناشی از درآمد اراضی دایر و بایر و موات و مسلوب المنفعه متعلق به دولت را که حق بهره برداری از آنها بر اساس ماده (۳) اصلاحی قانون تعاونی نمودن تولید و یکپارچه شدن اراضی توسط وزارت جهاد کشاورزی در اختیار شرکت قرار داده می‌شود، با مجوز وزارت جهادکشاورزی و تا سقف مجوزهای تخصیص آب وزارت نیرو برای تقویت امور زیربنایی، تکمیل زنجیره تولید، سرمایه‌گذاری و همچنین آموزش حرفه‌ای اعضا به‌کار گیرد.
ماده ۱۳ ـ در پایان هر سال پس از انجام حسابرسی سالانه و کسر کلیه هزینه ها و استهلاکات، ذخایر، کسور قانونی و سود سهام، مابقی درآمد خالص حاصل از عملیات تولیدی و خدماتی شرکت بر اساس مقررات و اساسنامه شرکت تعاونی تولید روستایی به نسبت سهم اعضا بین آنها تقسیم خواهد شد.
ماده ۱۴ ـ شرکت‌های تعاونی تولید روستایی می‌توانند در چهارچوب قوانین و مقررات مرتبط، اتحادیه‌های تعاونی تولید روستایی را تأسیس کنند.
ماده ۱۵ ـ وزارت جهادکشاورزی مکلف است برنامه و گزارش عملکرد این تصویب- نامه را به صورت سالانه به سازمان برنامه و بودجه کشور ارسال نماید.
ماده ۱۶ ـ آیین نامه اجرایی قانون تعاونی نمودن تولید و یکپارچه شدن اراضی در حوزه عمل شرکت های تعاونی روستایی مصوب ۱۳۵۰/۵/۹ لغو می شود.