برائت، اصطلاح خلاصه شده اصل برائت است و اصل برائت در اصطلاحات فقهی عبارت است ازگرایش بطرف نفی الزام قانونی و عدم تعهد وتکلیف و آزادی اراده در موقع بر خورد باشک در تکلیف.
اصاله البرائه با اصاله الاباحه ازسه جهت فرق دارد:
الف – مورد اصاله الاباحه بحث از منع و جواز تصرف در اشیاء است از این حیث که قانون نسبت بآن چه مقرر داشته است. و حال اینکه مورد اصاله البرائه شک در مقررات موضوعات معین (در نوع معین ویا در خصوص مورد جزئی) از نظر مقنن است بطوریکه ممکن است کسی قائل به اصاله الاباحه باشد ولی معتقد به اصاله البرائه نبوده و اصل احتیاط را اختیارکند.
ب – بحث در اصاله الاباحه از این نظر است که آیا میتوان از اشیاء موجود درطبیعت استفاده برد یا نه وآیا این استفاده در هر مورد محتاج باذن شارع است یا نه وحال اینکه بحث دراصاله البرائه ازاین حیث است که فعل معین از افعال انسان مشمول الزام قانونی (از امر ونهی) هست یا نه.
ج – بحث دراصاله الاباحه دائر بین جواز و منع است وحال اینکه در اصاله البرائه بحث در سه مورد است:
1- بحث در وجوب وجواز
2- بحث در حرمت و جواز (یا جواز ومنع)
3- بحث در وجوب و حرمت.
(دادرسی مدنی) ماده ۳۵۶ آئین دادرسی مدنی اصل برائت را از فقه اسلام اخذ کرده و دادرسان میتوانند ملاک این اصل مهم را به تنقیح مناط نسبت بموارد سکوت قانون سرایت دهند.