(مدنی- فقه)مقصود احیاء زمین های مو ات ومبا حه است ومقصود ازآن کارها! ات که در نظر عرف، آ با دکردن محسوب شود. زراعت، کشت درخت، بنا ساختن از نمونه های آن هستند . معذلک صدق عرفی این مفهـوم هم به هدف احیاءبستگی دارد و هم بنوع زمینی که احیاء میشود مثلا اگراحیاء زمین برای زراعت است و زمین جنگل است باید اشجار وبوته ها را در آورد و اگر محتاج به آب است راه آب را درست کند یعنی حفر نهرکند ولی جریان دادن آب شرط صدق احیاء نیست و همینقدر که نمین مهیای زراعت شد و راه آب درست شد احیاء صدق می کند و شخم کردن وزراعت کردن شرط نیست. اگرزمین اززمینهائی باشدکه دائمأ آب ترشح می کند احیاء آن بقطع هرزاب است ازطریق زه کشی اگر زمین نشیب وفراز داشته و زراعت موقوف برفع آن باشد رفع نشیب وفراز شرط احیاءاست دراراضی دیمی که صرف شیارکافی است و سنگ کشی و ریشه کنی برای انتفاع از آن زمین ضرورت ندارد همان شیار احیاءاست وملک اومیشود ولی صرف خط کشی و نشان گذاری دراین اراضی مصداق تحجیر است نه احیاء. برخی از فقهاء این اراضی را قابل احیاء نمیدانند زیرا بالذات محیاتند
اما دراحیاء بمنظور باغ ساختن کشیدن دیو اررا شرط کرده ا ند بنحومتعارف محل و درست کردن راه آب و حتی بعضی غرس نهال را هم شرط کرده اند.
دراحیاء بقصد ساختن خا نه کشیدن دیوار وزدن قسمتی ازسقف کافی ست. دراحیاء زمین بر ای آغل کشیدن دیوارکافی است . درا حیاء زمین بر ای چاه، کندن آن تا بحدی که به آب بر سدضر وری است درا حیاء بر ای قنات، جریان آب ضروری است در احیاء از برای شق نهر از نهر مباح باید دهنه نهررا بآب نهر اصلی برسا ند وآب بدرون آن جاری سازد و بعضی جریان آب را لازم ندانسته اند. در احیاء معادن تحت الارضی (معادن باطنه) باید حفاری نزدیک به کان برسد وگرنه تحجیر محسوب است وموجب اولویت است و در معادن سطح الارضی احیاء صدق نمی کند و مانند هیزم هرکسی در حیازت سبقت جست مالک میشود. در تمام موارد شک در صدق احیاء اصل عدم است دراینصورت فقط ممکن است تحجیرصدق کند. مورد احیاءاگر قبلا متعلق حق غیر (از طریق تحجیریا اذن مقام صلاحیتدار درتصرف درآن) واقع شده باشد نمیتوان بدون کسب رضای ذیحق در آن اقدام بعملیات احیاء کرد نیز در ملک غیر نمیتوان اقدام باحیاء کرد اما در حریم زمین آباد احیاء بمنظوری که منافی با حق حریم نباشد اشکالی ند ارد مثلا در حریم قنات، احیاء بقصد ساختن خانه یا آغل منعی ندارد . اقدام کننده باحیاء باید قصدتملک کند وگر نه مالک نمیشود.