قانون استخدام نیروی انتظامی جمهوری اسلامی ایران

کلیات
ماده ۱
در این قانون عبارات اختصاری زیر جایگزین عناوین کامل آنها می گردد:
الف – «فرماندهی کل قوا» به جای « فرماندهی کل نیروهای مسلح جمهوری اسلامی ایران».
ب – « نیروهای مسلح» به جای « نیروهای مسلح جمهوری اسلامی ایران».
ج – « ستاد کل» به جای « ستاد کل نیروهای مسلح جمهوری اسلامی ایران».
د – « ارتش» به جای « ارتش جمهوری اسلامی ایران».
هـ – « سپاه» به جای « سپاه پاسداران انقلاب اسلامی».
و – « نیروی انتظامی» به جای « نیروی انتظامی جمهوری اسلامی ایران».
ز – « سازمان عقیدتی – سیاسی» به جای « سازمان عقیدتی – سیاسی نیروی انتظامی جمهوری اسلامی ایران».
ح – « سازمان حفاظت اطلاعات» به جای « سازمان حفاظت اطلاعات نیروی انتظامی جمهوری اسلامی ایران».
ط – « سازمان تأمین خدمات درمانی» به جای « سازمان تأمین خدمات درمانی نیروهای مسلح جمهوری اسلامی ایران».
ماده ۲
نیروهای مسلح جمهوری اسلامی ایران در این قانون عبارتند از : ارتش، سپاه و نیروی انتظامی.
ماده ۳
کارکنان مشمول این قانون عبارتند از کسانی که برابر با مقررات این قانون به استخدام نیروی انتظامی در می آیند.
تبصره ۱ – سازمانهای عقیدتی – سیاسی و حفاظت اطلاعات و سایر مجموعه های وابسته به نیروی انتظامی از نظر مقررات استخدام تابع این قانون می باشند.
تبصره ۲ – کلیه کارکنانی که براساس مقررات سابق به استخدام نیروی انتظامی درآمده اند، مشمول این قانون خواهند بود.

شرایط عمومی استخدام و طبقه بندی
بخش اول – تعاریف:
ماده ۴
استخدام در نیروی انتظامی عبارت است از پذیرفتن شخص واجد شرایط برای انجام خدمت در یکی از مشاغل پیش بینی شده در این قانون.
ماده ۵
شغل عبارت است از مجموع وظایف و مسؤولیتها و اختیارات مرتبط و مستمر که به عنوان کار واحد برای یک فرد درنظر گرفته می شود.
ماده ۶
مشاغل نیروی انتظامی به سه گروه تقسیم می شود:
الف – شغل انتظامی – عبارت است از مجموعه وظایف و اختیارات مشخصی که در جداول سازمان برای کارکنان انتظامی پیش بینی شده است. مشاغل فرماندهی جزو مشاغل انتظامی محسوب می گردد.
ب – شغل کارمندی – عبارت است از مجموعه وظایف و اختیارات مشخصی که در جداول سازمان برای کارمندان پیش بینی شده است.
ج – شغل مشترک – عبارت است از مجموعه وظایف و اختیارات مشخصی که در جداول سازمان با این عنوان تعیین شده و منحصر به کارکنان انتظامی یا کارمندان نبوده و قابل تخصیص به هر دو می باشد.
تبصره ۱ – در مشاغل مشترک شرایط احراز شغل باید به نحوی تعیین گردد که شایسته ترین کارکنان اعم از انتظامی و کارمند منصوب گردند.
تبصره ۲ – مشاغل انتظامی، کارمندی و مشترک با رعایت مفاد این قانون در قالب محلهای سازمانی در جداول سازمان مشخص میشود.
ماده ۷
رشته شغلی عبارت است از مجموعه مشاغلی که به لحاظ نزدیکی و سنخیت از نظر اطلاعات و دانستنی های علمی دارای محتوای مشترک باشند.
ماده ۸
رسته عبارت است از مجموعه رشته های شغلی که از نظر تخصص یا نوع کار یا نوع آموزش وابستگی و ارتباط نزدیک داشته باشند.
ماده ۹
کارکنان نیروی انتظامی کسانی هستند که برابر شرایط و مقررات مندرج در این قانون یا قانون خدمت وظیفه عمومی به خدمت پذیرفته می شوند و عبارتند از:
الف – پایور
ب – پیمانی

ج – وظیفه
ماده ۱۰
کارکنان پایور به کسانی اطلاق می گردد که برای انجام خدمت مستمر در نیروی انتظامی استخدام می شوند و عبارتند از:
الف – پایور انتظامی
ب – پایور کارمند
ج – پایور محصل
ماده ۱۱
پایوران انتظامی کارکنانی هستند که پس از طی آموزشهای لازم به یکی از درجات پیش بینی شده در این قانون نائل و از لباس و علائم انتظامی استفاده می نمایند.
ماده ۱۲
پایوران کارمند کارکنانی هستند که براساس مدارج تحصیلی و یا مهارت تجربی و تخصصی استخدام و بدون استفاده از لباس، درجات و علائم انتظامی به یکی از رتبه های پیش بینی شده در این قانون نائل می شوند.
ماده ۱۳
پایوران محصل کارکنانی هستند که به منظور خدمت استخدام و قبل از انتصاب در یکی از مشاغل مندرج در این قانون در یکی از مراکز آموزشی نیروی انتظامی یا سایر مؤسسات آموزشی به هزینه نیروی انتظامی مشغول تحصیل می باشند.
ماده ۱۴
کارکنان پیمانی به کسانی اطلاق می گردد که خدمت پیمانی را به صورت انتظامی یا کارمندی برابر مقررات مندرج در این قانون انجام می دهند.
ماده ۱۵
کارکنان وظیفه کسانی هستند که مطابق قانون خدمت وظیفه عمومی در یکی از دوره های ضرورت، احتیاط یا ذخیره مشغول خدمت می باشند.

بخش دوم – شرایط عمومی استخدام:
ماده ۱۶
شرایط عمومی استخدام کارکنان پایور و پیمانی به شرح زیر می باشد:
الف – اعتقاد و التزام عملی به دین مبین اسلام.
ب ـ اعتقاد و التزام عملی به قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران و ولایت مطلقه فقیه و آمادگی فداکاری در راه تحقق اهداف آنها (اصلاحی مصوب ۱۳۹۰/۴/۸)
ج – تابعیت جمهوری اسلامی ایران.
د – عدم سابقه عضویت یا وابستگی به احزاب و گروههای سیاسی معارض با نظام جمهوری اسلامی ایران.
هـ – عدم عضویت یا وابستگی به احزاب و گروههای سیاسی در زمان تقاضای استخدام.
و – عدم محکومیت به محرومیت از خدمات دولتی.
ز – نداشتن سوء پیشینه کیفری.
ح – عدم اعتیاد به مواد مخدر.
ط – داشتن شرایط تحصیلی و یا تخصصی لازم برای خدمت مورد نظر.
ی – دارا بودن حداقل هفده سال سن و حداکثر سی و پنج سال.
ک – داشتن سلامت و توانائی جسمی و روانی متناسب با خدمت مورد نظر.
تبصره – مراحل استخدام و چگونگی انجام مسابقه و آزمون ورودی براساس آیین نامه ای خواهد بود که توسط نیروی انتظامی با هماهنگی وزارت کشور و سازمان مدیریت و برنامه ریزی کشور تهیه و با تأیید ستاد کل به تصویب فرماندهی کل قوا خواهد رسید.
ماده ۱۷
هیأت مرکزی گزینش مرکب از وزیر کشور یا معاون امنیتی و انتظامی، فرمانده نیروی انتظامی یا جانشین وی، رئیس سازمان عقیدتی سیاسی یا جانشین وی، رئیس سازمان حفاظت اطلاعات یا جانشین وی و معاون نیروی انسانی نیروی انتظامی به عنوان دبیر هیأت تشکیل می گردد و در چهارچوب مفاد این قانون وظیفه تعیین سیاست های گزینش کارکنان و تدوین دستورالعملهای مورد نیاز با همکاری سازمان مدیریت و برنامه ریزی کشور و نظارت بر کار هسته های گزینش در نیروی انتظامی را بعهده دارد. هسته های گزینش در نیروی انتظامی توسط هیأت مرکزی تشکیل می گردد.
ماده ۱۸
استخدام کارکنان انتظامی برای خدمت به صورت پایور منحصراً براساس یکی از مقاطع تحصیلی پایان دوره های راهنمایی، متوسطه، کاردانی، کارشناسی، کارشناسی ارشد، دکترا و بالاتر انجام می گیرد.
ماده ۱۹
کارمندان به دو صورت ذیل استخدام می شوند:
الف – براساس مدارک تحصیلی در یکی از مقاطع پایان دوره متوسطه، کاردانی، کارشناسی، کارشناسی ارشد، دکترا و بالاتر.
ب – براساس مهارت عملی با حداقل مدرک نهضت سوادآموزی.
ماده ۲۰
نیروی انتظامی می تواند زنان را با حفظ موازین اسلامی در مشاغلی که مستلزم به کارگیری زنان است به صورت کارکنان انتظامی یا کارمند استخدام نماید.
تبصره ۱ – مشاغل خاص زنان و امور انضباطی آنان بنا به مورد در جداول سازمانی و آیین نامه انضباطی تعیین می شود.
تبصره ۲ – کلیه کارکنان زن که در اجرای ماده (۱۹۶) قانون ارتش جمهوری اسلامی ایران – مصوب ۱۳۶۶.۷.۷ – از وضعیت انتظامی به کارمند معادل خود تبدیل شده اند درصورت تمایل می توانند به وضعیت سابق اعاده شده و برابر مقررات این قانون به درجات متناسب نائل گردند.
ماده ۲۱
نیروی انتظامی می تواند به منظور تأمین نیاز سازمانی خود، داوطلبانی را که حداقل دارای مدرک تحصیلی پایان دوره راهنمایی می باشند با اخذ تعهد پنج سال خدمت انتظامی و یا شش سال خدمت کارمندی به صورت پیمانی استخدام نماید. تمدید مدت یا تجدید قرارداد مجاز نمی باشد.
تبصره ۱ – استخدام کارمند پیمانی براساس تخصص و مهارت عملی، از لحاظ مدرک تحصیلی مشمول بند (ب) ماده (۱۹) خواهد بود.
تبصره ۲ – خدمت کارکنان پیمانی که خدمت دوره ضرورت را انجام نداده اند به منزله انجام خدمت دوره ضرورت تلقی می گردد و درصورتی که قبل از خاتمه تعهد به هر علت از خدمت مستعفی یا برکنار گردند برابر مقررات قانون وظیفه عمومی با آنان رفتار خواهد شد.
تبصره ۳ – نیروی انتظامی می تواند کارکنانی را که در حال انجام خدمت دوره ضرورت می باشند به صورت پیمانی استخدام نماید.
ماده ۲۲
جداول سازمانی باید به نحوی تنظیم گردد که حداقل هفتاد درصد(۷۰%) از کارکنان پایور و مابقی به ترتیب از کارکنان پیمانی و وظیفه استفاده شود.
تبصره – به کارگیری کارکنان وظیفه دیپلمه و پائین تر در مشاغلی غیر از نگهبانی و خدماتی مطابق با دستورالعملی می باشد که توسط نیروی انتظامی با هماهنگی وزارت کشور تهیه و پس از تأیید ستاد کل به اجراء گذارده خواهد شد.
ماده ۲۳
نیروی انتظامی می تواند به منظور تأمین نیروی انسانی، درصورت نیاز از کارکنان سایر نیروهای مسلح و سازمانها و وزارتخانه ها و نهادهای انقلاب اسلامی با آموزش های لازم و با رعایت مقررات نیروی انتظامی و همچنین رعایت مقررات نیروها و سازمانها و وزارتخانه های ذی ربط به صورت انتقال یا مأمور به خدمت استفاده نماید.
تبصره ۱ – سابقه خدمت کارکنان منتقل شده به نیروی انتظامی ازلحاظ پایه خدمتی و سنوات بازنشستگی قابل احتساب است.
تبصره ۲ – نیروی انتظامی می تواند در مواقع ضروری و برای مدت محدود از بسیجیان برای اجرای مأموریت های قانونی خود به صورت مأمور استفاده نماید. نحوه به کارگیری و وضعیت خدمتی و حقوق و مزایای آنان به موجب دستورالعملی خواهد بود که توسط نیروی انتظامی با هماهنگی سپاه، وزارت کشور، سازمان مدیریت و برنامه ریزی کشور و ستاد کل تهیه و به تصویب فرماندهی کل قوا خواهد رسید.
تبصره ۳ – نیروی انتظامی به منظور بهره گیری از مشارکتهای مردمی در تحکیم و توسعه نظم و امنیت اجتماعی می تواند عده ای را به عنوان پلیس افتخاری از بین افراد داوطلب واجد صلاحیت، انتخاب و پس از آموزش و سازماندهی لازم، با عناوینی چون پلیس محلی به کار گیرد.
چگونگی اجرای این تبصره به موجب آئین نامه ای خواهد بود که توسط نیروی انتظامی با هماهنگی وزارت کشور و سازمان مدیریت و برنامه ریزی کشور تهیه و از طریق ستاد کل به تصویب فرماندهی کل قوا می رسد.
ماده ۲۴
نیروی انتظامی می تواند درصورت نیاز از کارکنان وظیفه در حین خدمت دوره ضرورت و احتیاط و همچنین از کارکنان پیمانی در طول مدت قرارداد با دارا بودن شرایط لازم به عنوان پایور استخدام نماید. این قبیل داوطلبان در شرایط مساوی نسبت به سایر داوطلبان از اولویت برخوردارند. آموزش و ترفیعات آنان نیز تابع مقررات مندرج در این قانون خواهد بود.
ماده ۲۵
نیروی انتظامی می تواند به منظور تأمین استاد و تکمیل اعضاء هیأت علمی مؤسسات آموزش عالی خود، کارکنان مورد نیاز را براساس مقررات استخدامی هیأت علمی دانشگاهها و مؤسسات آموزش عالی استخدام و به مشاغل آموزشی و پژوهشی منصوب نماید.
تبصره – کارکنان پایور که دارای شرایط لازم برای عضویت در هیأت علمی موضوع این ماده باشند می توانند به عضویت هیأت علمی مؤسسات آموزش عالی نیروی انتظامی درآیند.
ماده ۲۶
استخدام جز برای مشاغل پیش بینی شده در جداول سازمان و همچنین تغییر نوع استخدام کارکنان، جز در موارد مذکور در این قانون ممنوع است.

بخش سوم – سازمان و طبقه بندی:
ماده ۲۷
مشاغل نیروی انتظامی در رشته ها و رسته های مختلف دسته بندی می گردند. انواع رسته ها و علائم رسته ای و لباس و علائم درجات به موجب دستورالعملی خواهد بود که به وسیله نیروی انتظامی با هماهنگی وزارت کشور تهیه و از طریق ستاد کل به تصویب فرماندهی کل قوا خواهد رسید.
ماده ۲۸
نیروی انتظامی موظف است کلیه کارکنان خود را متناسب با رشته های تحصیلی، دوره های آموزشی و مهارت های آنان رسته بندی نماید. تغییر رسته در موارد خاص برابر دستورالعمل رسته ها، موضوع ماده (۲۷) خواهد بود.
ماده ۲۹
نیروی انتظامی موظف است مشاغل کارمندان موضوع بند (ب) ماده(۱۹) این قانون را از نظر پیچیدگی به سه گروه (۱)، (۲) و (۳) و میزان مهارت در انجام مشاغل هر یک از سه گروه را به سه رده (۱)، (۲) و (۳) طبقه بندی نماید.
تخصص و مهارت فنی این قبیل کارمندان در بدو استخدام توسط کمیسیون ارزیابی مهارت فنی مورد ارزیابی قرار گرفته و رده آنان تعیین می گردد.
ماده ۳۰
نیروی انتظامی مکلف است حداکثر ظرف مدت دو سال در چهارچوب این قانون کلیه مشاغل مربوطه را به منظور طبقه بندی مورد بررسی و تجزیه و تحلیل قرار داده و براساس آن نسبت به تعیین شرح وظایف و شرایط احراز هر شغل با هماهنگی وزارت کشور اقدام و پس از تصویب فرماندهی کل قوا در انتصابات و ترفیعات ملاک عمل قرار دهد.
ماده ۳۱
تعداد و ترکیب نیروی انسانی و همچنین نسبت درجه ها و رتبه های کارکنان نیروی انتظامی بر مبنای اهداف، خط مشی و نیازها برابر جداول سازمان و تجهیزاتی که توسط نیروی انتظامی با هماهنگی وزارت کشور تهیه و ازطریق ستاد کل به تصویب فرماندهی کل قوا خواهد رسید، مشخص می گردد.
ماده ۳۲
نیروی انتظامی مکلف است حداکثر ظرف دو سال پس از تصویب این قانون محلهای سازمانی نیروی انتظامی را مورد بررسی قرار داده و ضرورت انتظامی یا کارمندی یا مشترک بودن شغل را تعیین و درجات و رتبه های مناسب برای هر محل سازمانی را در نظر گرفته و با هماهنگی وزارت کشور ازطریق ستاد کل به تصویب فرماندهی کل قوا برساند.
تبصره – چنانچه برخی از محلهای سازمانی مربوط به مشاغل تخصصی و یا تجربی فاقد طیف درجات متناسب با تعداد یا ترکیب مشاغل مزبور در جداول سازمانی باشد، می توان درجه محل سازمانی این قبیل مشاغل را ضمن تعیین حداقل و حداکثر درجه مورد نیاز به صورت سیال مشخص نمود، که در این صورت برای انجام امور خدمتی، درجه شاغل ملاک تعیین درجه محل سازمانی شغل مورد تصدی خواهد بود.

آموزش
ماده ۳۳
دوره های آموزشی کارکنان نیروی انتظامی به شرح ذیل می باشد:
الف – دوره های عمومی انتظامی.
ب – دوره های تخصصی.
ج – دوره علمی.
د – دوره های سرپرستی.
هـ – دوره های تخصصی تکمیلی.
و – دوره های کاردانی علوم و فنون انتظامی.
ز – دوره های کارشناسی علوم و فنون انتظامی.
ح – دوره های کارشناسی ارشد علوم و فنون انتظامی.
ط – دوره فرماندهی و مدیریت عالی انتظامی.
ی – دوره عالی امنیت.
تبصره ۱ – عناوین دوره های بندهای ( و)، ( ز)، (ح)، (ط) و (ی) از نظر طبقه بندی مشاغل و استخدام و ارتقاء در نیروی انتظامی کاربرد دارد و برای اعطای مدارک تحصیلی مطابق ماده (۵۴) اقدام خواهد شد.
تبصره ۲ – نیروی انتظامی می تواند درصورت لزوم علاوه بر دوره های مذکور نیازمندیهای آموزشی دیگر خود را در قالب آموزشهای عرضی ( تخصصی کوتاه مدت و ضمن خدمت) اجرا نماید.
تبصره ۳ – در جهت توسعه همکاریهای مشترک، اطلاع از آخرین یافته های علمی و تخصصی در سایر نیروهای مسلح و تأمین بخشی از نیازمندیهای آموزشی تخصصی، نیروی انتظامی می تواند نسبت به اعزام کارکنان واجد شرایط خود به کلیه دوره های مصوب آن نیروها اقدام و سهمیه مناسب در دوره های آموزشی خود برابر درخواست آنان پیش بینی نماید.
ماده ۳۴
مراکز آموزشی کارکنان نیروی انتظامی به شرح ذیل می باشد:
الف – مراکز آموزش عمومی.
ب – آموزشگاههای علمی – تخصصی.
ج – واحدهای آموزشی.
د – دانشکده های علوم و فنون انتظامی.
هـ – دانشکده فرماندهی و ستاد.
تبصره ۱ – به مجموعه دانشکده های نیروی انتظامی « دانشگاه علوم انتظامی» اطلاق می گردد.
تبصره ۲ – تأسیس و ایجاد مراکز آموزشی موضوع این ماده با هماهنگی وزارت علوم، تحقیقات و فناوری منوط به تأمین اعتبار و تأیید سازمان مدیریت و برنامه ریزی کشور است.
ماده ۳۵
دوره های عمومی انتظامی به منظور ارائه آموزشهای نظامی، انتظامی مقدماتی و آشنائی با مقررات و آئین نامه های سازمانی با اهداف ایجاد آمادگی عمومی برای خدمت در نیروی انتظامی متناسب با گونه های مختلف استخدامی موضوع ماده (۹) برای کلیه کارکنان در بدو خدمت تشکیل می گردد.
ماده ۳۶
دوره های تخصصی به منظور ایجاد توانمندی تخصصی مورد نیاز برای کارکنان انتظامی پایور که دوره عمومی انتظامی خود را در آموزشگاههای علمی – تخصصی گذرانده اند و همچنین کارمندان پایور و پیمانی که بدون مهارت و تخصصی استخدام می شوند متناسب با رسته های ناجا بلافاصله بعد از دوره عمومی انتظامی ارائه می گردد.
برنامه آموزشی این دوره ها می بایست به گونه ای تنظیم گردد که دانش آموختگان آن بتوانند از عهده مشاغل گروهبانی و رتبه های همطراز برآیند.
تبصره – دوره تخصصی کارکنان وظیفه متناسب با مشاغل سازمانی خاص آنان ارائه می گردد.
ماده ۳۷
دوره علمی به منظور ارتقاء تحصیلات کارکنان پایور انتظامی که با مدرک حداقل پایان دوره راهنمایی به استخدام درآمده اند برای نیل به مدرک پایان دوره متوسطه با هماهنگی وزارت آموزش و پرورش تشکیل می گردد.
ماده ۳۸
دوره های تخصصی تکمیلی به منظور تکمیل تخصص و به روز آمد نمودن دانش رسته ای کارکنان پایور نیروی انتظامی برای نیل به ترفیع و یا تصدی مشاغل خاص متناسب با رسته، رشته و مشاغل نیروی انتظامی حداقل به مدت یک ماه حسب مورد در دانشکده فرماندهی و ستاد، دانشکده های علوم و فنون، آموزشگاههای علمی – تخصصی و واحدهای آموزشی اجرا می گردد.
نیروی انتظامی مکلف است نسبت به تشکیل این دوره ها طوری اقدام نماید که کلیه کارکنان بتوانند به موقع این دوره ها را طی نمایند. برنامه آموزشی این دوره ها باید طوری تنظیم گردد که دانش آموختگان آن از عهده مشاغل در درجات یا رتبه های بالاتر برآیند.
تبصره ۱ – دوره های آموزشی که در مراکز آموزش برون سازمانی ارائه می گردد و محتوای آن با نیاز دانش رسته ای نیروی انتظامی مطابقت دارد معادل دوره تخصصی تکمیلی محسوب می گردد.
تبصره ۲ – کارکنانی که هر یک از دوره های آموزشی مندرج در ماده (۳۳) این قانون را طی نمایند از طی دوره تخصصی تکمیلی همان دوره ترفیع معاف می باشند.
‌تبصره ۳ – حداقل مدت آموزش در مقاطع استوار یکمی به ستوان سومی و سروانی‌ به سرگردی دو ماه خواهد بود. (اصلاحی مصوب ۱۳۹۰/۴/۸)
ماده ۳۹
دوره سرپرستی به منظور احراز توانمندی لازم جهت تصدی مشاغل فرماندهی و مدیریت جزء برای کارکنانی که از درجه استوار یکمی یا رتبه معادل به درجه ستوان سومی یا رتبه معادل نایل گردیده اند به مدت حداقل سه ماه متناسب با رسته خدمتی در دانشکده های علوم و فنون اجرا می گردد نیل به درجه ستوان دومی یا رتبه معادل منوط به موفقیت در طی این دوره می باشد.
دانش آموختگان این دوره از سه ماه ارشدیت برخوردار می گردند.
‌ماده ۴۰ – مراکز آموزش عمومی به منظور اجرای دوره‌های عمومی انتظامی و‌تخصصی بدو خدمت کارکنان وظیفه ایجاد می‌گردد. ‌نیروی انتظامی می‌تواند با توجه به نیاز خود نسبت به ایجاد این مراکز در نقاط‌مختلف کشور اقدام نماید. (اصلاحی مصوب ۱۳۹۰/۴/۸)
ماده ۴۱ – آموزشگاه های علمی، تخصصی به منظور اجرای دوره عمومی‌انتظامی، دوره تخصصی و دوره علمی بدو خدمت و همچنین دوره‌های تخصصی‌تکمیلی برای کسانی که حداقل با مدارک تحصیلی پایان دوره راهنمایی به عنوان پایور‌انتظامی و پیمانی برای خدمت در مشاغل گروهبانی و بالاتر از طریق مسابقه ورودی استخدام‌می‌شوند، ایجاد می‌گردد. (اصلاحی مصوب ۱۳۹۰/۴/۸)
‌نیروی انتظامی می‌تواند متناسب با رسته‌های مصوب نسبت به ایجاد این مراکز در‌نقاط مختلف کشور اقدام نماید.
‌تبصره – نیروی انتظامی می‌تواند با رعایت ضوابط و مقررات وزارت آموزش و‌پرورش جهت ارتقاء تحصیلی کارکنان پایور شاغل تا سطح پایان دوره متوسطه مهارتی در‌آموزشگاههای علمی – تخصصی اقدام نماید.
ماده ۴۲
واحدهای آموزشی به منظور ارائه آموزش های تخصصی تکمیلی و عرضی ایجاد می گردد.
نیروی انتظامی می تواند با توجه به نیاز خود نسبت به ایجاد این واحدها در تابعیت یگانهای عمده خود اقدام نماید.
ماده ۴۳
کارمندان پایور در بدو خدمت دوره عمومی انتظامی را به مدت حداقل یک ماه و کارمندان با مدرک پایان دوره متوسطه که بدون مهارت و تخصص استخدام گردیده اند علاوه بر آن یک دوره تخصصی را به مدت حداقل یک ماه طی می نمایند.
دوره عمومی انتظامی و تخصصی کارمندان دارای مدرک تحصیلی پایان دوره متوسطه در آموزشگاههای علمی تخصصی و دوره عمومی کارمندان با مدرک تحصیلی کاردانی و بالاتر در دانشکده علوم و فنون برگزار می گردد.
کارمندان در طول خدمت ضمن طی حداقل یکی از دوره های تخصصی تکمیلی در فاصله هر ترفیع می توانند با رعایت شرایط و ضوابط مورد نیاز برای تصدی مشاغل مدیریتی جزء، دوره سرپرستی و برای تصدی مشاغل مدیریت میانی، دوره فرماندهی و مدیریت و برای تصدی مشاغل مدیریت عالی، دوره عالی امنیت را طی نمایند.
تبصره – فهرست مشاغل مدیریت جزء، میانی و عالی براساس طبقه بندی مشاغل موضوع ماده (۳۰) تعیین خواهد شد.
ماده ۴۴
کارکنان پایور انتظامی با مدرک تحصیلی پایان دوره متوسطه مهارتی که در نظام آموزش و پرورش طراحی و اجرا می شود و مورد نیاز نیروی انتظامی می باشد برای نیل به درجه گروهبان یکمی در بدو خدمت دوره عمومی انتظامی را حداقل به مدت شش ماه و دارندگان مدرک پایان دوره متوسطه فاقد مهارت علاوه بر دوره مذکور، دوره تخصصی را حداقل به مدت شش ماه طی می نمایند. این دوره ها در بدو خدمت و در آموزشگاههای علمی – تخصصی اجراء می گردد. کلیه کارکنان مزبور دوره های تخصصی و تکمیلی را در طول خدمت و در فاصله هر ترفیع می گذرانند. این کارکنان با رعایت شرایط و ضوابط مورد نیاز برای تصدی مشاغل فرماندهی و مدیریت جزء می بایست دوره سرپرستی را طی نمایند.
تبصره – کارکنان پایور انتظامی دارای مدرک پایان دوره راهنمایی در بدو خدمت دوره عمومی انتظامی، دوره تخصصی و دوره علمی را مجموعاً به مدت حداقل هجده ماه در آموزشگاههای علمی تخصصی طی می نمایند.
ماده ۴۵ – کلیه کارکنان پیمانی که به صورت انتظامی با مدرک تحصیلی پایان‌متوسطه و پایین‌تر استخدام می‌گردند دوره عمومی انتظامی را حداقل به مدت چهار ماه و‌کارکنان با مدرک تحصیلی کاردانی و بالاتر این دوره را حداقل به مدت دو ماه طی‌می‌نمایند. این کارکنان درصورت دارا نبودن تخصص و مهارت مورد نیاز نیروی انتظامی‌بلافاصله بعد از طی دوره عمومی انتظامی، دوره تخصصی را به مدت حداقل دو ماه‌متناسب با رسته‌های نیروی انتظامی طی می‌نمایند. این دوره‌ها در بدو خدمت حسب مورد در آموزشگاههای علمی ـ تخصصی و دانشکده‌های علوم و فنون انتظامی اجراء می‌شود. (اصلاحی مصوب ۱۳۹۰/۴/۸)
‌ماده ۴۶ – کلیه کارمندان پیمانی در بدو خدمت، دوره عمومی انتظامی را به مدت‌حداقل سه ماه و درصورت دارا نبودن مهارت و تخصص لازم یک دوره تخصصی به مدت‌حداقل یک ماه در آموزشگاههای علمی ـ تخصصی طی می‌نمایند. (اصلاحی مصوب ۱۳۹۰/۴/۸)
تبصره – کارمندان پیمانی که خدمت سربازی را طی نموده‌اند دوره عمومی انتظامی آنان‌به یک ماه تقلیل می‌یابد و کسانی که خدمت سربازی خود را در نیروی انتظامی گذرانده‌باشند درصورتی که انفکاک آنان بیشتر از شش ماه نباشد از طی دوره عمومی انتظامی‌معاف هستند. (اصلاحی مصوب ۱۳۹۰/۴/۸)
ماده ۴۷
کلیه کارکنان پیمانی انتظامی و کارمند در طول خدمت و قبل از ترفیع یک دوره تخصصی – تکمیلی را متناسب با درجه یا رتبه در دانشکده های علوم و فنون، آموزشگاههای علمی تخصصی و واحدهای آموزشی می گذرانند.
تبصره ۱ – کارکنانی که خدمت سربازی را طی نموده اند دوره عمومی انتظامی آنان به یک ماه تقلیل می یابد و کسانی که خدمت سربازی خود را در نیروی انتظامی گذرانده باشند درصورتی که انفکاک آنان بیشتر از شش ماه نباشد از طی دوره عمومی انتظامی معاف هستند.
تبصره ۲ – کلیه کارکنان پیمانی که برابر قوانین و مقررات تغییر وضعیت خدمتی داده و به عنوان کارکنان پایور بدون تغییر رسته به کار گرفته می شوند درصورت داشتن حداقل سه سال تجربه خدمتی و موفقیت در آزمون که از طریق مراکز آموزش ذی ربط برگزار می گردد از طی آموزشهای عمومی انتظامی و تخصصی معاف می باشند. اینگونه کارکنان درصورت به کارگیری در رسته جدید موظف به طی دوره تخصصی قبل از به کارگیری می باشند.
ماده ۴۸
کارکنان وظیفه در بدو خدمت دوره های عمومی انتظامی و تخصصی مورد نیاز را طی می نمایند. کارکنان وظیفه با مدرک تحصیلی کاردانی و بالاتر درصورت به کارگیری در تخصصهای منطبق با تحصیلات آنان از طی دوره تخصصی معاف می باشند. این دوره ها در مراکز آموزش عمومی اجرا می گردد.
تبصره ۱ – برنامه آموزش کارکنان وظیفه در بدو خدمت متناسب با نیاز نیروی انتظامی و سطح تحصیلات آنان توسط نیروی مذکور تهیه و به مورد اجرا گذارده خواهد شد.
تبصره ۲ – کارکنان وظیفه بی سواد و کم سواد دوره های سوادآموزی را برابر دستورالعملی که توسط نیروی انتظامی با هماهنگی نهضت سوادآموزی تهیه و به تصویب وزیر کشور می رسد طی می نمایند.
ماده ۴۹
دوره های کاردانی علوم و فنون انتظامی در رشته های مختلف تحصیلی به منظور تربیت نیروی متخصص مورد نیاز نیروی انتظامی در سطح کاردانی متناسب با رسته های نیروی انتظامی جهت کارکنان پایور انتظامی که با مدرک پایان دوره متوسطه ازطریق مسابقه ورودی جذب گردیده اند در بدو خدمت به مدت حداقل چهار نیمسال تحصیلی در دانشکده های علوم و فنون تشکیل می گردد.
برنامه آموزشی این دوره ها باید طوری تنظیم گردد که با طی دوره های آموزشی بعدی دانش آموختگان از عهده مشاغل ستوان سومی تا مشاغل مربوط به درجات سرهنگی برآیند.
تبصره – پایوران انتظامی و کارمندان با داشتن مدرک تحصیلی پایان دوره متوسطه با حداکثر بیست و هفت سال سن درصورت دارا بودن سایر شرایط لازم می توانند در مسابقه ورودی دوره کاردانی شرکت نمایند.
ماده ۵۰
دوره های کارشناسی علوم و فنون انتظامی در رشته های مختلف تحصیلی به منظور تربیت نیروی متخصص مورد نیاز نیروی انتظامی در سطح کارشناسی متناسب با رسته های نیروی انتظامی برای کارکنان پایور انتظامی که با مدرک پایان دوره متوسطه ازطریق مسابقه ورودی جذب گردیده اند در بدو خدمت به مدت حداقل هفت نیمسال تحصیلی در دانشکده های علوم و فنون تشکیل می گردد. برنامه آموزشی این دوره ها می بایست طوری تنظیم گردد که دانش آموختگان از عهده مشاغل ستوان دومی برآمده و با کسب تجارب حاصله از خدمت و همچنین طی دوره های بعدی از عهده کلیه مشاغل بالاتر برآیند.
تبصره ۱ – درصورت ضرورت، نیروی انتظامی می تواند دوره های کارشناسی علوم و فنون انتظامی را به صورت ناپیوسته برای دانش آموختگان دوره های کاردانی علوم و فنون انتظامی در طول درجه ستوان سومی و همچنین دارندگان مدرک کاردانی مؤسسات و مراکز آموزش عالی متناسب با نیاز نیروی انتظامی به مدت حداقل سه نیمسال تحصیلی با دارا بودن حداکثر بیست و هفت سال سن از طریق مسابقه ورودی اجرا نماید.
تبصره ۲ – دانش آموختگان آموزشگاههای علمی – تخصصی که با مدرک تحصیلی پایان دوره متوسطه به استخدام نیروی انتظامی درآمده اند در طول درجه گروهبان یکمی و استوار دومی و کارمندان با مدرک تحصیلی پایان دوره متوسطه و حداکثر بیست و هفت سال سن درصورت داشتن سایر شرایط لازم می توانند در مسابقه ورودی کارشناسی علوم و فنون انتظامی شرکت نمایند.
ماده ۵۱ – نیروی انتظامی می‌تواند تا بیست درصد (۲۰%) از ظرفیت دوره‌های‌کاردانی و کارشناسی علوم و فنون انتظامی را به کارکنان پایور شاغل واجد شرایط خود‌اختصاص دهد.
‌پذیرفته شدگان، از دوره عمومی انتظامی معاف و در زمان تحصیل بدون نصب‌درجه خواهند بود. (اصلاحی مصوب ۱۳۹۰/۴/۸)
ماده ۵۲
تغییر رشته تحصیلی ورودی های کاردانی و کارشناسی علوم و فنون انتظامی براساس تقاضای شخصی یا محرز گردیدن عدم توانمندی ادامه تحصیل در رشته مربوط بنا بر ضرورت و نیاز سازمان درصورت دارا بودن شرایط و ضوابط مورد نیاز فقط برای یک بار امکان پذیر می باشد.
شرایط و ضوابط مذکور در اساسنامه دانشکده های علوم و فنون انتظامی پیش بینی می گردد.
ماده ۵۳
دوره های کارشناسی ارشد علوم و فنون انتظامی به منظور گسترش دانش و تربیت متخصصان و پژوهندگان در سطح کارشناسی ارشد متناسب با رسته های نیروی انتظامی برای کارکنان پایور با مدرک تحصیلی کارشناسی ازطریق مسابقه ورودی در طول درجات سروانی و سرگردی یا رتبه همطراز به مدت حداقل سه نیمسال تحصیلی در دانشکده های علوم و فنون انتظامی تشکیل می گردد.
برنامه آموزشی این دوره ها می بایست طوری تنظیم گردد که دانش آموختگان با آخرین تخصصها و یافته های علمی و مدیریتی متناسب با رسته مربوط و نیز با روشهای پژوهشی علمی آشنا شده تا توانمندی و مهارت لازم را برای مدیریت، تحقیق و تعلیم کسب نموده و از عهده مشاغل مربوط برآیند.
دانش آموختگان این دوره از یک سال ارشدیت برخوردار می گردند.
تبصره – دانش آموختگان رتبه اول دوره های کارشناسی علوم و فنون می توانند این دوره را در صورت موفقیت در مسابقه ورودی بلافاصله پس از فراغت از تحصیل و قبل از نیل به درجه سروانی طی نمایند.
ماده ۵۴
نیروی انتظامی می تواند با تطبیق وضعیت دانشکده ها و محتوای دوره های تحصیلی مربوط در این قانون با مقررات وزارت علوم، تحقیقات و فناوری به دانش آموختگان دوره های کاردانی و کارشناسی مدرک کاردانی و کارشناسی و به دانش آموختگان دوره های کارشناسی ارشد علوم و فنون انتظامی و فرماندهی و مدیریت عالی مدرک کارشناسی ارشد و به دانش آموختگان دوره عالی امنیت، مدرک دکترا اعطاء نماید.
ماده ۵۵
دوره های فرماندهی و مدیریت عالی انتظامی به منظور تربیت فرماندهان و مدیران نیروی انتظامی از طریق مسابقه ورودی برای کارکنان پایور در طول درجه سرگردی و سرهنگ دومی یا رتبه های همطراز در دانشکده فرماندهی و ستاد در سه سطح زیر تشکیل می گردد:
الف – برای کارکنان پایور با مدرک تحصیلی کارشناسی جهت تصدی مشاغل فرماندهی و مدیریت عالی به صورت بلند مدت حداقل به مدت سه نیمسال تحصیلی که دانش آموختگان این دوره علاوه بر احراز شرایط برای تصدی مشاغل مذکور از یک سال ارشدیت برخوردار می گردند.
ب – برای کارکنان پایور با مدرک کارشناسی ارشد به بالا جهت تصدی مشاغل فرماندهی و مدیریت عالی به صورت کوتاه مدت حداقل به مدت شش ماه که دانش آموختگان این دوره علاوه بر احراز شرایط برای تصدی مشاغل مذکور از سه ماه ارشدیت برخوردار می گردند.
ج – برای کارکنان پایور با مدرک کاردانی و همچنین کارشناسی که شرایط لازم برای طی دوره بلندمدت برای آنان فراهم نگردیده جهت تصدی مشاغل فرماندهی و مدیریت میانی به صورت کوتاه مدت حداقل به مدت شش ماه که دانش آموختگان این دوره علاوه بر احراز شرایط برای تصدی مشاغل مذکور از سه ماه ارشدیت برخوردار می گردند.
تبصره – برنامه آموزشی این دوره می بایست طوری تنظیم گردد که دانش آموختگان با روشهای فرماندهی و مدیریت فرارسته ای آشنا شده، توانمندی لازم را برای طراحی، برنامه ریزی و هدایت در مشاغل فرماندهی و مدیریت نیروی انتظامی کسب نمایند.
ماده ۵۶
دوره عالی امنیت به منظور آموزش فرماندهان و مدیران عالی نیروی انتظامی در زمینه سیاست های داخلی و خط مشی کشور در امور امنیتی – انتظامی ازطریق مسابقه ورودی به مدت حداقل سه نیمسال در دانشکده فرماندهی و ستاد نیروی انتظامی برای دانش آموختگان دوره فرماندهی و مدیریت عالی و دارندگان مدرک کارشناسی ارشد و بالاتر که دوره کوتاه مدت فرماندهی و مدیریت عالی را طی نموده اند در درجه حداقل سرهنگی و رتبه همطراز تشکیل می گردد، برنامه آموزشی این دوره می بایست طوری تنظیم گردد که دانش آموختگان علاوه بر احراز شرایط لازم برای تصدی مشاغل فرماندهی و مدیریت عالی در نیروی انتظامی با روشهای علمی- پژوهشی آشنا شده تا توانمندی و مهارت علمی لازم را برای تحقیق، پژوهش و طراحی اجرای سیاستهای کلان امنیت عمومی و انتظامی کشور به دست آورند.
دانش آموختگان این دوره از یک سال ارشدیت برخوردار می گردند.
تبصره – فرماندهان و مدیران عالی نیروهای مسلح با معرفی بالاترین رده سازمانی و مسؤولین کشوری در سطح مدیران کل و بالاتر که به نحوی در امور امنیتی و انتظامی دارای مسؤولیت هستند می توانند با داشتن شرایط مذکور در این دوره شرکت نمایند.
ماده ۵۷
کارکنان واجد شرایط آن دسته از دوره های مندرج در این قانون که دارای مسابقه ورودی هستند، حداکثر سه بار حق شرکت در آزمون هر یک از دوره ها را دارند.
ماده ۵۸
به منظور اجرای دوره عمومی انتظامی دوره های کاردانی، کارشناسی و کارشناسی ارشد علوم و فنون انتظامی و همچنین دوره های تخصصی تکمیلی و دوره سرپرستی برای کارکنان پایور، دانشکده های علوم و فنون با رعایت تبصره (۱) ماده (۳۳) و پس از کسب مجوز از فرماندهی کل قوا ایجاد می گردند.
ماده ۵۹
دانشکده فرماندهی و ستاد به منظور اجرای دوره های فرماندهی و مدیریت عالی انتظامی و دوره عالی امنیت تشکیل می گردد.
تبصره – دوره های تخصصی تکمیلی دانش آموختگان دوره فرماندهی و مدیریت در این دانشکده اجرا می گردد.
ماده ۶۰
اساسنامه های هر یک از مراکز آموزشی نیروی انتظامی جهت تحقق اهداف دوره های مربوط و ایجاد شرایط لازم برای اجرای دوره ها، با رعایت مواد مندرج در این قانون توسط نیروی انتظامی با هماهنگی وزارت کشور تدوین و از طریق ستاد کل به تصویب فرماندهی کل قوا می رسد.
ماده ۶۱
کارکنان پایور انتظامی با مدرک تحصیلی پایان دوره متوسطه برای نیل به درجه ستوان سومی دوره کاردانی علوم و فنون انتظامی را پس از طی دوره عمومی انتظامی در بدو خدمت طی می نمایند. این کارکنان در طول خدمت ضمن طی دوره های تخصصی تکمیلی در هر ترفیع با رعایت شرایط و ضوابط برای تصدی مشاغل فرماندهی و مدیریت میانی ازطریق مسابقه ورودی دوره فرماندهی و مدیریت عالی کوتاه مدت را در طول درجه سرگردی و سرهنگ دومی طی می نمایند.
ماده ۶۲
کارکنان پایور انتظامی با مدرک تحصیلی پایان دوره متوسطه برای نیل به درجه ستوان دومی دوره کارشناسی علوم و فنون انتظامی را پس از طی دوره عمومی انتظامی در بدو خدمت طی می نمایند این کارکنان در طول خدمت ضمن طی دوره های تخصصی تکمیلی در طول هر ترفیع با رعایت شرایط و ضوابط می توانند در طول درجه سروانی و سرگردی دوره کارشناسی ارشد علوم و فنون و یا دوره فرماندهی و مدیریت عالی را در درجات سرگردی و سرهنگ دومی طی نمایند.
دانش آموختگان دوره فرماندهی و مدیریت عالی بلندمدت می توانند در مسابقه ورودی دوره عالی امنیت شرکت نمایند. دانش آموختگان دوره های کارشناسی ارشد علوم و فنون برای شرکت در دوره های عالی امنیت ملزم به طی دوره کوتاه مدت فرماندهی و مدیریت عالی می باشند.
‌ماده ۶۳ – دانش‌آموختگان دوره‌های کاردانی و بالاتر که در دانشگاهها و مؤسسات‌آموزش عالی برون سازمانی تحصیل نموده‌اند و به عنوان کارکنان پایور انتظامی استخدام‌گردیده‌اند، دوره عمومی انتظامی را در بدو خدمت به مدت حداقل سه ماه در دانشکده‌علوم و فنون طی نموده و در طول خدمت ضمن طی دوره‌های تخصصی تکمیلی برای‌تصدی مشاغل فرماندهی و مدیریت می‌توانند دوره‌های آموزشی مورد نیاز را برابر مفاد‌ماده (۶۲) طی نمایند.
‌این‌گونه کارکنان درصورت به‌کارگیری در مشاغل غیرمرتبط با رشته تحصیلی ملزم به‌طی یک دوره تخصصی متناسب با رسته‌های نیروی انتظامی حداقل به مدت سه ماه‌می‌باشند. (اصلاحی مصوب ۱۳۹۰/۴/۸)
تبصره ـ نیروی انتظامی می‌تواند هزینه‌های تحصیلی این کارکنان را بر اساس آیین‌نامه‌ای که توسط نیروی انتظامی تهیه می‌شود و پس از تأیید وزارت کشور و با هماهنگی ستاد کل به تصویب هیأت وزیران می‌رسد، محاسبه و به آنان پرداخت نماید.
ماده ۶۴
اعزام کارکنان به هر یک از دوره های آموزشی پیش بینی شده در این قانون مشروط به آن است که امکان و فرصت ادامه خدمت و بازدهی متناسب با مدت، کیفیت و اهمیت دوره آموزشی را حداقل به مدت دوبرابر زمان تحصیل داشته باشند.
تبصره – نیروی انتظامی موظف است ترتیبی اتخاذ نماید که کارکنان واجد شرایط بتوانند به موقع برای طی دوره های مندرج در این قانون اعزام شوند. در موارد استثنائی و نیازهای سازمانی با تصویب فرمانده نیروی انتظامی فقط برای یک دوره اعزام کارکنان به تعویق می افتد.
ماده ۶۵
نیروی انتظامی می تواند بخشی از نیازهای تخصصی خود را با هماهنگی وزارتخانه های علوم، تحقیقات و فناوری و بهداشت، درمان و آموزش پزشکی ازطریق اخذ سهمیه و یا استخدام دانشجو از دانشگاهها و مؤسسات آموزشی خارج از نیروی انتظامی تأمین نماید.
تبصره ۱ – نیروی انتظامی موظف است همه ساله نیازمندیهای تخصصی و تحصیلی خود را اعلام کند تا کارکنان بتوانند درصورت تمایل در رشته های مزبور تحصیل نمایند.
تبصره ۲ – نیروی انتظامی هزینه تحصیلی کارکنانی را که در رشته های مورد نیاز در دانشگاهها و مؤسسات آموزش عالی تحصیل می کنند پرداخت می نماید.
ماده ۶۶
نیروی انتظامی می تواند به منظور مبادله علوم و تجربیات تخصصی در امور انتظامی و در قالب سیاستهای کلی کشور نسبت به اعزام کارکنان خود به سایر کشورها و قبول افراد نیروهای انتظامی آنها جهت طی دوره های آموزشی مبادرت نماید.
ماده ۶۷
نیروی انتظامی می تواند تجربیات مدون و نتایج تحقیقات علمی مرتبط و مورد نیاز خدمتی کارکنان را که ممتاز شناخته می شوند به عنوان بخشی از آموزشهای تخصصی تکمیلی طول خدمت پذیرفته و برای آنها گواهی کفایت آموزش صادر نماید.
تبصره – اجرای این ماده طبق دستورالعملی خواهد بود که به تصویب فرمانده نیروی انتظامی می رسد.
ماده ۶۸
نیروی انتظامی می تواند به منظور ارتقاء تحصیلی کارکنان خود با استفاده از امکانات آموزش از راه دور نسبت به برگزاری تمام یا قسمتی از دوره های آموزشی موضوع ماده (۳۳) این قانون با هماهنگی وزارتخانه های ذی ربط اقدام نماید.
ماده ۶۹
تغییر رسته خدمتی کارکنان نیروی انتظامی در طول خدمت براساس ضوابط و رعایت ماده (۲۸) این قانون مستلزم طی نمودن دوره های تخصصی مورد نیاز و یا قبولی در آزمون های مربوط به رسته جدید می باشد.
ماده ۷۰
تطبیق آموزش کارکنان نیروی انتظامی که دوره های آموزشی خود را تا زمان تصویب این قانون براساس نظام آموزش قبل گذرانده و یا کارکنانی که به نیروی انتظامی منتقل شده اند با دوره های آموزشی مندرج در این قانون براساس دستورالعملی خواهد بود که توسط نیروی انتظامی با هماهنگی وزارت کشور تهیه و از طریق ستاد کل به تصویب فرماندهی کل قوا خواهد رسید.

ترفیعات، ارزشیابی و انتصابات
بخش اول – ترفیعات و ارزشیابی:
ماده ۷۱
ترفیع عبارت است از نیل به درجه یا رتبه بالاتر برابر مقررات این قانون.
تبصره – ترفیعات و روش اجرای آن به موجب آئین نامه ای خواهد بود که به وسیله نیروی انتظامی با هماهنگی وزارت کشور تهیه و ازطریق ستاد کل به تصویب فرماندهی کل قوا می رسد.
ماده ۷۲
عناوین و ترتیب درجات کارکنان انتظامی به شرح زیر می باشد:
۱ – سرباز
۲ – سرباز دوم
۳ – سرباز یکم
۴ – سرجوخه
۵ – گروهبان سوم
۶ – گروهبان دوم
۷ – گروهبان یکم
۸ – استوار دوم
۹ – استوار یکم
۱۰ – ستوان سوم
۱۱ – ستوان دوم
۱۲ – ستوان یکم
۱۳ – سروان
۱۴ – سرگرد
۱۵ – سرهنگ دوم
۱۶ – سرهنگ
۱۷ – سرتیپ دوم
۱۸ – سرتیپ
۱۹ – سرلشگر
۲۰ – سپهبد
۲۱ – ارتشبد
تبصره ۱ – درجات مندرج در این ماده مجموعاً به پنج گروه تقسیم می گردند:
الف – ردیفهای ۱ تا ۴ گروه سربازی
ب – ردیفهای ۵ تا ۹ گروه درجه داری
ج – ردیفهای ۱۰ تا ۱۳ گروه افسری جزء
د – ردیفهای ۱۴ تا ۱۶ گروه افسری ارشد
هـ – ردیفهای ۱۷ و بالاتر گروه امرا
تبصره ۲ – بعد از عناوین درجات پاسداران کمیته سابق انقلاب اسلامی که براساس دستورالعمل تعیین جایگاه خدمتی پاسداران کمیته انقلاب اسلامی ( مصوب فرماندهی کل قوا) و نیز پاسدارانی که براساس دستورالعمل تعیین جایگاه خدمتی سپاه تطبیق شده اند و به تجویز ماده (۲۳) این قانون به نیروی انتظامی منتقل گردیده و یا می گردند کلمه ( پاسدار) اضافه می شود.
ماده ۷۳
حداقل مدت توقف کارکنان پایور و پیمانی در هر یک از درجات و رتبه های موضوع این قانون چهار سال می باشد.
ماده ۷۴
دانش آموختگان آموزشگاههای علمی – تخصصی موضوع این قانون که موفق به اخذ مدرک پایان دوره متوسطه مهارتی شده اند به درجه گروهبان یکمی و در نهایت به درجه سروانی نائل خواهند شد. درصورتی که کارکنان انتظامی مشمول این ماده در طول خدمت از ارشدیت یا درجه تشویقی برخوردار شوند، به همان میزان و حداکثر به درجه سرگردی ارتقاء می یابند.
تبصره ۱ – کارکنان انتظامی که قبل از این قانون با مدرک پائین تر از پایان دوره متوسطه استخدام گردیده اند درصورتی که موفق به اخذ مدرک پایان دوره متوسطه گردند به چهار سال ارشدیت نائل می گردند.
تبصره ۲ – آن دسته از کارکنانی که با مدرک پایان دوره راهنمایی استخدام می شوند و موفق به طی دوره علمی نمی گردند به درجه گروهبان دومی و در نهایت به درجه ستوان یکمی نائل خواهند شد.

ماده ۷۵ – دانش آموختگان دوره کاردانی دانشکده های علوم و فنون انتظامی به درجه ستوان سومی و در نهایت به درجه سرهنگی خواهند رسید.
تبصره – در موارد استثنایی به پیشنهاد فرمانده نیروی انتظامی و تصویب فرماندهی کل قوا، درجه سرتیپ دومی پس از طی حداقل مدت توقف در درجه سرهنگی به صورت درجه تشویقی به آنان اعطاء می گردد.
ماده ۷۶
دانش آموختگان دوره کارشناسی دانشکده های علوم و فنون انتظامی به درجه ستوان دومی نائل می گردند.
تبصره – نیل به درجه سرتیپی و بالاتر منوط به طی دوره فرماندهی و مدیریت عالی انتظامی یا دارا بودن مدرک تحصیلی کارشناسی ارشد و یا بالاتر مورد نیاز و قابل قبول نیروی انتظامی خواهد بود.
ماده ۷۷
چنانچه در اساسنامه ها ( موضوع ماده «۶۰» این قانون) طول هر یک از دوره های آموزشی بدو خدمت براساس نیاز نیروی انتظامی بیش از حداقل زمان مقرر در این قانون تعیین شود، کارکنان تحت آموزش پس از گذشت حداقل زمان مقرر، استحقاق نیل به درجه مربوط و برخورداری از حقوق و دیگر امتیازات درجه را خواهند داشت، لیکن نصب درجه، موکول به اتمام دوره آموزشی خواهد بود.
ماده ۷۸
وضعیت ترفیعات کارکنان انتظامی دانش آموخته مدارس و مؤسسات آموزش عالی و دانشگاهها پس از استخدام و طی دوره آموزش انتظامی، حسب مورد تابع مقررات مندرج در مواد (۷۵) و (۷۶) این قانون خواهد بود.
تبصره ۱ – دارندگان مدارک بالاتر از کارشناسی و معادل آن در ازاء هر سال تحصیل بالاتر از دو سال ارشدیت نسبت به دارندگان مدرک کارشناسی و در ازاء هر چهار سال ارشدیت از یک درجه بالاتر برخوردار می گردند.
تبصره ۲ – سالهای قابل احتساب موضوع تبصره فوق برابر حداقل زمان تعیین شده توسط وزارتخانه های علوم، تحقیقات و فناوری و بهداشت، درمان و آموزش پزشکی در هر یک از مقاطع تحصیلی می باشد.
ماده ۷۹
با کارکنان انتظامی که در طول خدمت موفق به اخذ و ارائه مدارک تحصیلی کاردانی و بالاتر مورد نیاز و قابل قبول نیروی انتظامی شوند به ترتیب زیر رفتار می شود:
‌الف – چنانچه در زمان ارائه مدرک تحصیلی جدید درجه آنان پائین‌تر از درجات‌ورودی مدرک ارائه شده باشد، به درجات ورودی مدرک جدید نائل و به ازاء هر سال‌سابقه خدمت در درجات قبلی از دو ماه ارشدیت نیز برخوردار شده و ترفیعات بعدی‌آنان براساس مدرک تحصیلی جدید و با رعایت مقررات ماده (۷۸) این قانون خواهد بود. (اصلاحی مصوب ۱۳۹۰/۴/۸)
ب – چنانچه در زمان ارائه مدرک تحصیلی جدید درجه آنان برابر یا بالاتر از درجات ورودی مدرک ارائه شده باشد، به ازاء هر مقطع تحصیلی از یک سال و نیم ارشدیت برخوردار می گردند و ترفیعات بعدی آنان براساس مدرک تحصیلی جدید تابع مقررات مواد (۷۵) و (۷۶) این قانون خواهد بود.

ماده ۸۰
کارکنان پیمانی پس از طی دوره آموزش لازم به درجات یا رتبه های زیر نائل می شوند:
الف – دارندگان مدرک نهضت سوادآموزی و پایان دوره ابتدایی به رتبه ۲.
ب – دارندگان مدرک پایان دوره راهنمایی به درجه گروهبان دومی یا رتبه ۵.
ج – دارندگان مدرک پایان دوره متوسطه به درجه گروهبان یکمی یا رتبه ۷.
د – دارندگان مدرک کاردانی به درجه ستوان سومی یا رتبه ۱۰.
هـ- دارندگان مدرک کارشناسی به درجه ستوان دومی یا رتبه ۱۱.
و – دارندگان مدارک بالاتر در ازاء هر سال تحصیلی بالاتر از کارشناسی از دو سال ارشدیت نسبت به دارندگان مدارک کارشناسی و در ازاء هر چهار سال ارشدیت از یک درجه یا رتبه بالاتر برخوردار می شوند.
رعایت مفاد تبصر