قانون ارتش جمهوری اسلامی ایران

تعاریف، هدفها، اصول و ویژگی‌ها، وظایف و مأموریتها
بخش اول – تعاریف
ماده ۱
در این قانون عبارات اختصاری زیر جایگزین عناوین کامل آن می گردد:
الف – “فرماندهی کل” به جای “فرماندهی کل نیروهای مسلح جمهوری اسلامی ایران”
ب – ” نیروهای مسلح ” به جای تنیروهای مسلح جمهوری اسلامی ایران ”
ج – ” ارتش ” به جای ” ارتش جمهوری اسلامی ایران ”
د – ” ستاد مشترک” به جای “ستاد مشترک ارتش جمهوری اسلامی ایران”
ه – “سپاه پاسداران” به جای “سپاه پاسداران انقلاب اسلامی ایران”
و – “بنا به دستور” به جای “بنا به دستور فرماندهی کل نیروهای مسلح جمهوری اسلامی ایران”
ز – “سازمان عقیدتی سیاسی” به جای “سازمان عقیدتی سیاسی ارتش جمهوری اسلامی ایران”
ح – “سازمان عقیدتی سیاسی” به جای “سازمان عقیدتی سیاسی ارتش جمهوری اسلامی ایران”
ماده ۲
نیروهای مسلح جمهوری اسلامی ایران عبارتند از: ارتش و سپاه پاسداران و نیروهای انتظامی.
تبصره – نیروهای انتظامی جمهوری اسلامی ایران به ژاندارمری ، شهربانی و کمیته انقلاب اسلامی ایران اطلاق می گردد.
ماده ۳
ارتش جمهوری اسلامی ایران به مجموعه ستاد مشترک ، نیروهای زمینی ، هوایی ، دریایی و سازمانهای وابسته به آنها اطلاق می گردد.
ماده ۴
وزارت دفاع جمهوری اسلامی ایران بخشی از دولت است که مسئولیت پشتیبانی ارتش را به عهده دارد.

بخش دوم – هدفهای نظامی
ماده ۵
هدفهای نظامی جمهوری اسلامی ایران عبارتند از:
الف – حفظ و استقلال ، تمامیت ارضی و نظام جمهوری اسلامی ایران.
ب – حفظ منافع ملی جمهوری اسلامی ایران خارج از قلمرو کشور در دریای خزر، خلیج فارس ، دریای عمان ، رود خانه ها و معادن.
ج – یاری به ملل مسلمان یا مستضعف غیر معارض با اسلام در جهت دفاع از سرزمین های مورد تهدید یا اشغال نیروهای متجاوز در صورت درخواست ملل مزبور.

بخش سوم – اصول و ویژگی های اساسی نیروهای مسلح (دکترین و استراتژی نظامی)
ماده ۶
اصول و ویژگی های اساسی نیروهای مسلح عبارتند از:
الف – اسلامی بودن :
در تشکیل و تجهیز نیروهای مسلح اساس و ضابطه مکتب اسلام است به نحوی که بر همه شوون و ابعاد آن ، ضوابط و مقررات شرع حاکمیت داشته باشد. نیروهای مسلح رسالت مکتبی جهاد در راه خدا را بر عهده داشته ، پیروی از اصول اخلاقی اسلام و احترام به شخصیت انسانی افراد را وظیفه خود می دانند.
ب – ولایی بودن :
نیروهای مسلح تحت فرمان فرماندهی کل بوده و اصل وحدت فرماندهی در تمامی رده های آن حاکم می باشد و نیل به فرماندهی در تمامی رده ها بر اساس شایستگی و کارآیی صورت می گیرد. دستور فرمانده در صورتی که مغایر با دستورات مسلم شرع ، فرمانهای فرماندهی کل و حاکمیت نظام و قوانین جمهوری اسلامی ایران نباشد، لازم الاجرا است. پرسنل نیروهای مسلح در خط سیاسی مقام رهبری بوده ، عضویت و وابستگی آنان در تشکل های سیاسی با توجه به فرمان مقام رهبری مطلقا ممنوع می باشد.
ج – مردمی بودن :
نیروهای مسلح همواره در کنار مردم و در جهت مصالح و آرمانهای امت اسلامی انجام وظیفه می نمایند و در زمان صلح نیز به درخواست دولت افراد و تجهیزات فنی خود را در حدی که به آمادگی رزمی آنها آسیبی وارد نیاید، در جهت خدمت به مردم در زمینه کارهای امدادی ، آموزشی ، تولیدی و جهاد سازندگی به کار می گیرند.
د – خودکفایی :
نیروهای مسلح با بهره گیری از تمامی توان خود در جهت رسیدن به خودکفایی در کلیه زمینه ها از قبیل سازماندهی ، آموزشی ، تدارکاتی ، اطلاعاتی و صنعتی تلاش می نمایند.
ه – انضباط:
نیروهای مسلح باید با ایجاد انضباط معنوی برخاسته از اعتقاد و ایمان پرسنل ، وضع مقررات منطقی و عادلانه و برقراری سیستم های تشویق و تنبیه ، زمینه اجرای کامل دستورات و مقررات را فراهم سازند.
و – سادگی :
در نیروهای مسلح در تمامی زمینه ها اعم از طرح ریزی های ستادی ، اعمال مدیریت بکارگیری سیستم ها و روش ها، گزینش تکنولوژی و صدور دستورالعمل ها باید اصل سادگی رعایت شود. تشکیلات غیر ضروری و تشریفات بی مورد حذف و روش های یکنواخت سازی مورد توجه قرار گیرد.
ز – اقتدار:
نیروهای مسلح می بایست از چنان آمادگی ، تحرک و اقتداری برخوردار باشند که بتوانند با بهره گیری از تمامی امکانات جمهوری اسلامی ، جرات تعرض را از دشمنان آشکار و نهان سلب نمایند.
ح – تدافعی بودن :
نیروهای مسلح با بهره گیری از تمامی توان خود دشمن را از تعرض بازداشته و در برابر هر گونه تجاوز دفاع نموده و متجاوز را تنبیه و سرکوب می نمایند و در عین اعتقاد به اصل عدم تعرض ، ملل مسلمان یا مستضعف غیر معارض با اسلام را برای دفاع از خودیاری می کنند.

بخش چهارم – ماموریت و وظایف
ماده ۷
ماموریت و وظایف ارتش به شرح زیر می باشد:
الف – آمادگی و مقابله در برابر هر گونه تجاوز نظامی علیه استقلال ،
تمامیت ارضی ، نظام جمهوری اسلامی ایران و منافع کشور.
ب – همکاری با نیروهای انتظامی سپاه پاسداران در مقابله با اشرار،
یاغیان ، قاچاقچیان ، تجزیه طلبان و جریانات براندازی در مواقع ضروری بنا به دستور.
ج – آمادگی جهت همکاری با سپاه پاسداران در کمک به ملل مسلمان و مستضعف غیر معارض با اسلام جهان ، در دفاع از خود در برابر تهدید و تجاوز نظامی بنا به درخواست آنان و بنا به دستور.
د – در اختیار قرار دادن افرادی که در استخدام ارتش هستند و تجهیزات
فنی خود بنا به درخواست دولت در اجرای اصل ۱۴۷ قانون اساسی و با رعایت کامل موازین عدل اسلامی در حدی که بنا به تشخیص شورای عالی دفاع به آمادگی رزمی ارتش آسیبی وارد نیاید.
ه – سازماندهی ، آموزش ، تجهیزات و گسترش نیروهای زمینی ، هوایی و دریایی متناسب با امکانات و تهدیدات ، برای انجام ماموریت های محوله.
و – تلاش مداوم و مستمر در جهت حاکمیت کامل فرهنگ و ضوابط اسلامی در ارتش و وزارت دفاع و سازمان های وابسته به آنها.
ز – آماده نمودن مردم برای دفاع مسلحانه از کشور و نظام جمهوری اسلامی در چهار چوب قانون خدمت وظیفه عمومی.
ح – کمک به سپاه پاسداران در آموزش و سازماندهی بنا به دستور.
ط – اقدامات لازم در جهت نیل به خودکفایی در کلیه زمینه ها از قبیل صنعتی ، آموزشی ، تدارکاتی ، اطلاعاتی ، روشها و سازماندهی.
ی – اقدامات لازم در زمینه کسب اطلاع از اوضاع ، رویدادها و تحولات سیاسی ، نظامی آشکار و نهان منطقه و جهان و ارزیابی مستمر تهدیدات و توان رزمی دشمنان بالفعل و بالقوه.
ک – تلاش مداوم و مستمر در جهت حفظ و صیانت ارتش و وزارت دفاع و سازمان های وابسته به آنها در زمینه های امنیتی.
ل – ایجاد تسهیلات لازم برای همکاری سپاه پاسداران با ارتش در مواقع ضروری که شورای عالی دفاع تعیین می نماید.
ماده ۸
وظایف وزارت دفاع به شرح زیر می باشد:
الف – ساخت و تولید وسایل مورد نیاز نیروهای نظامی و انتظامی و انجام تحقیقات صنعتی لازم و افزایش امکانات تکنولوژی صنایع مربوط.
ب – هدایت و هماهنگ نمودن امور پژوهشی و تحقیقاتی صنعتی ارتش و سازمان های وابسته به وزارت دفاع و هماهنگی با شورای عالی صنایع و مراکز پژوهشی و تحقیقات کشور.
ج – انجام تعمیرات خارج از مقدورات نیروهای نظامی و انتظامی.
د – انجام کلیه خریدهای خارجی مورد نیاز ارتش و وزارت دفاع و
سازمانهای وابسته به آنها بر اساس سیاست کلی و خط مشی دولت جمهوری اسلامی
ایران.
تبصره ۱ – وزارتین دفاع و سپاه موظفند در زمینه خریدهای خارجی زیر نظر شورای عالی و دفاع هماهنگی و اقدام نموده و می توانند خریدهای مورد نیاز یکدیگر را نیز انجام دهند.
تبصره ۲ – کلیه خریدهای خارجی اقلام دفاعی مورد نیاز دیگر وزارتخانه ها، نهادها و سازمانهای کشور نیز صرفا از طریق وزارتین دفاع و سپاه انجام خواهد شد.
ه – تهیه و تامین و خرید داخلی اقلام حساس ، مهم ، سنگین قیمت و اقلام مشترک مورد نیاز ارتش و وزارت دفاع ، به استثنا سوخت و مواد فاسد شدنی.
تبصره – وزارت دفاع می تواند تامین بخشی از اقلام مشترک داخلی را با حفظ مسئولیت و تعیین خط مشی به نیروهای سه گانه تفویض نماید. موارد و چگونگی آن به موجب آیین نامه ای خواهد بود که توسط وزارت دفاع با هماهنگی ستاد مشترک تهیه و به تصویب هیات وزیران می رسد.
و – تهیه لوایح مورد نیاز ارتش با هماهنگی ستاد مشترک و لوایح مورد نیاز وزارت دفاع و سازمانهای وابسته و پیگیری جهت سیر مراحل قانونی ، ابلاغ قوانین و مصوبات هیات وزیران به ارتش و نظارت بر اجرای قوانین و مقررات.
ز – دفاع از حقوق ارتش و وزارت دفاع و سازمانهای وابسته با آنها در مراجع قضایی.
ح – بررسی و تحصیل بودجه اعتبارات ارتش و وزارت دفاع و سازمانهای وابسته به آنها و نظارت در انجام هزینه ها و بررسی و تایید بیلان حساب بودجه آنها.
ط – تهیه و تامین زمین مورد نیاز و احداث تاسیسات ساختمانی ارتش و وزارت دفاع و سازمانهای وابسته به آنها در چهارچوب ضوابط و سیاست های وزارتین مسکن و شهرسازی و برنامه و بودجه.
تبصره – وزارت دفاع می تواند احداث برخی تاسیسات ساختمانی نیروها را با حفظ مسئولیت و نظارت به نیروی مربوط محول نماید.
ی – اداره امور املاک ارتش و وزارت دفاع و سازمانهای وابسته به آنها از نظر حقوقی و قانونی.
ک – تامین خدمات درمانی پرسنل وزارت دفاع ، ارتش و نیروهای انتظامی و سازمانهای وابسته به آنها، بازنشستگان ، وظیفه بگیران مستمری بگیران و عائله تحت تکفل آنان.
ل – تامین خدمات تعاونی افراد مذکور در بند فوق و عائله تحت تکفل آنان.
م – انجام امور بیمه ، بازنشستگی ، وظیفه و مستمری پرسنل ارتش و وزارت دفاع و سازمان های وابسته به آنها.
ن – تهیه و تامین نقشه های نظامی و خدمات جغرافیایی مورد نیاز نیروهای نظامی و انتظامی.
س – پشتیبانی فنی ، آموزشی و تعمیراتی سازمان های خدمات کامپیوتری نیروهای نظامی و انتظامی.
ماده ۹
ستاد مشترک ارتش جمهوری اسلامی ایران ستاد فرماندهی کل در ارتش بوده و فرماندهی کل را در اداره امور ارتش یاری می نماید و وظایف آن به شرح زیر می باشد:
الف – مشاورت فرماندهی کل نسبت به اعمال فرماندهی در ارتش.
ب – تهیه و توسعه تدابیر کلی نظامی (استراتژیک ) و تهیه طرحهای مربوط مبتنی بر فرمان های فرماندهی کل با توجه به قوانین ، تهدیدات و امکانات کشور.
ج – تهیه و تقدیم اطلاعات مورد نیاز جهت اخذ تصمیم به فرماندهی کل.
د – دریافت فرمان ها و تدابیر فرماندهی کل و ابلاغ آنها به نیروهای سه گانه و نظارت بر اجرای فرمان های صادره.
ه – تهیه و طرح ها و دستورالعمل ها بر مبنای فرمان ها و تدابیر دریافت شده و ابلاغ آنها به نیروهای سه گانه و نظارت بر اجرا.
و – نظارت بر حفظ توان رزمی ارتش.
ز – تهیه و طرح سازمان تجهیزات ارتش با توجه به تهدیدات ، مقدورات ، تدابیر دفاعی و اصول سیاست خارجی کشور با همکاری نیروهای سه گانه وزارت دفاع و تایید شورای عالی دفاع جهت تصویب فرماندهی کل.
ح – برآورد نهایی نیازمندیهای لجستیکی ارتش.
ط – بررسی و هماهنگ نمودن بودجه های پیشنهادی نیروها و ارسال بودجه پیشنهادی ارتش به وزارت دفاع.
ی – همکاری با وزارت دفاع در زمینه تهیه لوایح مورد نیاز ارتش.
ک – نظارت و کنترل کلیه فعالیت های بیمارستان های ارتش.
ماده ۱۰
ماموریت نیروی زمینی ارتش جمهوری اسلامی ایران به شرح زیر می باشد:
الف – پاسداری از قلمرو زمینی کشور جمهوری اسلامی ایران در برابر هر گونه تجاوز نظامی خارجی.
ب – دفع و انهدام نیروهای متجاوز.
ج – سازماندهی ،تجهیز، آموزش و گسترش یگان های زمینی و آماده کردن آنان جهت اجرای ماموریت های محوله.
د – تهیه طرح نیازمندیهای لجستیکی و اقدام در جهت تهیه و خرید اقلام و خدماتی که به عهده نیروی زمینی بوده و اقلام مشترک داخلی که به آن واگذار می گردد.
ه – انجام پژوهش و تحقیقات لازم در کلیه زمینه ها در جهت نیل به خودکفایی.
و – تامین دفاع هوایی کلیه یگانها، تاسیسات و نقاط حساس مربوطه در حد برد سلاح ضد هوایی سازمانی خود با هماهنگی و کنترل کلی عملیاتی نیروی هوایی.
ز – تامین و حفاظت تاسیسات و پادگان های مربوط.
ح – تامین نیازهای پزشکی پرسنل نیروی زمینی و اداره بیمارستان ها و درمانگاه های مربوط.
ماده ۱۱
ماموریت نیروی هوایی ارتش جمهوری اسلامی ایران به شرح زیر است :
الف – پاسداری از قلمرو فضایی کشور.
ب – حمله به هدف های نظامی و تاسیسات حیاتی دشمن بنا به دستور.
ج – پشتیبانی هوایی از نیروهای نظامی و انتظامی.
د – تامین پدافند هوایی کشور، هماهنگی ، هدایت و کنترل کلی عملیات پدافند هوایی سایر نیروها و سازمانهایی که در زمینه پدافند هوایی مسئولیتهایی به عهده دارند.
ه – جمع آوری اطلاعات الکترونیکی از عوامل تهدیدکننده و ارائه خدمات لازم.
و – سازماندهی ، تجهیز، آموزش و گسترش یگانهای هوایی جهت اجرای ماموریت های محوله.
ز – تهیه طرح نیازمندیهای لجستیکی و اقدام در جهت تهیه و خرید اقلام و خدماتی که به عهده نیروی هوایی بوده و اقدام مشترک داخلی که به آن واگذار می گردد.
ح – انجام پژوهش و تحقیقات لازم در کلیه زمینه ها در جهت نیل به خودکفایی.
ط – تامین و حفاظت تاسیسات و پادگانهای مربوط.
ی – تامین نیازمندیهای پزشکی پرسنل نیروی هوایی و اداره بیمارستانها و درمانگاههای مربوط.
ماده ۱۲
ماموریت نیروی دریایی ارتش جمهوری اسلامی ایران به شرح زیر می باشد:
الف – پاسداری از آبهای سرزمینی ، فلات قاره و مناطق انحصاری ، اقتصادی و جزایر کشور در برابر هر گونه تجاوز نظامی خارجی.
ب – حضور مستمر، کنترل و تامین امنیت خطوط مواصلات دریایی خودی و جلوگیری از استفاده غیر مجاز بیگانگان از مناطق دریایی مذکور در بند فوق.
ج – دفع و سرکوبی هر گونه تجاوز نظامی به حاکمیت ، حقوق و منافع کشور در مناطق مذکور در بند الف و انهدام تاسیسات دریایی دشمن بنا به دستور.
د – کنترل تردد کشتیها در خلیج فارس و دریای عمان و بازرسی کشتیهای مشکوک در مواقع لزوم بنا به دستور.
ه – سازماندهی ، تجهیز و آموزش یگانهای دریایی جهت اجرای ماموریتهای محوله.
و – تهیه طرح نیازمندیهای لجستیکی و اقدام در جهت تهیه و خرید اقلام و خدماتی که به عهده نیروی دریایی بوده و اقلام مشترک داخلی که به آن واگذار می گردد.
ز – انجام پژوهش و تحقیقات لازم در کلیه زمینه ها جهت نیل به خودکفایی.
ح – تامین دفاع هوایی کلیه یگانها، تاسیسات و نقاط حساس مربوط، جزایر و تاسیسات دریایی در حد برد سلاح ضد هوایی سازمانی خود با هماهنگی و کنترل کلی عملیاتی نیروی هوایی.
ط – تامین و حفاظت تاسیسات و پادگانهای مربوط.
ی – تامین نیازهای پزشکی پرسنل نیروی دریایی و اداره بیمارستانها و درمانگاههای مربوط.
ماده ۱۳
ماموریت های مذکور در بندهای الف ، مواد ۱۰ و ۱۱ و ۱۲ و قسمت اول بند د ماده ۱۱ و قسمت آخر ج ماده ۱۲ این قانون چنانچه در زمینه پاسداری از استقلال و تمامیت ارضی نظام جمهوری اسلامی ایران باشد، ماموریت اصلی بر عهده ارتش جمهوری اسلامی ایران بوده و نیروهای سه گانه سپاه پاسداران با نیروهای سه گانه ارتش همکاری خواهند نمود. لکن چنانچه ماموریت های مزبور در زمینه نگهبانی از انقلاب اسلامی ایران و دستاوردهای آن باشد، ماموریت اصلی بر عهده سپاه پاسداران بوده و نیروهای سه گانه ارتش و با نیروهای سه گانه سپاه همکاری خواهند نمود. مصادیق این ماده و نحوه و میزان همکاری ارتش و سپاه پاسداران در هر مورد را شورای عالی دفاع تعیین می نماید.
ماده ۱۴
سازمان عقیدتی سیاسی ، سازمانی است با سلسله مراتب مستقل و متمرکز که ماموریت و وظایف زیر را بر عهده دارد:
1 – ماموریت.
رشد و گسترش فرهنگ و ارزشهای اسلامی در ارتش و وزارت دفاع و سازمان های
وابسته به آنها بر اساس معیارها و ضوابط اسلامی و تدابیر و رهنمودها و دستورالعمل های مقام رهبری.
2 – وظایف.
الف – آموزش عقیدتی و سیاسی پرسنل جهت رشد مذهبی و سیاسی آنان.
ب – انجام فعالیت های تبلیغی برای پرسنل از قبیل انتشار جزوات و نشریات ، تشکیل کتابخانه ها و نمایشگاه ها و تولید برنامه های رادیو تلویزیونی ارتش و اداره مساجد و سایر اماکن مذهبی مربوط.
ج – ارائه خط مشی های مکتبی به مبادی ذیربط در جهت انطباق سازماندهی ها، مقررات ، آیین نامه ها و دستورالعمل ها با ضوابط و معیارهای اسلامی.
د – نظارت بر حفظ و عمل به موازین اسلامی در تمامی زمینه ها و اعلام موارد خلاف به مسئولین جهت رفع آنها و گزارش به فرماندهی کل در صورت لزوم.
ه – بررسی و ارزیابی پرسنل از لحاظ شایستگی مکتبی جهت انتصابات ، ترفیعات و ماموریت های خارج از کشور.
و – انجام کلیه وظایف روابط عمومی ارتش و وزارت دفاع و سازمان های وابسته به آنها.
تبصره – ارتش و وزارت دفاع و سازمان عقیدتی و سیاسی وابسته به آنها موظفند پشتیبانی های لجستیکی و پرسنلی مورد نیاز سازمان عقیدتی سیاسی را در چهارچوب جداول سازمان مربوط که به تصویب فرمانده کل می رسد، در اختیار قرار دهند.
ماده ۱۵
مسئولین عقیدتی سیاسی کلیه یگان ها و سازمان ها از روحانیونی که حداقل دوره سطح را به پایان رسانده و از بینش سیاسی و اجتماعی کافی برخوردار باشند و در هیچ یک از تشکل های سیاسی عضویت و فعالیت نداشته باشند، تعیین می گردند.
ماده ۱۶
سازمان حفاظت اطلاعات ارتش جمهوری اسلامی ایران سازمانی است با سلسله مراتب مستقل و متمرکز که با هماهنگی وزارت اطلاعات ماموریت و وظایف زیر را انجام می دهد:
1 – ماموریت.
پیشگیری ، کشف ، شناسایی و خنثی کردن فعالیت های براندازی ، جاسوسی ، خرابکاری ، موارد ایجاد نارضایتی ، نفوذ جریانات سیاسی و ایجاد اختلال در انجام ماموریت به منظور حفظ و صیانت ارتش و وزارت دفاع و سازمان های وابسته به آنها از طریق حفاظت پرسنل ، اطلاعات ، اسناد، مدارک ، اماکن ، تاسیسات ، وسایل و تجهیزات و امنیت ارتباطات با رعایت اصل ۱۵۶ قانون اساسی.
2 – وظایف.
الف – کسب و جمع آوری اخبار و تولید، تجزیه و تحلیل و طبقه بندی اطلاعات مورد نیاز ارتش و وزارت دفاع و سازمان های وابسته به آنها.
ب – کشف و خنثی نمودن توطئه ها و براندازی ، جاسوسی و خرابکاری.
ج – تهیه طرح ها و دستورالعمل های حفاظتی در زمینه حفاظت اخبار، اطلاعات ، اسناد مدارک ، تاسیسات ، اماکن ، تجهیزات و پرسنل ارتش و وزارت دفاع و سازمان های وابسته به آنها و نظارت بر اجرای آنها.
د – آموزش و ارشاد پرسنل ارتش و وزارت دفاع و سازمان های وابسته به آنها در زمینه های حفاظتی و آموزش تخصصی پرسنل سازمان حفاظت اطلاعات.
ه – گزارش اطلاعات و اخبار امنیتی غیر نظامی واصله به وزارت اطلاعات.
و – کشف و شناسایی فعالیت های سیاسی پرسنل و نفوذ جریانات و تشکل های سیاسی در ارتش و وزارت دفاع و سازمان های وابسته به آنها.
ز – کشف و شناسایی موارد کم کاری و کارشکنی و تخلف در انجام ماموریت و گزارش آن به مسئولین مربوط.
ح – مطلع نمودن فرماندهان از مواردی که برای انجام ماموریتشان ضروری بوده و در صلاحیت آنان است.
ط – بررسی صلاحیت امنیتی پرسنل ارتش و وزارت دفاع و سازمان های وابسته به آنها.
ی – انجام کلیه امور مربوط به صدور پروانه حمل سلاح شکاری و کمری و مهمات مربوط در سطح ارتش و وزارت دفاع و سازمانهای وابسته به آنها.
ک – طرح ریزی و انجام عملیات فنی حفاظت اطلاعاتی و کنترل ارتباطات در سطح ارتش و وزارت دفاع و سازمان های وابسته به آنها.
تبصره ۱ – رییس سازمان حفاظت اطلاعات از بین افراد مورد تایید مقام رهبری با حکم رییس ستاد مشترک منصوب می گردد و مستقیما تحت امر مقام رهبری انجام وظیفه می نماید و عزل وی نیز با تایید مقام رهبری و حکم رییس ستاد مشترک انجام می شود.
تبصره ۲ – ارتش و وزارت دفاع و سازمان های وابسته به آنها موظفند پشتیبانی های پرسنلی و لجستیکی مورد نیاز را در چهارچوب جداول سازمان مربوط که به تصویب فرماندهی کل می رسد، در اختیار قرار دهند.
تبصره ۳ – رییس سازمان حفاظت اطلاعات موظف است در موارد براندازی و نیز خرابکاری های مهم ، دادستان کل کشور و فرمانده کل سپاه پاسداران را سریعا در جریان قرار دهد.
تبصره ۴ – سازمان حفاظت اطلاعات موظف است موارد انحرافات عقیدتی ، سیاسی و اخلاقی پرسنل را که در جریان ماموریت های خود مطلع می گردد، به سازمان عقیدتی سیاسی منعکس نماید.
ماده ۱۷
شورای عالی دفاع به عنوان مشاور عالی نظامی مقام رهبری ، دارای وظایف زیر می باشد:
الف – پیشنهاد اعلان جنگ و صلح به فرماندهی کل.
ب – پیشنهاد اعلان بسیج همگانی به فرماندهی کل.
ج – پیشنهاد تعیین فرماندهان نیروهای سه گانه ارتش به فرماندهی کل.
د – تعیین سیستم تسلیحاتی کشور و سیاست های کلی ساخت و خریدهای تسلیحاتی و نظارت عالیه بر آنها و ایجاد هماهنگی های لازم بین وزارتین دفاع و سپاه در خریدهای خارجی و صنایع نظامی.
ه – تعیین موارد و نحوه همکاری و ایجاد هماهنگی های لازم بین ارتش و سپاه و پاسداران و نیروهای انتظامی در امور نظامی.
و – ایجاد هماهنگی بین نیروهای مسلح و دولت و نظارت عالیه بر آن.
ز – هدایت و هماهنگ نمودن امور پژوهش و تحقیقات صنعتی نظامی وزارتین دفاع و سپاه و ارتش و سپاه و سازمان های وابسته به آنها با مراکز تحقیقاتی و پژوهشی کشور.

شرایط عمومی استخدام و طبقه‌بندی
بخش اول – تعاریف
ماده ۱۸
استخدام در ارتش عبارت است از پذیرفته شدن شخص برای انجام خدمت موظف در یکی از مشاغل پیش بینی شده در این قانون.
ماده ۱۹
مشاغل ارتش و وزارت دفاع و سازمان های وابسته به آنها از نظر پرسنلی که در آن مشاغل منصوب می گردند به سه گروه تقسیم می شوند:
1 – شغل نظامی که عبارت است از مجموعه وظایف و اختیارات مشخصی که در جداول سازمان برای نظامیان پیش بینی می شود.
2 – شغل کارمندی که عبارت است از مجموعه وظایف و اختیارات مشخصی که در جداول سازمان برای کارمندان پیش بینی می شود.
3 – شغل مشترک که عبارت است از مجموعه وظایف و اختیارات مشخصی که در جداول سازمان با این عنوان تعیین شده و منحصر به نظامیان یا کارمندان نبوده و قابل تخصیص به هر دو می باشد.
تبصره ۱ – مشاغل فرماندهی در ارتش از مشاغل نظامی می باشد.
تبصره ۲ – غیر از مشاغل فرماندهی مدیریت کلیه رده ها در وزارت دفاع و سازمان های وابسته به آنها از مشاغل مشترک می باشند.
تبصره ۳ – در مشاغل مشترک شرایط احراز شغل باید به نحوی تعیین گردد که شایسته ترین پرسنل اعم از نظامی و کارمند منصوب گردند صرف نظامی یا کارمند بودن موجب ارشدیت پرسنل بر یکدیگر نخواهد بود.
ماده ۲۰
رسته عبارت از مجموع رشته های شغلی است که از نظر تخصص یا نوع کار یا نوع آموزش وابستگی و ارتباط نزدیک داشته باشند.
ماده ۲۱
پرسنل ارتش کسانی هستند که برابر شرایط و مقررات مندرج در این قانون و یا قانون خدمت وظیفه عمومی به خدمت پذیرفته می شوند و عبارتند از:
الف کادر ثابت.
ب – وظیفه.
ج – پیمانی.
ماده ۲۲
کادر ثابت به پرسنلی اطلاق می گردد که برای انجام خدمت مستمر در ارتش استخدام می شوند و عبارتند از:
1 – نظامیان.
2 – کارمندان.
3 – محصلین.
ماده ۲۳
نظامیان پرسنلی هستند که پس از طی آموزش لازم به یکی از درجات پیش بینی شده در این قانون نائل و از لباس و علائم نظامی استفاده می نمایند.
ماده ۲۴
کارمندان پرسنلی هستند که بر اساس مدارج تحصیلی و یا مهارت تجربی و تخصصی استخدام شده و بدون استفاده از درجات ، علائم و لباس نظامی به یکی از رتبه های پیش بینی شده در این قانون نائل می شوند.
ماده ۲۵
محصلین پرسنلی هستند که به منظور خدمت در کادر ثابت استخدام و قبل از انتصاب در یکی از مشاغل مندرج در این قانون در یکی از موسسات آموزشی به هزینه ارتش یا وزارت دفاع و سازمان های وابسته به آنها مشغول تحصیل می باشند.
ماده ۲۶
پرسنل وظیفه کسانی هستند که مطابق قانون خدمت وظیفه عمومی در یکی از دوره های ضرورت ، احتیاط یا ذخیره مشغول خدمت می باشند.
ماده ۲۷
پرسنل پیمانی به کسانی اطلاق می گردد که خدمت پیمانی را به صورت نظامی یا کارمند برابر مقررات مندرج در این قانون انجام می دهند.
ماده ۲۸
پرسنل خرید خدمت به کسانی اطلاق می گردد که طبق مقررات مربوط خدمت مشخصی را برابر قرار داد معینی انجام می دهند.

بخش دوم – شرایط عمومی استخدام
ماده ۲۹
شرایط عمومی استخدام در کادر ثابت و پیمانی به شرح زیر می باشد:
الف – متدین بودن به دین اسلام.
ب – تابعیت جمهوری اسلامی ایران.
ج – ایمان به انقلاب اسلامی و نظام جمهوری اسلامی و آمادگی فداکاری در راه تحقق اهداف آنها.
د – عدم محکومیت ناشی از اقدام علیه انقلاب اسلامی ونظام جمهوری اسلامی ایران.
ه – عدم محکومیت به محرومیت از خدمات دولتی.
و – عدم سابقه عضویت یا وابستگی به احزاب و گروه های سیاسی غیر قانونی و یا الحادی.
ز – عدم عضویت یا وابستگی به احزاب و گروه های سیاسی.
ح – داشتن شرایط تحصیلی و یا تخصصی لازم برای خدمت مورد نظر.
ط – داشتن حداقل ۱۶ و حداکثر ۴۰ سال سن.
ی – عدم معروفیت به فساد اخلاق و عدم اعتیاد به مواد مخدر.
ک – داشتن سلامت روانی و جسمی متناسب با خدمت مورد نظر.
تبصره ۱ – ادامه خدمت یا اعاده به خدمت پرسنل منوط به داشتن صلاحیت های فوق به استثنای بندهای ح و ط می باشد.
تبصره ۲ – اقلیت های دینی شناخته شده در قانون اساسی که تا تاریخ تصویب این قانون استخدام شده اند از نظر ادامه خدمت از بند الف مستثنی می باشند.
تبصره ۳ – در ستاد مشترک ، وزارت دفاع و نیروهای سه گانه هیات هایی مرکب از بالاترین مسئولین عقیدتی سیاسی حفاظت اطلاعات و پرسنلی هر یک از سازمانهای فوق برای گزینش پرسنل جهت استخدام تشکیل می گردد. هیات مرکزی گزینش مرکب از رییس ستاد مشترک ، وزیر دفاع ، مسئول سازمان عقیدتی سیاسی و مسئول سازمان حفاظت اطلاعات تشکیل و بر کار هیات های فوق نظارت می نماید.
ماده ۳۰
استخدام پرسنل نظامی برای خدمت در کادر ثابت منحصرا بر اساس یکی از مقاطع تحصیلی پایان دوره های راهنمایی ، دبیرستان ، فوق دیپلم ، لیسانس ، فوق لیسانس ، دکترا و بالاتر انجام می گیرد.
ماده ۳۱
کارمندان به دو صورت زیر استخدام می شوند:
الف – بر اساس مدارک تحصیلی در یکی از مقاطع پایان دوره های ابتدایی ، راهنمایی ، دبیرستان ، فوق دیپلم ، لیسانس ، فوق لیسانس ، دکترا و بالاتر.
ب – بر اساس تخصص و مهارت عملی با حداقل سواد خواندن و نوشتن و حداکثر پایان دوره دبیرستان.
ماده ۳۲
ارتش می تواند فقط برای مشاغل درمانی و بهداشتی زنان را استخدام نماید. نقل و انتقالات زنان باید حتی الامکان تابع شرایط خدمتی همسران آنان باشد.
ماده ۳۳
ارتش و وزارت دفاع و سازمان های وابسته به آنها می توانند به منظور تامین نیاز سازمانی خود داوطلبینی را که حداقل دارای مدرک تحصیلی پایان دوره ابتدایی می باشند با اخذ تعهد ۵ سال خدمت نظامی و یا ۶ سال خدمت کارمندی به صورت پیمانی استخدام نمایند. تمدید مدت و تجدید قرارداد مجاز نمی باشد.
تبصره ۱ – خدمت پرسنل پیمانی به منزله انجام خدمت دوره ضرورت تلقی می گردد و در صورتی که قبل از خاتمه تعهد به هر علت از خدمت مستعفی یا بر کنار گردند برابر قانون خدمت وظیفه عمومی با آنان رفتار خواهد شد.
تبصره ۲ – ارتش و وزارت دفاع و سازمان های وابسته به آنها می توانند پرسنلی را که در حال انجام خدمت دوره ضرورت می باشند به صورت پیمانی استخدام نمایند.
ماده ۳۴
به منظور جلوگیری از تورم پرسنلی در ارتش و وزارت دفاع و سازمان های وابسته به آنها، در جدول سازمانی مشاغل باید به نحوی پیش بینی گردد که حتی الامکان از پرسنل وظیفه و پیمانی استفاده شود.
ماده ۳۵
ارتش و وزارت دفاع و سازمان های وابسته به آنها می توانند در صورت نیاز از پرسنل وظیفه در حین خدمت دوره ضرورت و همچنین پرسنل پیمانی در طول مدت قرارداد با دارا بودن شرایط لازم برای کادر ثابت استخدام نمایند و این قبیل داوطلبان در شرایط مساوی از اولویت برخوردارند. آموزش ، درجه یا رتبه و ترفیعات آنان تابع مقررات مندرج در این قانون خواهد بود.
ماده ۳۶
سابقه خدمت وظیفه و پیمانی پرسنل کادر ثابت از نظر پایه حقوقی و سنوات بازنشستگی احتساب می گردد.
ماده ۳۷
خرید خدمت اشخاص بنا به ضرورت و برای مدت محدود، بنا به تشخیص سازمان های استخدام کننده ، به موجب آیین نامه ای خواهد بود که توسط وزارت دفاع با هماهنگی ستاد مشترک و نیروهای سه گانه تهیه و به تصویب هیات وزیران می رسد.
ماده ۳۸
ارتش وزارت دفاع و سازمان های وابسته به آنها می توانند به منظور تامین استاد و تکمیل اعضای هیات علمی و موسسات آموزشی خود پرسنل مورد نیاز را بر اساس مقررات استخدامی هیات علمی دانشگاه ها و موسسات آموزش عادی استخدام و به مشاغل آموزشی منصوب نمایند.
تبصره – استخدام مربی برای آموزش های پائین تر از سطوح دانشگاهی و همچنین پرداخت حق التدریس به اساتید و مربیان در کلیه سطوح تابع آیین نامه ای خواهد بود که توسط وزارت دفاع و با همکاری ستاد مشترک و سازمان عقیدتی سیاسی تهیه و به تصویب هیات وزیران می رسد.
ماده ۳۹
استخدام اشخاص برای کادر ثابت بدون نیاز سازمانی و همچنین استخدام و یا تغییر وضع پرسنل جز به یکی از صور مذکور در این قانون مطلقا ممنوع است.

بخش سوم – طبقه بندی
ماده ۴۰
مشاغل نظامی ارتش به تناسب احتیاج نیروها و سازمان ها از رسته های مختلف تشکیل می گردد. انواع رسته و علائم رسته ای هر یک از آنها و همچنین علائم درجات و شکل لباس پرسنل نظامی به موجب دستورالعمل هایی خواهد بود که به وسیله ستاد مشترک تهیه و به تصویب شورای عالی دفاع خواهد رسید.
ماده ۴۱
وزارت دفاع موظف است با هماهنگی ستاد مشترک مشاغل مختص کارمندان موضوع بند ب ماده ۳۱ این قانون را از نظر پیچیدگی به سه گروه ۱،
2، ۳، و میزان مهارت در انجام مشاغل هر یک از سه گروه را به سه رده (۱) ،
(۲) و (۳) طبقه بندی نماید. کمیسیون ارزیابی مهارت فنی که حسب مورد در وزارت دفاع ، ستاد مشترک یا هر یک از نیروهای سه گانه تشکیل می گردد در بدو استخدام تخصص و مهارت فنی این قبیل کارمندان را مورد ارزیابی قرار داده ، گروه و رده آنان را تعیین می نماید.
ماده ۴۲
وزارت دفاع و ستاد مشترک با هماهنگی نیروها مکلفند حداکثر ظرف مدت یک سال در چهارچوب این قانون کلیه مشاغل ارتش را مورد بررسی و تجزیه و تحلیل قرار داده و شرح وظایف و شرایط احراز هر شغل را تعیین و در انتصابات و ترفیعات ملاک عمل قرار دهند.
تبصره – بکارگیری پرسنل در مشاغل غیر مرتبط با تخصص آنان ممنوع است.
ماده ۴۳
پرسنل وزارت دفاع و سازمان های وابسته به آن نیز تابع مقررات این قانون می باشند.

آموزش و ترفیعات
بخش اول – آموزش
ماده ۴۴
مراکز و دوره های آموزشی نظامیان کادر ثابت به شرح زیر می باشد:
الف – آموزشگاه نظامی.
ب – دوره تخصصی.
ج – دوره سرپرستی.
د – دانشکده علوم نظامی.
ه – دوره مقدمات رسته ای.
و – دوره عالی رسته ای.
ز – دوره آموزش نظامی.
ح – دانشکده فرماندهی و ستاد.
ط – دانشگاه علوم استراتژیک.
تبصره – نیروها و سازمان ها می توانند در صورت لزوم با هماهنگی ستاد مشترک علاوه بر آموزش های فوق دوره های عرضی آموزشی و تخصصی را برای پرسنل تشکیل دهند.
ماده ۴۵
آموزشگاه های نظامی به منظور آموزش نظامی و تخصصی اولیه به کسانی که با مدرک پایان دوره راهنمایی استخدام می شوند تشکیل می شود و دوره آموزشی آن حداقل یک سال خواهد بود. هر نیرو یا سازمان متناسب با نیاز خود نسبت به تشکیل آنها در یگان ها و مناطق مختلف اقدام و اساسنامه مربوط را تدوین و مواد آموزشی را معین خواهند نمود به نحوی که فارغ التحصیلان آن به خوبی از عهده مشاغل گروهبان دومی ، گروهبان یکمی و استواردومی برآیند. دوره های آموزش نظامی و تخصصی اولیه این آموزشگاه ها ممکن است به صورت مجزا در مراکز آموزشی مختلف ارتش اجرا شود.
ماده ۴۶
دوره های تخصصی برای تکمیل رسته و تخصص پرسنل بین درجات استواردومی و استواریکمی به مدت حداقل ۶ ماه تشکیل می گردد. نیروها و سازمانها مکلفند نسبت به تشکیل این دوره ها طوری اقدام نمایند که کلیه پرسنل بعد از درجه استواردومی بتوانند به موقع این دوره را طی نمایند. اساسنامه و برنامه های آموزشی باید طوری تنظیم گردد که فارغ التحصیلان آن بتوانند از عهده مشاغل درجات استواریکمی تا ستوان یکمی برآیند. نیل این پرسنل به درجات استواریکمی و ستوان سومی منوط به موفقیت در طی این دوره می باشد.
ماده ۴۷
دوره های سرپرستی برای کلیه پرسنلی که با مدرک پائین تر از دیپلم استخدام شده و به درجه ستوان سومی نائل گردیده اند بر حسب نیاز در تمامی یگان ها و سازمان ها به مدت حداقل ۳ ماه تشکیل می گردد. نیل این پرسنل به درجات ستوان دومی و ستوان یکمی منوط به موفقیت در طی این دوره می باشد.
ماده ۴۸
نیروها و سازمان ها می توانند دوره سرپرستی و دوره تخصصی را به صورت متوالی در یک مرحله اجرا نمایند و همچنین می توانند بخشی از این دوره را به صورت آموزش حین خدمت انجام دهند.
ماده ۴۹
هر یک از نیروهای سه گانه متناسب با نیاز خود اقدام به تشکیل دانشکده های علوم نظامی می نمایند. حداقل مدت آموزش این دانشکده ها هفت ترم تحصیلی در دو دوره به شرح زیر می باشد:
دوره اول – این دوره حداقل شامل ۳ ترم تحصیلی می باشد که برای آموزش به کسانی که با مدرک پایان دوره دبیرستان از طریق مسابقه ورودی استخدام می شوند تشکیل می گردد.
دوره دوم – این دوره حداقل شامل چهار ترم تحصیلی می باشد که برای آموزش به کسانی که با انجام مسابقه ورودی از بین داوطلبان فارغ التحصیل دوره اول پذیرفته شده اند تشکیل می گردد. این قبیل داوطلبان بلافاصله پس از انجام دوره اول فقط یک بار حق در ارزیابی و مسابقه ورودی دوره دوم را دارند.
تبصره ۱ – نیروها می توانند بر حسب نیاز دوره اول را در مناطق مختلف تشکیل دهند.
تبصره ۲ – پرسنلی که با مدرک پائین تر از دیپلم استخدام شده و موفق به اخذ مدرک پایان دوره دبیرستان شده اند. در فواصل درجات گروهبان یکمی تا استواریکمی و نیز کارمندانی که مدرک پایان دبیرستان داشته و حداکثر ۲۵ سال سن داشته باشند می توانند در مسابقه ورودی دوره اول شرکت نمایند و در شرایط مساوی حق تقدم با پرسنل شاغل است.
تبصره ۳ – اساسنامه مربوط و مواد آموزشی باید طوری تنظیم گردد که با طی دوره های آموزشی بعدی ، فارغ التحصیلان دوره اول از عهده مشاغل ستوان سومی تا سرهنگی برآمده و فارغ التحصیلان دوره دوم آمادگی انجام وظیفه در مشاغل کلیه درجات از ستوان دومی به بالا را داشته باشند.
تبصره ۴ – نیروها می توانند برای دوره های خلبانی و رسته های دریایی و سایر موارد ضروری دو دوره را به صورت پیوسته با حداقل هفت ترم تحصیلی اجرا نمایند.
تبصره ۵ – در صورت ضرورت و فوریت ، نیروها می توانند بر حسب نیاز از دارندگان مدارک فوق دیپلم مورد نیاز برای شرکت در مسابقه ورودی دوره دوم ثبت نام نمایند.
تبصره ۶ – پذیرفته شدگان در دوره دوم بدون استفاده از درجه نظامی به تحصیل ادامه خواهند داد.
ماده ۵۰
دوره های مقدماتی رسته ای بر حسب نیاز، به منظور آموزش مقدماتی برای رسته های مورد احتیاج به فارغ التحصیلان دوره های اول و دوم دانشکده های علوم نظامی و قبل از اعزام به یگان ها به مدت حداقل ۶ ماه در نیروها تشکیل می گردد.
ماده ۵۱
دوره های عالی رسته ای در درجات ستوان یکمی و سروانی به مدت حداقل ۶ ماه برای تمامی پرسنل فارغ التحصیل دوره های مقدماتی رسته ای و پرسنلی که در سطح فارغ التحصیلان این دوره شناخته شوند، و از آموزش قبلی آنان حداقل چهار سال گذشته باشد متناسب با رسته های آنان تشکیل می گردد. نیل به درجه سرگردی برای این قبیل پرسنل منوط به طی این دوره می باشد.
ماده ۵۲
دوره های آموزش نظامی برای کسانی که از بین فارغ التحصیلان موسسات و مدارس
آموزش عالی و دانشگاه ها با مدارک تحصیلی فوق دیپلم و بالاتر به منظور خدمت در رسته های مورد نیاز به صورت نظامی در کادر ثابت استخدام می شوند به مدت حداقل ۳ ماه قبل از نیل به درجه تشکیل می گردد.
تبصره – هزینه های تحصیلات بالاتر از دیپلم این قبیل پرسنل بر اساس آیین نامه مربوط محاسبه و به آنان پرداخت می گردد.
ماده ۵۳
این دانشکده برای آموزش به فارغ التحصیلان دوره دوم دانشکده های نظامی که دوره عالی را طی کرده اند و یا در سطح فارغ التحصیلان این دوره شناخته شده اند و دارندگان مدارک لیسانس و بالاتر مورد نیاز، که حداقل ۳ سال از آموزش قبلی آنها گذشته است ، در درجات سرگردی سرهنگ دومی و همچنین کارمندان دارای مدرک لیسانس و بالاتر مورد نیاز ارتش تشکیل می شود و دوره آن حداقل ۹ ماه خواهد بود پرسنل واجد شرایط ۳ بار حق شرکت در ارزیابی و مسابقه ورودی این دانشکده را دارند. اساسنامه مربوط و مواد آموزشی بایستی طوری تنظیم گردد که فارغ التحصیلان آن توانایی طراحی ، فرماندهی و مواد آموزشی و مدیریت رده های بالای ارتش را داشته باشند. فارغ التحصیلان دانشکده فرماندهی و ستاد از یک سال ارشدیت برخوردار می گردند.
ماده ۵۴
دوره این دانشگاه برای آموزش ، مطالعه و تحقیق در زمینه سیاست کلی نظامی و خط مشی کشور در امور دفاعی به مدت یک سال خواهد بود. فارغ التحصیلان دانشکده فرماندهی و ستاد و دارندگان مدارک فوق لیسانس و دکترای مورد نیاز ارتش در درجات سرهنگی و سرتیتدومی و همچنین کارمندان که دارای مدرک تحصیلی فوق لیسانس و بالاتر می باشند، سه بار حق شرکت در ارزیابی و مسابقه ورودی این دانشگاه را دارند.
مقامات مملکتی که نظامی نبوده ولی به نحوی از انحا در مسائل دفاعی مسئولیت هایی دارند و همچنین فرماندهان و مدیران رده بالای سپاه پاسداران و نیروهای انتظامی با معرفی شورای عالی دفاع می توانند این دانشگاه را طی نمایند.
ستاد مشترک مکلف است نسبت به تشکیل این دانشگاه اقدام و اساسنامه و مواد آموزشی آن را تهیه و به تصویب شورای عالی دفاع برساند.
ماده ۵۵
طول هر یک از دوره ها و مراکز آموزشی در هر نیرو و سازمان با توجه به حداقل تعیین شده در این قانون بر اساس محتوای آموزشی مورد نیاز در اساسنامه های مربوط که به وسیله نیروها و سازمان ها زیر نظر ستاد مشترک تهیه و به تصویب شورای عالی دفاع می رسد تعیین می گردد.
ماده ۵۶
پرسنلی که به هر یک از مراکز و دوره های آموزشی پیش بینی شده در این قانون اعزام می شوند، باید امکان و فرصت ادامه خدمت و بازدهی متناسب با مدت و کیفیت و اهمیت دوره آموزشی ، حداقل دو برابر مدت تحصیل پس از اتمام آن را داشته باشند. این مدت در اساسنامه های آموزشی معین می گردد.
ماده ۵۷
کلیه کارمندان اعم از کار ثابت و پیمانی در بدو خدمت باید یک دوره یک ماهه آموزش مقدماتی نظامی و آشنایی با قوانین و مقررات و آیین نامه ها و وضعیت خدمتی خود در ارتش را طی نمایند.
ماده ۵۸
آموزش های ارتش باید به گونه ای برنامه ریزی و اجرا گردد که نیاز سازمان مربوط را به بهترین نحو مرتفع نموده ، ارتش را به سمت خودکفایی سوق دهد و در زمان صلح نیز پرسنل از عهده انجام وظایف مقرر در اصل ۱۴۷ قانون اساسی برآیند.
ماده ۵۹
پرسنل پیمانی که به صورت نظامی خدمت خواهند کرد و همچنین پرسنل وظیفه در بدو خدمت ، دوره های آموزشی مقدماتی نظامی و تخصصی مربوط را طی خواهند نمود. ستاد مشترک موظف است در جهت بهره گیری هر چه بهتر از پرسنل پیمانی و وظیفه برنامه آموزشی هر یک از دوره های مزبور را با همکاری نیروها تهیه و به تصویب شورای عالی دفاع برساند.
ماده ۶۰
هر یک از دوره های آموزشی که بین دو یا چند نیرو و سازمان مشترک باشد حتی المقدور به وسیله یکی از نیروها و سازمان ها دائر و پرسنل سایر نیروها و سازمان ها نیز در آن آموزش خواهند دید.
ماده ۶۱
در زمان جنگ در صورت ضرورت ممکن است زمان اجرای آموزش های
مذکور در این قانون با حفظ سطح کیفی آموزش به پیشنهاد نیروها و سازمان ها با هماهنگی ستاد مشترک و تصویب شورای عالی دفاع تقلیل یابد.
ماده ۶۲
ارتش موظف است با همکاری نهضت سواد آموزی برای پرسنل امکانات سواد آموزی را فراهم آورد.

بخش دوم – ترفیعات
ماده ۶۳
ترفیع عبارت است از نیل به درجه یا رتبه بالا برابر مقررات این قانون.
تبصره – ترفیعات و روش اجرای آن به موجب آیین نامه ای خواهد بود که به وسیله ستاد مشترک تهیه می گردد و اجرای آن منوط به تصویب فرماندهی کل می باشد.
ماده ۶۴
ترتیب درجات پرسنل نظامی زمینی و هوایی و درجات معادل آن در نیروی دریایی به شرح زیر است :
1 – سرباز ناوی
2 – سربازدوم ناوی دوم
3 – سربازیکم ناوی یکم
4 – سرجوخه سرناوی
5 – گروهبان سوم مهناوی سوم
6 – گروهبان دوم مهناوی دوم
7 – گروهبان یکم مهناوی یکم
8 – استواردوم ناواستواردوم
9 – استواریکم ناواستواریکم
10 – ستوان سوم ناوبان سوم
11 – ستوان دوم ناوبان دوم
12 – ستوان یکم ناوبان یکم
13 – سروان ناوسروان
14 – سرگرد ناخداسوم
15 – سرهنگ دوم ناخدادوم
16 – سرهنگ ناخدایکم
17 – سرتیتدوم دریاداردوم
18 – سرتیت دریادار
19 – سرلشکر دریابان
20 – سپهبد دریاسالار
تبصره – در کلیه مواردی که در این قانون عناوین درجات پرسنل نیروی زمینی و هوایی ذکر شده است در مورد پرسنل نیروی دریایی عناوین درجات معادل آن مورد نظر می باشد.
ماده ۶۵
فارغ التحصیلان آموزشگاه نظامی به درجه گروهبان دومی نائل و حداقل مدت توقف آنان در تمامی درجات تا درجه ستوان سومی چهار سال و از آن به تعهد ۵ سال خواهد بود.
تبصره – پرسنلی که مدرک تحصیلی پایان دوره دبیرستان داشته باشند پس از ارائه مدرک دیپلم متوسط مدت توقف در درجات ستوان سومی به بعد برای آنان حداقل چهار سال خواهد بود.
ماده ۶۶
فارغ التحصیلان دوره اول دانشکده علوم نظامی به درجه ستوان سومی نائل می شوند و حداقل مدت توقف آنها در تمامی درجات بعدی چهار سال خواهد بود که در نهایت به درجه سرهنگی خواهند رسید.
تبصره – در موارد استثنایی به تشخیص شورای عالی دفاع و در صورت تصویب فرماندهی کل درجه سرتیتدومی به صورت درجه تشویقی به این پرسنل اعطا می گردد.
ماده ۶۷
فارغ التحصیلان دوره دوم دانشکده علوم نظامی به درجه ستوان دومی نائل و حداقل مدت توقف آنها در تمامی درجات تا درجه سرتیت دومی چهار سال خواهد بود.
تبصره – در مورد کسانی که به درجه سرتیتدومی نائل شده اند و دانشکده فرماندهی و ستاد را طی نموده یا مدارک تحصیلی فوق لیسانس و بالاتر مورد نیاز و قابل قبول ارتش را دارند، ارتقا به درجات سرتیپی ، سرلشکری و سپهبدی بر حسب نیاز با پیشنهاد شورای عالی دفاع منوط به تصویب فرماندهی کل خواهد بود.
ماده ۶۸
چنانچه در اساسنامه طول هر یک از دوره ها و مراکز آموزشی بدو خدمت بر اساس نیاز نیرو یا سازمان مربوط بیش از حداقل زمان تعیین شده برای دوره های مشابه در سطح ارتش تعیین شود، پرسنل تحت آموزش پس از گذشت حداقل زمان ، از حقوق و دیگر امتیازات درجه ای که پس از طی دوره بدان نائل خواهند شد، برخورداری می گردند. استفاده از درجه موکول به اتمام دوره آموزشی می باشد.
ماده ۶۹
وضعیت ترفیعات پرسنل نظامی فارغ التحصیل مدارس و موسسات آموزش عالی و دانشگاه ها پس از استخدام و طی دوره آموزش نظامی ، حسب مورد به قرار زیر خواهد بود:
الف – دارندگان مدارک فوق دیپلم به درجه ستوان سومی نائل می شوند و ترفیعات بعدی آنان تابع مقررات ماده ۶۶ این قانون خواهد بود.
ب – دارندگان مدارک لیسانس به درجه ستوان دومی نائل می شوند و ترفیعات بعدی آنان تابع مقررات ماده ۶۷ این قانون خواهد بود.
ج – دارندگان مدارک بالاتر در ازا هر سال تحصیلی بالاتر از لیسانس با معادل آن از دو سال ارشدیت نسبت به دارندگان مدرک لیسانس و در ازا هر چهار سال ارشدیت از یک درجه بالاتر برخوردار می گردند و ترفیعات بعدی آنان تابع مقررات ماده ۶۷ این قانون خواهد بود.
ماده ۷۰
با پرسنلی که در طور خدمت موفق به اخذ و ارائه مدارک تحصیلی فوق دیپلم و بالاتر مورد نیاز و قابل قبول ارتش شوند به ترتیب زیر رفتار می شود:
الف – چنانچه در زمان ارائه مدرک تحصیلی درجه آنان پائین تر از درجات ورودی مدرک ارائه شده باشد، به درجات ورودی مدرک جدید برابر مقررات ماده ۶۹ این قانون نائل می شوند.
ب – چنانچه در زمان ارائه مدرک تحصیلی درجه آنان بالاتر از درجات ورودی مدرک ارائه شده باشد، صرفا ترفیعات بعدی آنان بر اساس مدرک تحصیلی جدید تابع مقررات ماده ۶۹ این قانون خواهد بود.
ماده ۷۱
پرسنل پیمانی پس از طی دوره آموزشی لازم به درجات یا رتبه های زیر نائل می گردند:
الف – دارندگان مدرک پایان دوره ابتدایی به درجه گروهبان سومی یا رتبه ۲
ب – دارندگان مدرک پایان دوره راهنمایی به درجه گروهبان دومی یا رتبه ۵
ج – دارندگان مدرک پایان دوره دبیرستان به درجه گروهبان یکمی یا رتبه ۷
د – دارندگان مدرک فوق دیپلم به درجه ستوان سومی یا رتبه ۱۰
ه – دارندگان مدرک لیسانس به درجه ستوان دومی یا رتبه ۱۱
و – دارندگان مدرک بالاتر در ازا هر سال تحصیلی بالاتر از لیسانس از دو سال ارشدیت نسبت به دارندگان مدرک لیسانس و در ازا هر چهار سال ارشدیت از یک درجه یا رتبه بالاتر برخوردار می گردند.
تبصره – پرسنل پیمانی که برابر مقررات این قانون در کادر ثابت استخدام می شوند چنانچه آموزش های مورد نیاز کادر