دول طرف کنوانسیون حاضر:
با تذکار این که روابط کنسولی از دیر باز بین ملل برقرار بوده و با معرفت به مقاصد و اصول منشور ملل متحد درباره تساوی مطلق دولتها و حفظ صلح وامنیت بین‌المللی و توسعه روابط دوستانه بین ملل.
با توجه به این که کنفرانس ملل متحد درباره روابط و مصونیتهای دیپلماتیک “کنوانسیون وین درباره روابط دیپلماتیک” را که در تاریخ ۱۸ آوریل ۱۹۶۱ برای امضاء مفتوح گردید تصویب نموده است.
با اعتقاد به این که یک کنوانسیون بین‌المللی درباره روابط و مزار یا و مصونیتهای کنسولی نیز در بهبود مناسبات دوستانه بین ملت‌ها هر چند طرز واساس حکومت و اصول اجتماعی آنها تفاوتهایی با یکدیگر داشته باشد مؤثر خواهد بود.
با تصدیق به این که منظور از مزایا و مصونیتهای مذکور منتفع ساختن افراد نیست ـ بلکه مراد تأمین حسن اجرای وظایف آنها در پستهای کنسولی به نام‌دول متبوع آنها است ـ
با تأکید این نکته که در مورد مسایلی که ضمن مقررات این کنوانسیون صریحاً تعیین تکلیف نشده است ـ قواعد و عرف و عادت حقوق بین‌المللی‌همچنان حاکم خواهد بود ـ نسبت به مواد زیر توافق نمودند:
ماده ۱
تعاریف
1 ـ در این کنوانسیون معانی اصطلاحات زیر به شرحی خواهد بود که ذیلاً تصریح شده است:
(الف) ـ اصطلاح “پست کنسولی” یعنی سرکنسولگری یا کنسولگری یا کنسولیاری یا نمایندگی کنسولی.
(ب) ـ اصطلاح “حوزه کنسولی” یعنی ناحیه‌ای که برای انجام وظایف کنسولی به‌هر پست کنسولی اختصاص داده شده است.
(ج) ـ اصطلاح “رییس پست کنسولی” یعنی شخصی که مأمور انجام وظیفه در این سمت می‌باشد
(د) ـ اصطلاح “مأمور کنسولی” یعنی هر شخصی (منجمله رییس پست کنسولی) که در این سمت عهده‌دار انجام وظایف کنسولی است.
(ه) ـ “کارمند کنسولی” یعنی هر شخصی که در دوائر اداری یا فنی یک پست کنسولی به خدمت گمارده شده است.
(و) ـ اصطلاح “خدمه” یعنی هر شخصی که برای انجام امور خانگی پست کنسولی استخدام شده است.
(ز) ـ اصطلاح “اعضاء پست کنسولی” یعنی مأموران کنسولی و کارمندان کنسولی و خدمه کنسولگری
(ح) ـ اصطلاح کارکنان کنسولی یعنی مأموران کنسولی (به غیر از رییس پست کنسولی) و کارمندان کنسولی و خدمه کنسولگری.
ی) ـ اصطلاح “اماکن کنسولی” یعنی ابنیه و یا قسمتهایی از ابنیه و زمین متصل به آن که مالک آن هر که باشد ـ منحصراً برای انجام مقاصد پست‌کنسولی مورد استفاده قرار می‌گیرد.
(ط) ـ اصطلاح “خدمتکار شخصی” یعنی کسی که منحصراً به خدمت شخص یکی از اعضای پست کنسول گماشته شده است.
(ک) ـ اصطلاح “بایگانی کنسولی” شامل کلیه اوراق و اسناد و مکاتبات و کتابها و فیلمها و نوارهای ضبط صوت و دفاتر پست کنسولی به انضمام رمز ومفتاح و کارتهای اندکس و هر نوع اثاثه که برای حفاظت و نگهداری آنها به کار برده شود ـ خواهد بود.
2 ـ مأموران کنسولی بر دو دسته‌اند. مأموران کنسولی کاربری و مأموران کنسولی افتخاری.
مقررات فصل دوم کنوانسیون حاضر ناظر است به پستهای کنسولی که مأموران کنسولی کاریری در رأس آنها قرار دارند و مقررات فصل سوم ناظر است‌به پستهای کنسولی که مأموران کنسولی افتخاری در رأس آنها قرار دارند.
3 ـ وضع خاص اعضای پست کنسولی که تبعه دولت پذیرنده بوده یا به طور دایم مقیم قلمرو آن دولت باشند مشمول مقررات ماده ۷۱ کنوانسیون‌حاضر خواهد بود.
فصل اول: روابط کنسولی به طور کلی
بخش اول: استقرار و اداره روابط کنسولی
ماده ۲
استقرار روابط کنسولی:
1 ـ استقرار روابط کنسولی بین دول با رضایت متقابل انجام می‌گیرد.
2 ـ رضایت با بر قراری روابط دیپلماتیک بین دو دولت متضمن رضایت به استقرار روابط کنسولی نیز می‌باشد ـ مگر آن که به نحو دیگری مقرر شود.
3 ـ قطع روابط دیپلماتیک به خودی خود موجب قطع روابط کنسولی نمی‌گردد.
ماده ۳
انجام وظایف کنسولی.
وظایف کنسولی به وسیله پستهای کنسولی انجام می‌گیرد. مأموریتهای دیپلماتیک نیز طبق مقررات این کنوانسیون وظایف کنسولی را انجام می‌دهند.
ماده ۴
تأسیس پست کنسولی
1 ـ پست کنسولی را نمی‌توان بدون رضایت دولت پذیرنده در سرزمین آن دولت تأسیس کرد.
2 ـ مقر پست کنسولی و طبقه و حوزه کنسولی آن از طرف دولت فرستنده تعیین می‌شود و منوط به تصویب دولت پذیرنده خواهد بود.
3 ـ تغییرات بعدی در مقر پست کنسولی یا طبقه و یا حوزه کنسولی آن از طرف دولت فرستنده فقط با موافقت دولت پذیرنده میسر خواهد بود.
4 ـ هرگاه یک سرکنسولگری یا کنسولگری بخواهد در محلی غیر از محل استقرار خود کنسول یاری یا نمایندگی کنسولی تأسیس کند باید رضایت‌دولت پذیرنده را جلب نماید.
5 ـ برای افتتاح یک دفتر تابع یک کنسولگری موجود ـ در محلی غیر از محل کنسولگری رضایت صریح و قبلی دولت پذیرنده لازم خواهد بود.
ماده ۵
وظایف کنسولی
وظایف کنسولی عبارت است از:
(الف) ـ حفظ منافع دولت فرستنده و اتباع آن ـ اعم از اشخاص حقیقی و حقوقی در قلمرو دولت پذیرنده ـ تا حد مجاز در حقوق بین‌المللی.
(ب) ـ کمک به توسعه مناسبات بازرگانی و اقتصادی و فرهنگی و علمی‌بین دولت فرستنده و دولت پذیرنده و بسط روابط دوستانه بین دو دولت به‌هرطریق دیگر در حدود مقررات این کنوانسیون.
(ج) استحضار از اوضاع و تحولات بازرگانی و اقتصادی و فرهنگی و علمی‌دولت پذیرنده با استفاده از کلیه وسایل مشروع و گزارش آن به حکومت‌دولت فرستنده و همچنین دادن اطلاعات به اشخاص ذینفع.
(د) صدور گذرنامه و اسناد مسافرت جهت اتباع دولت فرستنده و صدور روادید یا اسناد مربوط برای اشخاصی که می‌خواهند به قلمرو دولت فرستنده‌مسافرت کنند.
(ه) کمک و مساعدت به اتباع دولت فرستنده اعم از اشخاص حقیقی یا حقوقی.
(و) ـ اقدام به عنوان سردفتر رسمی‌و مأمور ثبت احوال و سمتهای مشابه و همچنین اجرای بعضی از اعمال اداری ـ تا حدی که قوانین و مقررات‌دولت پذیرنده با آن تناقض نداشته باشد.
(ز) ـ حفظ منافع اتباع دولت فرستنده ـ اعم از اشخاص حقیقی یا حقوقی در مورد ارث در سرزمین دولت پذیرنده ـ طبق قوانین و مقررات دولت‌پذیرنده.
(ح) حفظ منافع صغار و محجورینی که تبعه دولت فرستنده ـ می‌باشند ـ در حدود قوانین و مقررات دولت پذیرنده ـ به خصوص در مواردی که‌قیمومیت و یا سرپرستی در خصوص این قبیل اشخاص لازم باشد.
(ط) ـ با رعایت رویه و عرف جاری دولت پذیرنده ـ نمایندگی از طرف اتباع دولت فرستنده یا اتخاذ ترتیبات به منظور تأمین نمایندگی لازم برای آنهانزد محاکم و یا نزد سایر مقامات دولت پذیرنده ـ به منظور درخواست اتخاذ تدابیر موقتی بر طبق قوانین و مقررات دولت پذیرنده برای حفظ حقوق ومنابع اتباع مزبور ـ هنگامی‌که به علت غیبت یا علل دیگر قادر نباشند در موقع مقتضی از منافع و حقوق خود دفاع نمایند.
(ی) ـ ارسال اسناد قضایی و غیر قضایی یا اجرای نیابت قضایی بر طبق موافقتنامه‌های بین‌المللی معتبر یا در صورتی که چنین موافقتنامه‌هایی موجودنباشد به‌هر نحو دیگری که بر قوانین و مقررات دولت پذیرنده منطبق باشد.
(ک) ـ اعمال حقوق کنترل و بازرسی مقرر در قوانین و مقررات دولت فرستنده نسبت به ناوهای دریایی و کشتیهای رودخانه‌ای که تابعیت دولت‌فرستنده را دارند و هواپیماهایی که نزد آن دولت به ثبت رسیده است و همچنین نسبت به کارکنان ناوها و کشتیها و هواپیماهای مزبور.
(ل) ـ رسانیدن کمک به ناوها و کشتیها و هواپیماهای مذکور در بند “ک” این ماده و به کارکنان آنها و همچنین اخذ اظهارنامه‌های مربوط به مسافرت‌ناوها و کشتیهای مزبور و بررسی و مهر کردن اسناد مسافرتی آنها بدون لطمه به اختیارات مقامات دولت پذیرنده و انجام تحقیقات درباره وقایعی که طی‌مسافرت دریایی رخ داده و حل هر نوع اختلاف بین ناخدا و افسران و ملوانان تا آنجا که قوانین و مقررات دولت فرستنده اجازه دهد.
(م) انجام هر وظیفه دیگری که دولت فرستنده به عهده یک پست کنسولی محول نموده باشد و قوانین و مقررات دولت پذیرنده آنها را منع نکرده و یامورد ایراد دولت پذیرنده نباشد و یا وظایفی که در موافقتنامه‌های بین‌المللی معتبر موجود بین دولت فرستنده و دولت پذیرنده ذکر شده است.
ماده ۶
انجام وظایف کنسولی خارج از حوزه کنسولی.
مأمور کنسولی می‌تواند ـ در شرایط خاص ـ با موافقت دولت پذیرنده وظایف کنسولی خود را خارج از حوزه کنسولی خود انجام دهد.
ماده ۷
انجام وظایف کنسولی در قلمرو یک دولت ثالث
دولت فرستنده می‌تواند پس از اعلام به دولتهای ذینفع ـ پست کنسولی را که در قلمرو دولت معینی تأسیس شده مأمور انجام وظایف کنسولی در قلمرویک دولت دیگر نمایند. مگر آن که یکی از دولتهای ذینفع صریحاً با این امر مخالفت نمایند.
ماده ۸
انجام وظایف کنسولی به نفع وظایف ثالث
با اعلام لازم به دولت پذیرنده ـ پست کنسولی دولت فرستنده می‌تواند به نفع یک دولت ثالث وظایف کنسولی را در قلمرو دولت پذیرنده انجام دهدمگر آن که دولت پذیرنده با این امر مخالفت نماید.
ماده ۹
طبقات رؤسای پستهای کنسولی
1 ـ رؤسای پستهای کنسولی به چهار طبقه زیر تقسیم می‌شوند.
الف ـ سرکنسولها
ب ـ کنسولها
ج ـ کنسولیارها
د ـ نمایندگان کنسولی
2 ـ بند یک ماده حاضر به‌هیچ وجه حق هیچ یک از طرفهای متعاهد را در تعیین و نام‌گذاری مأموران کنسولی ـ به استثنای رؤسای پستهای کنسولی‌محدود نمی‌سازد.
ماده ۱۰
انتصاب و پذیرش رؤسای پستهای کنسولی
1 ـ رؤسای پستهای کنسولی از طرف دولت فرستنده منصوب و جهت انجام وظایف خود از طرف دولت پذیرنده ـ پذیرفته می‌شوند.
2 ـ مشروط به مقررات کنوانسیون حاضر ـ نحوه انتصاب و پذیرش رییس پست کنسولی به ترتیب طبق قوانین و مقررات و عرف دولت فرستنده ودولت پذیرنده تعیین می‌گردد.
ماده ۱۱
حکم مأموریت کنسولی یا اعلام انتصاب
1 ـ برای رییس پست کنسولی از طرف دولت فرستنده در مورد هر انتصاب حکم مأموریت یا سندی مشابه صادر می‌شود که مؤید سمت او بوده ومعمولاً حاوی نام و نام خانوادگی و طبقه و رتبه او و حوزه کنسولی و مقر پست کنسولی می‌باشد.
2 ـ دولت فرستنده حکم مأموریت یا سند مشابه آن را از مجرای دیپلماتیک یا از هر طریق مناسب دیگر برای حکومت دولتی که رییس پست کنسولی‌در سرزمین آن باید انجام وظیفه کند ارسال خواهد داشت.
3 ـ در صورت موافقت دولت پذیرنده دولت فرستنده می‌تواند به جای حکم مأموریت یا سند مشابه آن ـ اعلامیه‌ای حاوی نکات مذکور در بند یک این‌ماده به دولت پذیرنده ارسال دارد.
ماده ۱۲
روانامه
1 ـ رییس پست کنسولی ـ به موجب اجازه‌نامه‌ای که از جانب دولت پذیرنده صادر و به‌هر شکل که باشد روانامه نامیده می‌شود برای انجام وظایف خودپذیرفته می‌شود.
2 ـ دولتی که از صدور روانامه خودداری می‌نماید ملزم به ارایه دلایل امتناع خود به دولت فرستنده ـ نمی‌باشد.
3 ـ مشروط به مقررات مواد ۱۳ و ۱۵ ـ رییس پست کنسولی نمی‌تواند قبل از دریافت روانامه شروع به انجام وظایف خود نماید.
ماده ۱۳
پذیرش موقت رؤسای پستهای کنسولی.
در انتظار صدور روانامه ـ رییس پست کنسولی می‌تواند جهت انجام وظایف خود به طور موقت پذیرفته شود. در این صورت مقررات کنوانسیون‌حاضر مجری خواهد بود.
ماده ۱۴
اعلام به مقامات حوزه کنسولی
به مجرد آن که رییس پست کنسولی جهت انجام وظایف خود ـ حتی به طور موقت پذیرفته شود دولت پذیرنده موضوع را بلافاصله به اطلاع مقامات‌ذیصلاحیت حوزه کنسولی مربوط خواهد رسانید.
بعلاوه دولت پذیرنده تدابیر لازم به منظور این که رییس پست کنسولی به تواند وظایف محول را انجام داده و از مزایای پیش‌بینی شده در مقررات‌کنوانسیون حاضر برخوردار گردد اتخاذ خواهد نمود.
ماده ۱۵
اجرای موقت وظایف و رییس پست کنسولی
1 ـ هرگاه رییس پست کنسولی قادر به انجام وظایف خود نبوده یا پست او بلا متصدی باشد ممکن است یک متصدی موقتاً به عنوان رییس پست‌کنسولی کفالت نماید.
2 ـ نام و نام خانوادگی متصدی موقت پست کنسولی توسط مأموریت دیپلماتیک دولت فرستنده یا اگر دولت مزبور چنین مأموریتی نزد دولت پذیرنده‌نداشته باشد. توسط رییس پست کنسولی یا در صورتی که قادر به انجام این کار نباشد ـ به وسیله‌هر مقام صلاحیتدار دولت فرستنده به وزارت امورخارجه دولت پذیرنده یا مقامی‌که از طرف آن وزارتخانه تعیین شده اعلام می‌گردد. معمولاً این اعلام قبلاً انجام می‌شود.
دولت پذیرنده می‌تواند پذیرش شخصی را به عنوان متصدی موقت پست کنسولی در صورتی که شخص مزبور مأمور دیپلماتیک و یا مأمور کنسولی‌دولت فرستنده در دولت پذیرنده نباشد ـ منوط به رضایت خود نماید.
3 ـ مقامات صلاحیتدار دولت پذیرنده متصدی موقت پست کنسولی را مورد مساعدت و حمایت خود قرار خواهند داد و در مدت تصدی مقررات این‌کنوانسیون به‌همان نحو که شامل حال رییس پست کنسولی مربوطه می‌گردد در مورد او مجری خواهد بود. لیکن دولت پذیرنده ملزم به اعطای‌تسهیلات و مزایا و مصونیتهایی که برخورداری از آنها از طرف رییس پست کنسولی منوط به شرایطی است که متصدی موقت پست کنسولی واجدشرایط نیست نخواهد بود.
4 ـ در صورتی که یکی از اعضای دیپلماتیک مأموریت دیپلماتیک دولت فرستنده نزد دولت پذیرنده ـ طبق شرایط پیش‌بینی شده در بند ۱ این ماده‌توسط دولت فرستنده به سمت متصدی موقت پست کنسولی برگزیده می‌شود ـ مشروط به این که این امر مورد اعتراض دولت پذیرنده واقع نشود ـ‌کماکان از مصونیتها و مزایای دیپلماتی که برخوردار خواهد بود.
ماده ۱۶
حق تقدم بین رؤسای پستهای کنسولی
1 ـ تقدم رؤسای پستهای کنسولی در هر طبقه به ترتیب تاریخ اعطای روانامه خواهد بود.
2 ـ معذالک هرگاه رییس یک پست کنسولی پیش از دریافت روانامه برای انجام وظایف خود به طور موقت پذیرفته شود ـ حق تقدم او طبق تاریخ‌پذیرش موقت تعیین خواهد شد و این حق بعد از اعطای روانامه محفوظ خواهد ماند.
3 ـ ترتیب تقدم بین دو یا چند رییس پست کنسولی که در یک تاریخ روانامه یا پذیرش موقت دریافت داشته‌اند طبق تاریخی که حکم مأموریت اسنادمشابه یا اعلامیه انتصاب (مذکور در بند ۳ ماده ۱۱) به دولت پذیرنده تقدیم شده ـ تعیین می‌گردد.
4 ـ متصدیان موقت پستهای کنسولی از نظر تقدم بعد از عام رؤسای پستهای کنسولی قرار می‌گیرند ولی تقدم بین خود آنها طبق تاریخی خواهد بود که‌در آن تاریخ بنابر اعلامیه‌ای که به موجب بند ۲ ماده ۱۵ داده می‌شود به عنوان متصدی موقت پست کنسولی مشغول انجام وظیفه شده‌اند.
5 ـ مأموران کنسولی افتخاری که ریاست پستهای کنسولی را به عهده دارند در هر طبقه پس از رؤسای کاریری پستهای کنسولی قرار می‌گیرند و ترتیب‌تقدم آنها طبق مقررات بندهای فوق خواهد بود.
6 ـ رؤسای پستهای کنسولی بر مأموران کنسولی که چنین مقامی‌را ندارند مقدم خواهند بود.
ماده ۱۷
انجام اعمال دیپلماتیک توسط مأموران کنسولی
1 ـ در قلمرو دولتی که دولت فرستنده در آن مأموریت دیپلماتیک نداشته و مأموریت دیپلماتیک دولت ثالثی نیز نمایندگی آن را به عهده ندارد مأمورکنسولی می‌تواند با رضایت دولت پذیرنده و بدون آن که در وضع کنسولی اول تغییری حاصل شود به انجام اعمال دیپلماتیک مجاز گردد.
انجام اعمال دیپلماتیک توسط یک مأمور کنسولی به‌هیچ وجه حق تقاضای استفاده از مزایا و مصونیتهای دیپلماتیک را به او نمی‌دهد.
2 ـ مأمور کنسولی می‌تواند ـ پس از اعلام به دولت پذیرنده ـ نمایندگی دولت فرستنده را در هر یک از سازمانهای بین‌الدول عهده‌دار گردد در این‌سمت مأمور حق برخورداری از مزایا و مصونیتهایی را که به موجب عرف بین‌المللی یا به موجب موافقتنامه‌های بین‌المللی به چنین نماینده‌ای اعطامی‌گردد ـ خواهد داشت.
لیکن در مورد انجام وظایف کنسولی توسط او ـ از مصونیت قضایی بیش از آن چه که به موجب کنوانسیون حاضر مأمور کنسولی اعطاء می‌شود ـ‌برخوردار نخواهد بود.
ماده ۱۸
انتصاب شخص واحدی از طرف دو یا چند دولت به عنوان مأمور کنسولی.
دو یا چند دولت می‌توانند با رضایت دولت پذیرنده شخص واحدی را به عنوان مأمور کنسولی خود نزد دولت پذیرنده منصوب نمایند.
ماده ۱۹
انتصاب کارکنان کنسولی
1 ـ مشروط به رعایت مقررات مواد ۲۰ و ۲۲ و ۲۳ دولت فرستنده در انتخاب کارکنان کنسولی آزاد است.
2 ـ دولت فرستنده در مهلت کافی نام و نام خانوادگی و طبقه و رتبه کلیه مأموران کنسولی به جز رؤسای پست کنسولی را به دولت پذیرنده اعلام‌می‌نماید.
تا این دولت به تواند در صورت تمایل ـ حقوقی را که به موجب بند ۳ ماده ۲۳ به او اعطاء شده است ـ اعمال کند.
3 ـ در صورتی که قوانین و مقررات دولت فرستنده ایجاب کند ـ این دولت می‌تواند جهت مأمور کنسولی که رییس پست کنسولی نباشد ـ از دولت‌پذیرنده تقاضای صدور روانامه نماید.
4 ـ هرگاه قوانین و مقررات دولت پذیرنده ایجاب کند ـ این دولت می‌تواند به مأمور کنسولی که رییس پست کنسولی نباشد ـ روانامه اعطاء نماید.
ماده ۲۰
تعداد کارکنان کنسولی
در صورت عدم توافق سریع نسبت به تعداد کارکنان پست کنسولی دولت پذیرنده می‌تواند خواستار شود که تعداد کارکنان کنسولی با توجه به اوضاع ومقتضیات حوزه کنسولی و با توجه به نیازمندیهای پست کنسولی از حدودی که خود معقول و متعارف تلقی می‌کند تجاوز ننماید.
ماده ۲۱
حق تقدم بین مأموران کنسولی یک پست کنسولی
ترتیب تقدم مأموران کنسولی یک پست کنسولی و تغییراتی که در آن ایجاد شود توسط مأموریت دیپلماتیک دولت فرستنده یا ـ اگر دولت مزبورمأموریت دیپلماتیک نزد دولت پذیرنده نداشته باشد ـ توسط رییس پست کنسولی مربوط به وزارت امور خارجه دولت پذیرنده یا به مقامی‌که از طرف‌آن وزارت تعیین گردیده اعلام خواهد شد.
ماده ۲۲
تابعیت مأموران کنسولی.
1 ـ مأموران کنسولی علی‌الاصول باید تابعیت دولت فرستنده را دارا باشند.
2 ـ مأموران کنسولی را نمی‌توان جز با رضایت صریح دولت پذیرنده از بین اتباع آن دولت انتخاب نمود. دولت پذیرنده می‌تواند در هر موقع رضایت‌خود را مسترد دارد.
3 ـ دولت پذیرنده می‌تواند همین حق را در مورد اتباع دولت ثالثی که تابعیت دولت فرستنده را ندارد ـ برای خود حفظ کند.
ماده ۲۳
اشخاصی که نامطلوب اعلام می‌شوند.
1 ـ دولت پذیرنده می‌تواند در هر زمان به دولت فرستنده اطلاع دهد که یکی از مأموران کنسولی را شخصی نامطلوب می‌داند یا هر یک از کارکنان دیگرکنسولی را غیر قابل قبول می‌شمارد در این صورت دولت فرستنده حسب مورد شخص مورد نظر را فرا خوانده یا به مأموریت او در آن پست کنسولی‌پایان می‌دهد.
2 ـ اگر دولت فرستنده انجام تعهدات ناشی از بند اول این ماده امتناع ورزد و یا این تعهدات را در ظرف مهلتی معقول انجام ندهد ـ دولت پذیرنده‌می‌تواند حسب مورد روانامه شخص مورد نظر را لغو کند ـ یا دیگر او را جزء کارکنان پست کنسولی تلقی ننماید.
3 ـ شخصی که به عنوان عضو یک پست کنسولی منصوب می‌گردد ممکن است قبل از ورود به سرزمین دولت پذیرنده یا اگر در سرزمین این دولت‌باشد بیش از اشتغال به وظایف خود در پست کنسولی ـ غیر قابل قبول اعلام گردد. در این صورت دولت فرستنده انتصاب او را لغو خواهد کرد.
4 ـ در موارد مذکور در بندهای ۱ و ۳ ماده حاضر دولت پذیرنده ملزم به ارائه دلایل تصمیم خود نمی‌باشد.
ماده ۲۴
اعلام انتصابات و ورود و خروج به دولت پذیرنده.
1 ـ مراتب زیر به وزارت امور خارجه دولت پذیرنده یا به مقامی‌که توسط آن وزارت تعیین می‌شود اعلام خواهد شد:
(الف) ـ انتصاب اعضاء پست کنسولی ـ ورود آنها پس از انتصاب به پست کنسولی ـ عزیمت قطعی و یا خاتمه مأموریت آنها و همچنین هر نوع‌تغییرات مربوط به وضع و موقعیت آنها که ممکن است طی انجام وظایف کنسولی روی دهد.
(ب) ـ ورود و عزیمت قطعی شخصی از افراد خانواده یکی از اعضاء پست کنسولی که اهل خانه او باشد و همچنین در صورت اقتضا این که شخصی‌در شمار افراد خانواده یکی از اعضاء پست کنسولی در آمده یا از آن خارج شده است.
(ج) ـ ورود و عزیمت قطعی خدمتکاران شخصی و در صورت اقتضا اتمام دوره خدمت آنها در این سمت.
(د) استخدام و خاتمه دادن به خدمت اشخاصی که به عنوان عضو پست کنسولی یا به عنوان خدمتکار شخصی در قلمرو دولت پذیرنده اقامت دارند واز مزایا و مصونیتها برخوردارند.
2 ـ هر بار که ممکن باشد قبلاً هم ـ ورود و عزیمت قطعی باید اعلام گردد.
قسمت دوم ـ خاتمه مأموریت کنسولی
ماده ۲۵
خاتمه مأموریت اعضاء پست کنسولی.
وظایف یک عضو پست کنسولی از جمله در موارد زیر خاتمه می‌پذیرد:
(الف) ـ با اعلام دولت فرستنده به دولت پذیرنده دایر بر این که مأموریت او پایان یافته است.
(ب) ـ با لغو روانامه.
(ج) ـ با اعلام دولت پذیرنده به دولت فرستنده مبنی بر این که دولت پذیرنده دیگر عضو مزبور را جزو کارکنان کنسولی محسوب نمی‌دارد.
ماده ۲۶
عزیمت از سرزمین دولت پذیرنده.
دولت پذیرنده حتی هنگام بروز منازعات مسلحانه با اعضاء پست کنسولی و به خدمتکاران شخصی غیر از آنهایی که تابعیت دولت پذیرنده را دارنده وهمچنین به افراد خانواده‌هایشان که اهل خانه آنها هستند بدون توجه به تابعیت آنان فرصت و تسهیلات لازم را خواهد داد تا بتوانند مقدمات عزیمت‌خود را فراهم آورده و پس از خاتمه خدمتشان در اولین فرصت ممکن سرزمین دولت پذیرنده را ترک کنند. دولت پذیرنده به ویژه در صورت احتیاج‌وسایل حمل و نقل لازم جهت آنها و اموالشان را ـ به غیر از اموالی که در سرزمین دولت پذیرنده تهیه شده و صدور آن به‌هنگام خروج ممنوع است ـ‌در اختیار آنها قرار خواهد داد.
ماده ۲۷
حفاظت از اماکن و بایگانی کنسولی و منافع دولت فرستنده در شرایط استثنایی
1 ـ در صورت قطع روابط کنسولی بین دو دولت:
الف ـ دولت پذیرنده حتی در صورت بروز منازعات مسلحانه اماکن کنسولی و اموال پست کنسولی و بایگانی کنسولی را مورد حمایت و حفاظت قرارخواهد داد.
ب ـ دولت فرستنده می‌تواند حفاظت از اماکن کنسولی و اموال موجود در آن و بایگانی کنسولی را به عهده دولت ثالثی که مورد قبول دولت پذیرنده‌باشد بگذارد.
ج ـ دولت فرستنده می‌تواند یک دولت ثالث را که مورد قبول دولت پذیرنده است عهده‌دار حفاظت از منافع خود و اتباعش بنماید.
2 ـ در صورت بسته شدن یک پست کنسولی به طور موقت یا دایم ـ مقررات قسمت‌الف بند ۱ ماده حاضر مجری خواهد بود ـ علاوه بر این:
الف ـ هر چند که دولت فرستنده نزد دولت پذیرنده مأموریت دیپلماتیک نداشته باشد، هرگاه در سرزمین آن دولت دارای پست کنسولی دیگری باشدممکن است حفاظت از اماکن پست کنسولی بسته شده و اموال موجود در آن و بایگانی کنسولی به عهده پست کنسولی اخیر گذاشته شود و در صورت‌رضایت دولت پذیرنده انجام وظایف حوزه پست کنسولی تعطیل شده ـ به آن محول گردد، یا
ب ـ در صورتی که دولت فرستنده مأموریت دیپلماتیک و پست کنسولی دیگری نزد دولت پذیرنده نداشته باشد مقررات قسمتهای ب و ج بند ۱ ماده‌حاضر مجری خواهد بود.
فصل دو تسهیلات ـ مزایا و مصونیتهای پستهای کنسولی و مأموران کنسولی کاریری و سایر اعضاء پست کنسولی
قسمت اول ـ تسهیلات ـ مزایا و مصونیتهای مربوط به پست کنسولی
ذ تسهیلات اعطایی به پست کنسولی جهت انجام امور
دولت پذیرنده، کلیه تسهیلات لازم را جهت انجام امور پست کنسولی اعطاء خواهد نمود.
ماده ۲۹
استفاده از پرچم و علامت ملی
1 ـ دولت فرستنده طبق مقررات ماده حاضر حق دارد در قلمرو دولت پذیرنده از پرچم و علامت ملی خود استفاده نماید.
2 ـ پرچم دولت فرستنده و علامت ملی آن را می‌توان بر فراز و بر در ورودی عمارتی که پست کنسولی در آن مستقر شده و همچنین در اقامتگاه رییس‌پست کنسولی و بر وسایط نقلیه او هنگامی‌که برای امور اداری مورد استفاده واقع می‌شود بر افراشته و یا نصب نمود.
3 ـ در اعمال حقی که به موجب ماده حاضر اعطاء گردیده است قوانین و مقررات و عرف دولت پذیرنده باید مراعات گردد.
ماده ۳۰
مسکن
1 ـ دولت پذیرنده باید در حدود قوانین و مقررات خود موجبات تسهیل تملیک دولت فرستنده را از لحاظ اماکن مورد احتیاج پست کنسولی درسرزمین خود فراهم نماید و یا در تحصیل این اماکن از طریق دیگر به دولت فرستنده یاری کند.
2 ـ دولت پذیرنده‌همچنین در صورت لزوم باید پست کنسولی را در تهیه مسکن مناسب برای اعضای خود یاری نماید.
ماده ۳۱
مصونیت اماکن کنسولی از تعرض
1 ـ اماکن کنسولی تا حدود مقرر در ماده حاضر مصونیت دارند.
2 ـ مقامات پذیرنده نمی‌توانند به آن قسمت از اماکن کنسولی که منحصراً برای انجام امور پست کنسولی مورد استفاده قرار می‌گیرد ـ داخل شوند مگربا رضایت رییس پست کنسولی یا شخصی که از طرف او تعیین می‌شود یا رییس مأموریت دیپلماتیک دولت فرستنده. لیکن در صورت وقوع‌آتش‌سوزی یا حوادث ناگوار دیگری که مستلزم اقدامات حفاظتی فوری باشد رضایت رییس پست کنسولی را می‌توان کسب شده فرض نمود.
3 ـ تحت مقررات بند ۲ ماده حاضر دولت پذیرنده وظیفه‌ای خاص دارد کلیه تدابیر لازم را به منظور این که اماکن کنسولی مورد تجاوز و خسارت قرارنگرفته و آرامش و شئون آن متزلزل نگردد اتخاذ نماید.
4 ـ اماکن کنسولی و اسباب و اثاثه آن و اموال پست کنسولی و وسایل نقلیه آن از هر نوع مصادر به منظور دفاع ملی یا انتفاع عمومی‌مصون خواهد بود.
هرگاه برای این مقاصد سلب مالکیت ضروری باشد کلیه تدابیر ممکن جهت احتراز از ایجاد موانع در راه انجام وظایف کنسولی اتخاذ خواهد شد وغرامت فوری و مناسب و کافی به دولت فرستنده پرداخت خواهد گردید.
ماده ۳۲
معافیت مالیاتی اماکن کنسولی
1 ـ اماکن کنسولی و محل اقامت رییس کاریری پست کنسولی که مالک یا مستأجر آن دولت فرستنده یا نماینده آن می‌باشد از پرداخت هر نوع مالیات‌و عوارض مملکتی و منطقه‌ای و یا شهری معاف خواهد بود. مگر آن که دریافت این مالیاتها یا عوارض در ازاء انجام خدمات خاص باشد.
2 ـ در صورتی که طبق قوانین و مقررات دولت پذیرنده پرداخت این مالیاتها و عوارض به عهده شخصی باشد که با دولت فرستنده یا با نماینده آن‌معامله می‌کند ـ معافیت مالیاتی موضوع بند ۱ ماده حاضر منتفی خواهد بود.
ماده ۳۳
مصونیت بایگانی و اسناد کنسولی از تعرض
بایگانی و اسناد کنسولی در هر زمان و در هر مکان از تعرض مصون خواهد بود.
ماده ۳۴
آزادی رفت و آمد
دولت پذیرنده آزادی رفت و آمد و مسافرت تمام اعضای پست کنسولی را در سرزمین خود با رعایت قوانین و مقررات مربوط به مناطقی که ورود بدان‌از لحاظ امنیت ملی ممنوع بوده و یا تابع مقررات خاصی است تأمین می‌نماید.
ماده ۳۵
آزادی ارتباطات.
1 ـ دولت پذیرنده آزادی ارتباطات پست کنسولی را برای مقاصد رسمی‌اجازه داده و حمایت خواهد نمود. پست کنسولی به منظور برقراری ارتباط باحکومت و مأموریتهای دیپلماتیک و دیگر پستهای کنسولی دولت فرستنده در هر جا که باشد می‌توانند از تمام وسایل ارتباطی لازم منجمله از پیکهای‌دیپلماتیک یا کنسولی و همچنین کیسه‌های دیپلماتیک یا کنسولی و پیامهای “کد” یا رمز استفاده کند.
لیکن پست کنسولی فقط با رضایت دولت پذیرنده می‌تواند اقدام به نصب و استفاده از دستگاه فرستنده رادیویی نماید.
2 ـ مکاتبات رسمی‌پست کنسولی مصون از تعرض خواهد بود. مکاتبات رسمی‌عبارت است از کلیه مکاتباتی که مربوط به پست کنسولی و وظایف‌آن می‌باشد.
3 ـ کیسه کنسولی نباید باز یا توقیف شود. معهذا هرگاه مقامات ذیصلاحیت دولت پذیرنده دلایل کافی داشته باشند که کیسه کنسولی حاوی چیزی غیراز مکاتبات و اسناد یا اقلام مذکور در بند ۴ ماده حاضر است ـ می‌توانند تقاضا کنند که کیسه مزبور توسط نماینده مجاز دولت فرستنده در حضور آنها بازشود اگر این تقاضا از طرف مقامات دولت فرستنده رد شود کیسه مزبور به مبدأ آن عودت داده خواهد شد.
4 ـ بسته‌های جزء کیسه کنسولی باید دارای علامات خارجی مشهود و مشخص کیفیت آن بوده ـ فقط حاوی مکاتبات رسمی‌و اسناد یا اشیایی که‌منحصراً مورد استعمال رسمی‌دارند باشد.
5 ـ پیک کنسولی باید دارای مدرک رسمی‌حاکی از سمت وی و تعداد بسته‌های جزء کیسه کنسولی باشد. بدون کسب رضایت دولت پذیرنده پیک‌کنسولی نباید از اتباع دولت اخیر بوده یا به استثنای موردی که پیک مزبور از اتباع دولت فرستنده باشد ـ در قلمرو دولت پذیرنده اقامت دایمی‌داشته‌باشد.
پیک کنسولی در انجام وظایف خود مورد حمایت دولت پذیرنده خواهد بود. شخص پیک مصون از تعرض می‌باشد و به‌هیچ نحو نمی‌توان او را توقیف‌یا زندانی نمود
6 ـ دولت فرستنده و مأموریتهای دیپلماتیک و همچنین پستهای کنسولی آن می‌توانند پیکهای کنسولی مخصوص تعیین نمایند ـ در این مورد نیزمقررات بند ۵ ماده حاضر و مصونیتهای مندرج در آن فقط تا زمانی که پیک مزبور کیسه کنسولی خود را به مقصد می‌رساند ـ جاری خواهد بود.
7 ـ کیسه کنسولی را می‌توان به فرمانده کشتی یا هواپیمای بازرگانی که باید در یک محل ورودی مجاز توقف کند سپرد۰ فرمانده مزبور باید دارای‌مدارک رسمی‌حاکی از تعداد بسته‌های جزء کیسه کنسولی باشد. لیکن وی پیک کنسولی تلقی نخواهد شد.
پست کنسولی می‌تواند متعاقباً ترتیباتی که با مقامات ذیصلاحیت محلی می‌دهد یکی از اعضای خود را برای دریافت مستقیم و آزادانه کیسه کنسولی ازشخص فرمانده کشتی یا هواپیما اعزام دارد.
ماده ۳۶
ارتباط و تماس با اتباع دولت فرستنده.
1 ـ به منظور تسهیل انجام وظایف پست کنسولی در مورد اتباع دولت فرستنده.
الف ـ مأموران کنسولی آزاد خواهند بود که اتباع دولت فرستنده ارتباط برقرار کنند و به آنها دسترسی داشته باشند. اتباع دولت فرستنده نیز در موردبرقراری ارتباط با مأمورین کنسولی دولت متبوع خود و دسترسی داشتن با آنها از همان آزادی برخوردار خواهند بود.
ب ـ در صورتی که در حوزه کنسولی ـ یکی از اتباع دولت فرستنده توقیف یا زندانی و یا در انتظار محاکمه بازداشت و یا به‌هر صورت دیگر توقیف شده باشد مقامات صلاحیتدار دولت پذیرنده بنا به تقاضای ذینفع بدون تأخیر مراتب را به پست کنسولی دولت فرستنده اطلاع خواهند داد. مراسلات ومکاتبات شخص توقیف یا زندانی یا بازداشت شده خطاب به پست کنسولی بدون تأخیر توسط مقامات مذکور ارسال خواهد شد. مقامات مذکورحقوقی را که شخص ذینفع به موجب این بند داراست ـ به اطلاع خواهند رسانید.
ج ـ مأموران کنسولی حق خواهند داشت تبعه دولت فرستنده را که زندانی یا بازداشت یا توقیف شده است ملاقات و با او مذاکره و مکاتبه نمایند وترتیب نمایندگی قانونی او را بدهند. مأموران کنسولی همچنین حق خواهند داشت هر تبعه دولت فرستنده را که طبق رأی دادگاه در حوزه کنسولی آنهازندانی یا توقیف یا پس از محاکمه بازداشت شده است ملاقات کنند. لیکن هرگاه تبعه دولت فرستنده که زندانی یا توقیف یا بازداشت شده است صریحاً‌نسبت به اقدام مأموران کنسولی از طرف مخالفت ورزد مأموران کنسولی از این کار خودداری خواهند نمود.
2 ـ حقوق مذکور در بند یک این ماده در حدود قوانین و مقررات دولت پذیرنده اعمال خواهد شد. معهذا قوانین و مقررات مزبور باید هدفهایی را که‌حقوق مندرج در این ماده برای نیل به آن پیش‌بینی شده ـ میسر سازد.
ماده ۳۷
اطلاعات مربوط به فوت و قیمومت و سرپرستی و غرق کشتی و سانحه‌هوایی.
هرگاه مقامات صلاحیتدار دولت پذیرنده اطلاعات مربوط را در دست داشته باشند موظفند:
الف ـ در صورت فوت یکی از اتباع دولت فرستنده ـ مراتب را بدون تأخیر به پست کنسولی که فوت در حوزه آن رخ داده ـ اطلاع دهند.
ب ـ در هر مورد که نصب قیم یا سرپرست به نفع تبعه صغیر یا محجور دولت فرستنده مقتضی باشد باید موضوع را بدون تأخیر به پست کنسولی‌ذیصلاحیت اطلاع دهند. لیکن اجرای قوانین و مقررات دولت پذیرنده در مورد نصب این قیم یا سرپرست محفوظ خواهد ماند.
ج ـ هرگاه یک کشتی که دارای تابعیت دولت فرستنده است در دریای سرزمین دولت پذیرنده یا در آبهای داخلی آن غرق شود یا به گل بنشیند وهمچنین اگر هواپیمایی که نزد دولت فرستنده به ثبت رسیده است در سرزمین دولت پذیرنده دچار سانحه‌ای گردد باید موضوع را بدون تأخیر به‌نزدیکترین پست کنسولی محل واقعه اطلاع دهند.
ماده ۳۸
ارتباط با مقامات دولت پذیرنده.
مأموران کنسولی می‌توانند در انجام وظایف خود به مقامات زیر رجوع نمایند:
الف ـ مقامات صلاحیتدار محل حوزه کنسولی خود.
ب ـ مقامات مرکزی صلاحیتدار دولت پذیرنده تا حدودی که در قوانین و مقررات و عرف دولت پذیرنده یا در موافقتنامه‌های بین‌المللی مربوطه مجاز باشد.
ماده ۳۹
حقوق و عوارض کنسولی.
1 ـ پست کنسولی می‌تواند حقوق و عوارضی را که به موجب قوانین و مقررات دولت فرستنده برای امور کنسولی پیش‌بینی گردیده در سرزمین دولت‌پذیرنده دریافت نماید.
2 ـ مبالغی که به صورت حقوق و عوارض کنسولی مذکور در بند ۱ ماده حاضر جمع‌آوری می‌شود و همچنین رسیدهای مربوط به آن از شمول هر نوع‌عوارض و مالیات در دولت پذیرنده معاف خواهد بود.
قسمت دوم- تسهیلات ـ مزایا و مصونیتهای مأموران کنسولی کاریری و دیگر اعضای پست کنسولی
ماده ۴۰
حمایت از مأموران کنسولی.
دولت پذیرنده با مأموران کنسولی رفتار محترمانه‌ای که در شأن آنها است خواهد داشت و اقدامات لازم برای ممانعت از وارد آمدن لطمه به شخص‌آزادی و حیثیت آنها اتخاذ خواهد کرد.
ماده ۴۱
مصونیت شخصی مأموران کنسولی از تعرض.
1 ـ مأموران کنسولی را نمی‌توان مگر در صورت ارتکاب جنایتی بزرگ (درجه یک) و متعاقب تصمیم مقام قضایی صلاحیتدار توقیف یا در انتظارمحاکمه بازداشت نمود.
2 ـ به استثنای مورد مذکور در بند ۱ ماده حاضر ـ مأموران کنسولی نمی‌توان زندانی نمود یا آزادی شخصی آنها را به نحو دیگری محدود ساخت مگردر اجرای یک تصمیم قضایی که جنبه قطعی داشته باشد.
3 ـ اگر مأمور کنسولی تحت تعقیب جزایی قرار گیرد باید نزد مقامات صلاحیتدار حاضر شود.
معذلک این تعقیب باید با رعایت احترامی‌که در شأن مقام رسمی‌مأمور کنسولی است ـ به عمل آید و جز در مورد مذکور در بند ۱ ماده حاضر تا حدامکان کمتر مانع از انجام وظایف کنسولی او گردد. هنگامی‌که در شرایط مذکور در بند ۱ این ماده بازداشت مأمور کنسولی ضروری باشد رسیدگی به‌دعوای اقامه شده علیه او باید هر چه زودتر شروع گردد.
ماده ۴۲
اعلام موارد توقیف و بازداشت و تعقیب.
در صورت توقیف یا بازداشت یک از کارکنان کنسولی یا تعقیب جزایی علیه او ـ دولت پذیرنده فوراً موضوع را به رییس پست کنسولی مربوط اطلاع‌خواهد داد اگر شخص اخیرالذکر خود موضوع این گونه اقدامات قرار گیرد ـ دولت پذیرنده مراتب را از مجرای دیپلماتیک به اطلاع دولت فرستنده خواهد رسانید.
ماده ۴۳
مصونیت قضایی.
1 ـ مأموران کنسولی و کارمندان کنسولی در مورد اعمالی که در انجام وظایف کنسولی خود به عمل می‌آورند در برابر مقامات قضایی یا اداری دولت‌پذیرنده مصونیت قضایی خواهند داشت.
2 ـ معذلک مقررات بند ۱ ماده حاضر شامل دعاوی حقوقی زیر نمی‌شوند:
الف ـ دعوای حقوقی ناشی از قراردادی که توسط یک مأمور کنسولی کارمند کنسولی منعقد گردیده لکن او قرارداد مزبور را تصریحاً به عنوان نماینده وکارگزار دولت فرستنده منعقد نساخته است.
ب ـ دعوای حقوقی شخص ثالث در مورد خسارت ناشی از تصادف وسیله نقلیه و کشتی یا هواپیما، در قلمرو دولت پذیرنده.
ماده ۴۴
الزام به ادای شهادت.
1 ـ اعضای پست کنسولی را می‌توان به عنوان شهادت در محاکمات قضایی یا اداری احضار نمود. کارمندان کنسولی و خدمتگزاران نمی‌توانند مگر درموارد مذکور در بند ۳ این ماده از ادای شهادت خودداری کنند. هرگاه مأمور کنسولی از ادای شهادت خودداری کند هیچ نوع اقدام قهری یا مجازات درباره‌او به عمل نخواهد آمد.
2 ـ مقامی‌که از مأمور کنسولی تقاضای شهادت می‌نماید ـ باید از مداخله در انجام وظایف او احتراز نماید ـ مقام فوق‌الذکر می‌تواند در صورت امکان‌شهادت را در محل اقامت مأمور یا در پست کنسولی استماع یا به صورت شهادت کتبی بپذیرد.
3 ـ اعضاء یک پست کنسولی موظف نیستند در مورد اموری که به انجام وظایف آنها ارتباط پیدا می‌کند شهادت داده و مکاتبات و اسناد رسمی‌مربوط‌به آن را ارایه دهند و همچنین حق دارند از ادای شهادت به عنوان کارشناس حقوق داخلی دولت فرستنده امتناع ورزند.
ماده ۴۵
سلب مزایا و مصونیتها
1 ـ دولت فرستنده می‌تواند هر یک از مزایا و مصونیتهای مذکور را در مواد ۴۱ و ۴۳ و ۴۴ را از یک عضو پست کنسولی سلب کند.
2 ـ سلب مزایا و مصونیتها در تمام موارد با رعایت مقررات بند ۳ ماده حاضر باید صریح بوده و کتباً به دولت پذیرنده ابلاغ گردد.
3 ـ هرگاه مأمور کنسولی یا کارمند کنسولی در خصوص موضوعی اقامه دعوی نماید که طبق ماده ۴۳ می‌تواند در آن موضوع از مصونیت قضایی‌برخوردار باشد ـ در این صورت نمی‌تواند در مورد هر گونه دعاوی متقابل که مستقیماً با دعوای اصلی مربوط می‌شود به مصونیت قضایی استناد نماید.
4 ـ سلب مصونیت قضایی به منظور دادرسی حقوقی یا اداری در حکم سلب مصونیت از اقدامات اجرایی ناشی از حکم دادگاه نخواهد بود. در مورداین گونه اقدامات اجرایی ـ سلب مصونیت باید جداگانه صورت گیرد.
ماده ۴۶
معافیت از مقررات ثبت نام بیگانگان و پروانه اقامت
1 ـ مأموران و کارمندان کنسولی و اعضاء خانواده آنها که اهل خانه آنها باشند از کلیه تعهدات ناشی از قوانین و مقررات دولت پذیرنده در خصوص ثبت‌نام بیگانگان و پروانه اقامت معاف خواهند بود.
2 ـ معذلک مقررات بند ۱ ماده حاضر شامل یک کارمند کنسولی که کارمند دایمی‌دولت فرستنده نبوده یا در سرزمین دولت پذیرنده به کار خصوصی‌انتفاعی اشتغال دارد و همچنین شامل اعضای خانواده او نخواهد بود.
ماده ۴۷
معافیت از پروانه کار
1 ـ اعضاء پست کنسولی در مورد خدماتی که برای دولت فرستنده انجام می‌دهند از هر گونه‌الزامات مربوط به پروانه کار که به موجب قوانین و مقررات‌دولت پذیرنده درباره استخدام کارکنان بیگانه وضع می‌گردد ـ معاف خواهند بود.
2 ـ خدمتکاران شخصی مأموران کنسولی و کارمندان کنسولی نیز اگر دولت قلمرو پذیرنده به‌هیچ گونه کار انتفاعی اشتغال نداشته باشند ازالزامات‌مذکور در بند ۱ ماده حاضر معاف خواهند بود.
ماده ۴۸
معافیت از مقررات بیمه اجتماعی
1 ـ تحت مقررات بند ۳ ماده حاضر اعضا پست کنسولی در مورد خدماتی که برای دولت فرستنده انجام می‌دهند و همچنین اعضاء خانواده آنها که اهل خانه آنهاباشند از مقررات بیمه اجتماعی که ممکن است در سرزمین دولت پذیرنده مجری باشد ـ معاف خواهند بود.
2 ـ معافیت مقرر در بند ۱ ماده حاضر شامل خدمتکاران شخصی که منحصراً در استخدام اعضای پست کنسولی هستند نیز می‌گردد ـ مشروط بر آن‌که:
الف ـ خدمتکاران مذکور تابعیت دولت پذیرنده را نداشته یا در سرزمین آن دولت مقیم دایم نباشند.
ب ـ مقررات بیمه‌های اجتماعی دولت فرستنده یا یکی از دولت ثالث در مورد خدمتکاران مذکور اعمال گردد.
3 ـ اعضا پست کنسولی باید در مورد اشخاصی که در خدمت آنها هستند و مشمول معافیت مذکور در بند ۲ ماده حاضر نمی‌باشند تکالیف ناشی ازمقررات بیمه‌های اجتماعی دولت پذیرنده را که به کار فرمایان تحمیل می‌شود ـ رعایت نمایند.
4 ـ معافیت مذکور در بندهای ۱ و ۲ ماده حاضر مانع از قبول اختیاری و استفاده از مقررات بیمه‌های اجتماعی دولت پذیرنده تا حدودی که مورد قبول‌این دولت باشد نخواهد بود.
ماده ۴۹
معافیت مالیاتی
1 ـ مأموران کنسولی و کارمندان کنسولی و همچنین اعضاء خانواده آنها که اهل خانه آنها هستند از پرداخت کلیه عوارض و مالیاتهای شخصی یا مالی‌یا مملکتی یا منطقه‌ای یا شهری جز در موارد زیر معاف خواهند بود.
الف ـ مالیاتهای غیر مستقیم که معمولاً جزو قیمت کالا یا خدمات محسوب می‌شود.
ب ـ عوارض و مالیاتهای مربوط به اموال غیر منقول خصوصی واقع در سرزمین دولت پذیرنده با رعایت مقررات ماده ۳۲
ج ـ مالیات بر ارث و عوارض مربوط به انتقال که از طرف دولت پذیرنده دریافت می‌گردد با رعایت مقررات بند (ب) ماده ۵۱.
د ـ عوارض و مالیاتهای مأخوذه از درآمدهای شخصی از جمله سود سرمایه حاصل در قلمرو دولت پذیرنده و همچنین مالیات بر سرمایه‌های‌به‌کارافتاده در بنگاههای تجارتی یا مالی آن دولت.
ه ـ مالیات و عوارضی که در قبال انجام خدمات خاص وصول می‌شود.
و ـ هزینه‌های ثبت و دادرسی و رهن و تمبر با رعایت مقررات ماده ۳۲
2 ـ خدمه از پرداخت مالیات و عوارض بابت مزدی که در قبال انجام وظیفه دریافت می‌دارند ـ معاف می‌باشند.
3 ـ اعضاء پست کنسولی که اشخاصی را که دستمزد یا حقوق آنها در سرزمین دولت پذیرنده از مالیات بر درآمد معاف نیست استخدام می‌نمایند ـ بایدتکالیفی را که قوانین و مقررات دولت پذیرنده در مورد دریافت مالیات بر درآمد به عهده کارفرمایان گذارده ـ رعایت کنند ـ
ماده ۵۰
معافیت از حقوق گمرکی و بازرسی گمرکی
1 ـ دولت پذیرنده طبق قوانین و مقرراتی که ممکن است وضع نماید ورود اشیاء زیر را با معافیت از حقوق گمرکی و عوارض و سایر هزینه‌های فرعی ـ‌جز مخارج انبارداری و باربری و هزینه‌های ناشی از خدمات مشابه ـ اجازه خواهد داد.
الف ـ اشیاء مورد استفاده رسمی‌پست کنسولی.
ب ـ اشیاء مورد استفاده شخصی مأمور کنسولی و یا اعضاء خانواده او که اهل خانه او هستند از جمله اثاثه‌ای که برای منزل خود لازم دارد. اشیاءمصرفی نباید از مقداری که برای استفاده مستقیم اشخاص ذینفع لازم است تجاوز کند.
2 ـ کارمندان کنسولی از مزایا و معافیت‌های مذکور در بند ۱ ماده حاضر در مورد اشیایی که‌هنگام استقرار اولیه خود وارد می‌کنند برخوردار می‌باشند.
3 ـ اثاثه شخصی همراه مأموران کنسولی و اعضاء خانواده آنها که اهل خانه آنها هستند از بازرسی گمرکی معاف خواهد بود مگر این که دلایل جدی‌دال بر وجود اشیایی در آن که مشمول معافیت‌های مندرج در قسمت (ب) بند ۱ ماده حاضر نیست در دست بوده و یا ورود یا صدور آن اشیاء به موجب قوانین‌و مقررات دولت پذیرنده ممنوع یا مشمول قوانین و مقررات قرنطینه باشد.
این بازرسی در حضور مأمور کنسولی یا عضو ذینفع خانواده او به عمل خواهد آمد.
ماده ۵۱
ماترک عضو پست کنسولی یا عضو خانواده او.
در صورت فوت عضو پست کنسولی یا عضوی از خانواده او که اهل خانه او باشد دولت پذیرنده ملزم است:
الف ـ خروج اموال منقول متوفی را به استثنای اموال منقولی که در قلمرو دولت پذیرنده تحصیل شده و در زمان فوت او ممنوع‌الصدور بوده است‌اجازه دهد.
ب ـ از اموال منقولی که وجود آن در قلمرو دولت پذیرنده صرفاً به نسبت حضور متوفی در آنجا به عنوان عضو پست کنسولی یا عضو خانواده یک‌عضو پست کنسولی بوده حقوق و عوارض مملکتی یا منطقه‌ای یا شهری مربوط به ارث و انتقال اخذ نخواهد کرد.
ماده ۵۲
معافیت از خدمات و کمکهای شخصی.
دولت پذیرنده اعضاء پست کنسولی و اعضاء خانواده آنها را که اهل خانه آنها هستند از انجام خدمات شخصی و خدمات عمومی‌به‌هر صورت و شکل‌والزامات نظامی‌از قبیل مصادره و بیگاری و اسکان افراد نظامی‌معاف خواهد داشت.
ماده ۵۳
آغاز و پایان مزایا و مصونیتهای کنسولی.
1 ـ هر عضو پست کنسولی به مجرد ورود به سرزمین دولت پذیرنده جهت تصدی مأموریت خود یا اگر قبلاً در سرزمین آن دولت باشد ـ از لحظه‌ای که‌در پست کنسولی مربوط شروع به انجام وظیفه می‌کند ـ از مزایا و مصونیتهای مذکور در این کنوانسیون بهره‌مند خواهد شد. ۲ ـ اعضا خانواده یک عضویست کنسولی که اهل خانه او هستند و همچنین خدمتکاران‌شخصی او از تاریخی که عضو پست کنسولی نامبرده بر طبق مقررات بند یک ماده حاضر از مزایا و مصونیت برخوردار شده یا از تاریخ ورود آنها به‌سرزمین دولت پذیرنده یا از تاریخی که آنها جزو اعضای خانواده یا جزو خدمتکاران شخصی عضو پست کنسولی مزبور درآمده‌اند (هر تاریخی که مؤخرباشد) از مزایا و مصونیتهای مذکور در این کنوانسیون بهره‌مند خواهند شد.
3 ـ وقتی که مأموریت عضو پست کنسولی پایان می‌یابد مزایا و مصونیتهای او و اعضاء خانواده او که اهل خانه وی هستند و همچنین خدمتکاران‌شخصی او از لحظه‌ای که شخص مربوط سرزمین دولت پذیرنده را ترک می‌کند یا پس از انقضای مهلت مناسبی که بدین منظور به او داده شده است (هرتاریخی که مقدم باشد) طبیعتاً قطع خواهد شد. لیکن این مزایا و مصونیتها حتی در صورت وجود منازعات مسلحانه تا این مواعد ادامه خواهدداشت.
مزایا و مصونیتهای اشخاص مذکور در بند ۲ ماده حاضر از تاریخی که آنها دیگر اهل خانه عضو پست کنسولی نباشند یا از خدمت او بر کنار شوند قطع‌می‌گردد معذلک بدیهی است که اگر این اشخاص قصد داشته باشند سرزمین دولت پذیرنده را ظرف مهلت مناسبی پس از تاریخ مزبور ترک کنند مزایا ومصونیتهای ایشان تا زمان عزیمت ادامه خواهد یافت.
4 ـ معهذا مصونیت قضایی نسبت به اعمالی که مأمور کنسولی یا کارمند کنسولی در اجرای وظا