مواد عمومی
ماده ۱ ـ مقاصد کنوانسیون
مقاصد این کنوانسیون عبارت است از:
الف ـ حراست از میراث فرهنگی ناملموس،
ب ـ تضمین احترام به میراث فرهنگی ناملموس جوامع، گروه‌ها و افراد ذی‌ربط،
پ ـ ارتقای آگاهی محلی، ملی و بین‌المللی از اهمیت میراث فرهنگی ناملموس و تضمین درک و قدردانی متقابل از آن،
ت ـ تدارک همکاری و کمک بین‌المللی،
ماده ۲ ـ تعاریف
از نظر این کنوانسیون،
1 ـ عبارت میراث فرهنگی ناملموس به معنای اقدام‌ها، نمایش‌ها، ابرازها، دانش، مهارت‌ها ـ و نیز وسایل، اشیا، مصنوعات دستی و فضاهای فرهنگی مرتبط با آنهاست که جوامع، گروه‌ها و در برخی موارد افراد، آنها را به عنوان بخشی از میراث فرهنگی خود می‌شناسند. این میراث فرهنگی ناملموس که از نسلی به نسل دیگر منتقل می‌شود، مدام توسط جوامع و گروه‌ها در پاسخ به محیط، طبیعت و تاریخ آنها مجددا خلق می‌شود و حس هویت و استمرار را بر ایشان به ارمغان می آورد و بدین ترتیب احترام به تنوع فرهنگی و خلاقیت بشری را ترویج می‌کند. در این کنوانسیون، فقط به آن قسم میراث فرهنگی ناملموس توجه می‌شود که با اسناد بین‌المللی حقوق بشر، و نیز با ضرورت احترام متقابل میان جوامع، گروه‌ها و افراد و لزوم توسعه پایدار منطبق باشد.
2 ـ میراث فرهنگی ناملموس، آن‌گونه که در بند ۱ فوق تعریف شد، در میان سایر چیزها، در عرصه‌های ذیل نمودار می‌شود:
الف ـ سنت‌ها و ابرازهای شفاهی شامل زبان که محلی برای میراث فرهنگی ناملموس به شمار می‌رود.
ب ـ هنرهای نمایشی،
پ ـ اقدامات اجتماعی، آیین‌ها و جشنواره‌ها،
ت ـ دانش و اقدام‌های مربوط به طبیعت و کیهان.
ث ـ مهارت در هنرهای دستی سنتی،
3 ـ واژه ”حراست” به معنای اقدام‌های با هدف تضمین دوام میراث فرهنگی ناملموس شامل شناسایی، مستندسازی، تحقیق، حفظ وضع موجود، حمایت، ترویح، ارتقا، انتقال، به خصوص از طریق آموزش رسمی و غیر رسمی و نیز احیای جنبه‌های مختلف این میراث است.
4 ـ کشورهای متعاهد عبارت است از کشورهایی که نسبت به این کنوانسیون متعهد شده‌اند و این کنوانسیون در آن کشورها لازم‌الاجرا است.
5 ـ این کنوانسیون عبارت MUTATIS MUTANDIS را در مورد سرزمین‌های مورد اشاره در ماده ۳۳ این کنوانسیون به کار می‌برد که مطابق شرایط مقرر در همان ماده، متعاهد این کنوانسیون می‌شوند. عبارت کشورهای متعاهد نیز اشاره به این سرزمین‌ها دارد.
ماده ۳ – ارتباط با سایر اسناد بین‌المللی
هیچ چیز در این کنوانسیون را نمی‌توان به دو شکل ذیل تعبیر کرد:
الف ـ تغییر وضعیت یا کاهش سطح حمایت مورد نظر در کنوانسیون ۱۹۷۲ راجع به حمایت از میراث فرهنگی و طبیعی جهان از اموال میراث جهانی که با یک مورد میراث فرهنگی ناملموس ارتباط مستقیم دارد.
ب ـ تاثیرگذاری بر حقوق و تعهدات کشورهای عضو این کنوانسیون به هرگونه سند بین‌المللی مربوط به حقوق مالکیت فکری یا استفاده از ذخایر زیست‌محیطی و اکولوژیکی.
تشکیلات کنوانسیون
ماده ۴ ـ مجمع عمومی کشورهای متعاهد
1 ـ بدین وسیله مجمع عمومی کشورهای متعاهد تشکیل می‌شود که از این پس مجمع عمومی خوانده می‌شود. مجمع عمومی هیئت حاکمهی این کنوانسیون است.
2 ـ مجمع عمومی باید هر دو سال یک بار یک جلسهی عادی تشکیل دهد. این مجمع می‌تواند در صورت تصمیم خود یا تقاضای کمیته بین‌الدول حراست از میراث فرهنگی ناملموس و یا درخواست حداقل یک سوم کشورهای متعاهد جلسهی فوق‌العاده تشکیل دهد.
3 ـ مجمع عمومی باید آیین‌نامه داخلی خود را تصویب کند.
ماده ۵ ـ کمیته بین‌الدول حراست از میراث فرهنگی ناملموس
1 ـ بدین وسیله کمیته بین‌الدول حراست از میراث فرهنگی ناملموس در قالب یونسکو تشکیل و از این پس کمیته خوانده می‌شود. این کمیته متشکل از نمایندگان ۱۸ کشور متعاهد می‌باشد که این کشورها به محض لازم‌الاجرا شدن این کنوانسیون ـ طبق ماده ۳۴ توسط کشورهای متعاهد و در نشست مجمع عمومی انتخاب می‌شوند.
2 ـ به محض این که تعداد کشورهای متعاهد کنوانسیون به ۵۰ رسید، تعداد کشورهای عضو کمیته به ۲۴ کشور افزایش خواهد یافت.
ماده ۶ ـ انتخابات و دوره‌های عضویت کشورهای عضو کمیته
1 ـ انتخاب کشورهای عضو کمیته باید تابع اصول نمایندگی جغرافیایی و نوبت‌بندی یکسان باشد.
2 ـ کشورهای متعاهد، کنوانسیون کشورهای عضو کمیته را در نشست مجمع عمومی برای یک دوره ۴-ساله انتخاب می‌کنند.
3 ـ در هر حال، دوره عضویت نیمی از کشورهای عضو کمیته که در نخستین انتخابات برگزیده شده‌اند، محدود به دو سال است. این کشورها باید در نخستین انتخابات به قید قرعه برگزیده شوند.
4 ـ مجمع عمومی باید هر دو سال یک بار نیمی از کشورهای عضو کمیته را تجدید کند.
5 ـ همچنین باید کشورهای عضو را به تعداد کرسی‌های خالی انتخاب کند.
6 ـ یک کشور عضو کمیته نمی‌تواند برای دو دوره متوالی انتخاب شود.
7 ـ کشورهای عضو کمیته باید نمایندگان خود را از میان افراد ذی‌صلاح و ماهر در عرصه‌های گوناگون میراث فرهنگی ناملموس برگزینند.
ماده ۷ ـ وظایف کمیته
وظایف کمیته بدون نقض سایر امتیازات ویژه‌ای که به موجب این کنوانسیون بدان اعطا شده است، عبارت است از:
الف ـ ترویج اهداف کنوانسیون و ترغیب و نظارت مستمر بر اجرای آنها،
ب ـ راهنمایی در مورد بهترین اقدام‌ها و ارایه توصیه‌هایی در زمینه امور مربوط به حراست از میراث فرهنگی ناملموس،
پ ـ تهیه پیش‌نویس طرح استفاده از ذخایر صندوق و تقدیم آن به مجمع عمومی برای تصویب طبق ماده ۲۵،
ت ـ جست‌وجو برای یافتن وسایل و روش‌های افزایش ذخایر صندوق و اتخاذ اقدامات لازم بدین منظور طبق ماده ۲۵
ث ـ تهیه دستورهای عملی برای اجرای این کنوانسیون و تقدیم آن به مجمع عمومی برای تصویب،
ج ـ بررسی گزارش‌های تقدیم‌شده از سوی کشورهای متعاهد ـ طبق ماده ۲۹ ـ و خلاصه‌کردن آنها برای ارائه به مجمع عمومی،
چ ـ بررسی تقاضاهای مربوط به بندهای ذیل که از سوی کشورهای متعاهد تقدیم می‌شود و اتخاذ تصمیم در مورد آنها مطابق با معیار انتخاب هدف که توسط کمیته تعیین شده و مجمع عمومی آن را به تصویب رسانده است.
1 ـ ثبت در فهرست‌ها و پیشنهادهای مذکور در مواد ۱۶ و ۱۷ و ۱۸،
2 ـ اعطای کمک بین‌المللی مذکور در ماده ۲۲،
ماده ۸ ـ روش‌های کار کمیته
1 ـ کمیته در مقابل مجمع عمومی، پاسخگوست و باید در مورد تمام اقدام‌ها و تصمیم‌های خود به آن گزارش بدهد.
2 ـ کمیته باید آیین‌نامه داخلی خود را با رای اکثریت دو سوم اعضای خود به تصویب رساند.
3 ـ کمیته می‌تواند هرگاه لازم تشخیص بدهد، به طور موقت برای موارد خاص مربوط به وظایف خود هیئت‌های مشورتی تشکیل دهد.
4 ـ کمیته می‌تواند از هیئت‌های عمومی یا خصوصی و نیز افراد خصوصی ذی‌صلاح در عرصه‌های گوناگون میراث فرهنگی ناملموس برای شرکت خود دعوت به عمل آورد و با آنها در مورد موضوع‌های خاص مشورت کند.
ماده ۹ ـ به رسمیت شناختن سازمان‌های مشورتی
1 ـ کمیته باید در مورد به رسمیت‌شناختن سازمان‌های غیر دولتی دارای صلاحیت مورد تایید در عرصه میراث فرهنگی ناملموس به عنوان یک مرجع مشورتی برای خود، به مجمع عمومی پیشنهاد بدهد.
2 ـ کمیته باید معیار به رسمیت‌شناختن فوق‌الذکر و چگونگی آن را نیز به مجمع عمومی پیشنهاد کند.
ماده ۱۰ ـ دبیرخانه
1 ـ کمیته باید از کمک دبیرخانه یونسکو بهره‌مند شود.
2 ـ دبیرخانه باید مستندات مجمع عمومی و کمیته و نیز پیش‌نویس دستور کار جلسات آن‌ا را تهیه و اجرای تصمیمات آنها را تامین کند.
حراست از میراث فرهنگی ناملموس در سطح ملی
ماده ۱۱ ـ نقش کشورهای متعاهد
هر کشور متعاهد باید:
الف ـ اقدام‌های لازم را برای تضمین حراست از میراث فرهنگی ناملموس موجود در سرزمین‌های تحت حاکمیت خود اتخاذ کند،
ب ـ در میان اقدام‌های حراستی مذکور در بند ۳ ماده ۲، عناصر گوناگون میراث فرهنگی ناملموس موجود در سرزمین‌های تحت حاکمیت خود را با مشارکت جوامع، گروه‌ها و سازمان‌های غیر دولتی ذی‌ربط شناسایی و تعریف کند.
ماده ۱۲ ـ فهرست‌ها
1 ـ به منظور تضمین شناسایی با هدف حراست، هر کشور متعاهد باید به شیوه‌ای منطبق با وضعیت خود، یک یا چند فهرست از میراث فرهنگی ناملموس موجود را در سرزمین‌های تحت حاکمیت خود تهیه کند. این فهرست‌ها باید به طور منظم به‌روز شود.
2 ـ هر کشور متعاهد باید هنگام تقدیم گزارش دوره‌ای خود به کمیته ـ مذکور در ماده ۲۹ ـ اطلاعات مرتبط با این فهرست‌ها را نیز ارائه کند.
ماده ۱۳ ـ سایر اقدام‌های مربوط به حراست
هر کشور متعاهد باید به منظور تامین حراست، توسعه و ترویج میراث فرهنگی ناملموس موجود در سرزمین‌های تحت حاکمیت خود تلاش کند:
الف ـ یک سیاست عمومی با هدف ترویج کارکرد میراث فرهنگی ناملموس در جامعه و لحاظ امر حراست از این میراث در برنامه‌ریزی‌های خود اتخاذ کند،
ب ـ یک یا چند هیئت ذی‌صلاح برای حراست از میراث فرهنگی ناملموس موجود در سرزمین‌های خود را معرفی کند و یا تشکیل دهد،
پ ـ مطالعات علمی، فنی و هنری و نیز روش‌های تحقیق را با قصد حراست مؤثر از میراث فرهنگی ناملموس به‌ویژه میراث فرهنگی ناملموس در معرض خطر را ترویج و مساعدت کند،
ت ـ اقدامات حقوقی، فنی، اجرایی و مالی را با اهداف ذیل اتخاذ کند:
1 ـ مساعدت در زمینهی ایجاد یا تقویت موسساتی برای آموزش مدیریت میراث فرهنگی ناملموس و انتقال آن میراث از طریق نشست‌ها، بحث و تبادل نظر و فضاهایی که برای اجرا یا ابراز آن میراث طراحی شده‌اند،
2 ـ تدارک دسترسی به میراث فرهنگی ناملموس با رعایت اقدام‌های مرسوم حاکم بر دسترسی به جنبه‌های خاص این میراث،
3 ـ تاسیس مؤسسات مستندسازی میراث فرهنگی ناملموس و تسهیل دسترسی به آن.
ماده ۱۴ ـ آموزش، افزایش آگاهی و ظرفیت‌سازی
هر کشور عضو باید با استفاده از تمام وسایل مقتضی تلاش کند تا
الف ـ شناخت، احترام و ارتقای میراث فرهنگی ناملموس را در جامعه و به خصوص از طرق ذیل تامین کند:
1 ـ برنامه‌های مربوط به آموزش، افزایش آگاهی و اطلاع رسانی جهت عموم مردم و به خصوص جوانان،
2 ـ برنامه‌های خاص آموزشی و تربیتی در جوامع و گروه‌های ذی‌ربط،
3 ـ فعالیت‌های مربوط به ظرفیت‌سازی برای حراست از میراث فرهنگی ناملموس به‌ویژه مدیریت و تحقیق علمی، و …
4 ـ روش‌های غیررسمی انتقال دانش،
ب ـ عموم مردم را از خطرات پیش روی این میراث، و نیز اقدام‌هایی که در قالب این کنوانسیون انجام می‌شود آگاه نگه دارد.
ج ـ آموزش برای حمایت از فضاهای طبیعی و اماکن یادبودی که وجودشان برای ابراز میراث فرهنگی ناملموس لازم است ترویج کند.
ماده ۱۵ ـ مشارکت جوامع، گروه‌ها و افراد
هر کشور متعاهد باید در چهارچوب فعالیت‌های حراست از میراث فرهنگی ناملموس خود تلاش کند مشارکت جوامع، گروه‌ها و در برخی موارد افرادی را که میراث ناملموس را خلق، نگهداری و منتقل می‌کنند در وسیع‌ترین حد ممکن تضمین کند و آنها را فعالانه در مدیریت این میراث دخالت دهد.
حراست از میراث فرهنگی ناملموس در سطح بین‌المللی
ماده ۱۶- فهرست نمونه میراث فرهنگی ناملموس بشر
1 ـ کمیته باید برای تضمین نمایان‌تر شدن میراث فرهنگی ناملموس و آگاهی از اهمیت آن و ترغیب گفت‌وگو با رعایت تنوع فرهنگی، بر اساس پیشنهاد کشورهای متعاهد ذی‌ربط، یک فهرست نمونه از میراث فرهنگی ناملموس بشر ایجاد، به‌روز نگه دارد و منتشر کند.
2 ـ کمیته باید معیار ایجاد، به‌روز کردن و انتشار فهرست نمونه را تنظیم و مجمع عمومی آن را تصویب کند.
ماده ۱۷ ـ فهرست میراث فرهنگی ناملموس نیازمند حراست فوری
1 ـ کمیته باید با قصد اتخاذ اقدام‌های حراستی مناسب، فهرست میراث فرهنگی ناملموس نیازمند حراست فوری را ایجاد کند، به‌روز نگه دارد و منتشر کند و میراث مورد نظر را با درخواست کشورهای متعاهد ذی‌ربط در این فهرست ثبت کند.
2 ـ لازم است کمیته معیار ایجاد، به روز کردن و انتشار فهرست مورد نظر را تنظیم و مجمع عمومی آن را تصویب کند.
3 ـ در مواقعی که فوریت فوق‌العاده وجود دارد ـ که البته معیار واقعی آن باید از سوی کمیته پیشنهاد و توسط مجمع عمومی به تصویب برسد ـ کمیته می‌تواند با مشورت کشور متعاهد ذی‌ربط هر مورد میراث مربوط را در فهرست مذکور در بند ۱ این ماده به ثبت رساند.
ماده ۱۸ ـ برنامه‌ها، طرح‌ها و فعالیت‌های حراست از میراث فرهنگی ناملموس
1 ـ کمیته باید بر اساس پیشنهادهای تقدیم‌شده از سوی کشورهای متعاهد و طبق معیاری که توسط کمیته تعیین شده و به وسیله مجمع عمومی به تصویب رسیده است، در دوره‌های معین، آن دسته از برنامه‌ها، طرح‌ها و فعالیت‌های منطقه‌ای و نیمه منطقه‌ای مربوط به حراست از این میراث که به نظر می‌رسد اصول و اهداف این کنوانسیون را به بهترین وجه ممکن منعکس ساخته و منطبق با نیازهای مختص کشورهای در حال توسعه است انتخاب و ترویج کند.
2 ـ بدین منظور کمیته باید درخواست‌های کمک بین‌المللی کشورهای متعاهد برای تهیه این پیشنهادات را دریافت، بررسی و تصویب کند.
3 ـ کمیته باید در اجرای این طرح‌ها، برنامه‌ها و فعالیت‌ها از طریق نشر بهترین اقدام‌های با استفاده از روش‌هایی که خود تعیین می‌کند همراهی نماید.
همکاری و کمک بین‌الملل
ماده ۱۹ ـ همکاری
1 ـ از نظر این کنوانسیون، همکاری بین‌المللی ـ در میان سایر چیزها ـ شامل تبادل اطلاعات و تجربه، ابتکارهای مشترک و ایجاد مکانیسم کمک به کشورهای متعاهد در تلاش آنها برای حراست از میراث فرهنگی ناملموس است.
2 ـ کشورهای متعاهد بدون ایراد خدشه نسبت به قانون‌گذاری ملی و قوانین ملی و قوانین و اقدام‌های عرف خود، می‌پذیرند که حراست از میراث فرهنگی ناملموس مورد توجه و علاقه کلی بشریت است و لذا متعهد می‌شوند در سطوح دو جانبه، نیمه منطقه‌ای، منطقهایی و بین‌المللی با یکدیگر همکاری کنند.
ماده ۲۰ ـ مقاصد کمک بین‌المللی
کمک بین‌المللی را می‌توان با مقاصد ذیل اعطا کرد:
الف ـ حراست از میراث ثبت‌شده در فهرست میراث فرهنگی نیازمند حراست فوری،
ب ـ تهیه فهرست‌های مذکور در مواد ۱۱ و ۱۲،
پ ـ تقویت برنامه‌ها، طرح‌ها و فعالیت‌های انجام شده در سطوح ملی، نیمه منطقه‌ای و منطقه‌ای با هدف حراست از میراث فرهنگی ناملموس،
ت ـ هر مقصود دیگری که کمیته لازم تشخیص بدهد.
ماده ۲۱ ـ اشکال کمک بین‌المللی
کمک که از سوی کمیته به یک کشور متعاهد اعطا می‌شود، باید طبق دستورهای عملی تهیه شده، موضوع ماده ۷ و با توافق مذکور در مادهٔ ۲۴ بوده و می‌تواند به اشکال ذیل باشد:
الف ـ مطالعات مربوط به جنبه‌های گوناگون حراست،
ب ـ تامین کارشناسان و شاغلان در حرفه‌های مربوط،
پ ـ آموزش همهی کارکنان لازم،
ت ـ استانداردسازی و سایر اقدام‌ها،
ث ـ ایجاد و عملی‌کردن زیرساخت‌ها،
ج ـ تامین تجهیزات و دانش مربوط،
چ ـ سایر اشکال کمک مالی و فنی (در صورت اقتضا) از جمله اعطای وام‌های کم‌بهره و هدایا
ماده ۲۲ ـ شرایط حاکم بر کمک بین‌المللی
1 ـ کمیته باید روال بررسی تقاضاهای دریافت کمک بین‌المللی را اتخاذ کند و اطلاعاتی که لازم است همراه با این تقاضاها ارائه شود، ازجمله اقدام‌های قابل پیش‌بینی آتی، مصاحبه‌های لازم همراه با برآورد هزینه آنها را مشخص کند.
2 ـ کمیته باید بررسی تقاضاهای کمک در مواقع اضطراری را در اولویت قرار دهد.
3 ـ کمیته باید برای این که یک تصمیم برسد مطالعات و مشورت‌هایی را که لازم تشخیص می‌دهد انجام دهد.
ماده ۲۳ ـ تقاضای کمک بین‌المللی
1 ـ هر کشور متعاهد می‌تواند درخواست دریافت کمک بین‌المللی مربوط به حراست از میراث فرهنگی ناملموس موجود در سرزمین خود را به کمیته تقدیم کند.
2 ـ دو یا چند کشور متعاهد می‌توانند درخواست‌های خود را به طور مشترک به کمیته ارائه دهند.
3 ـ لازم است اطلاعات قیدشده در بند ۱ ماده ۲۲ و اسناد لازم نیز همراه با درخواست ارائه شود.
ماده ۲۴ ـ نقش کشورهای متعاهد ذی‌نفع
1 ـ طبق مفاد این کنوانسیون، کمک بین‌المللی اعطا شده باید با توافق حاصله میان کشور متعاهد ذی‌نفع و کمیته تنظیم شود.
2 ـ به عنوان یک قاعدهی کلی کشور متعاهد ذی‌نفع باید با توجه به محدودیت‌های منابع خود، در هزینه اقدام‌های حراستی که به خاطر آن کمک بین‌المللی ارایه شود مشارکت کند.
3 ـ کشور متعاهد ذی‌نفع باید به کمیته در مورد نحوهی استفاده از کمک اعطاشده برای حراست از میراث فرهنگی ناملموس خود گزارش بدهد.
صندوق میراث فرهنگی ناملموس
ماده ۲۵ ـ ماهیت و ذخایر صندوق
1 ـ بدینوسیله صندوق حراست از میراث فرهنگی ناملموس تشکیل و از این پس صندوق خوانده می‌شود.
2 ـ صندوق شامل صندوق‌های امانی است که مطابق قواعد مالی یونسکو تشکیل می‌شود.
3 ـ ذخایر صندوق شامل موارد ذیل است:
الف ـ سهمیه‌های ارائه شده از جانب کشورهای متعاهد،
ب ـ وجوهی که کنفرانس عمومی یونسکو بدین منظور اختصاص می‌دهد،
پ ـ کمک‌ها، هدایا یا وصیت‌هایی که توسط:
اول ـ سایر کشورها،
دوم ـ سازمان‌ها و برنامه‌های تحت پوشش سازمان ملل متحد به خصوص “برنامه توسعهٔ ملل متحد” و نیز سایر سازمان‌های بین‌المللی،
3 ـ تشکل‌های عمومی یا خصوصی یا افراد،
ت ـ هر گونه نفع حاصله از ذخایر صندوق
ث ـ عواید حاصله از برنامه‌هایی چون نمایش مجموعه‌ها و غیره که به نفع صندوق برگزار می‌شود،
ج ـ سایر ذخایری که طبق قواعد و مقررات صندوق ـ که توسط کمیته طراحی می‌شود ـ مجاز شناخته شده است.
4 ـ کمیته می‌تواند کمک‌های مالی و سایر اشکال کمک برای مقاصد عمومی و اختصاصی مربوط به طرح‌های خاص را مشروط بر این که طرح‌های مورد نظر را تصویب کرده باشد،
5 ـ تحت هیچ شرایط سیاسی، اقتصادی و غیره که منطبق با اهداف این کنوانسیون نباشد، نمی‌توان به صندوق کمک مالی کرد.
ماده ۲۶ ـ کمک‌های کشورهای متعاهد به صندوق
1 ـ کشورهای متعاهد این کنوانسیون تعهد می‌کنند، صرف نظر از هر گونه کمک دیگر، حداقل هر دو سال یک بار مبلغی را به عنوان سهمیه خود به صندوق بپردازند. میزان این سهمیه به صورت درصد ثابت و مناسب برای تمام کشورها است و توسط مجمع عمومی تعیین می‌شود. این تصمیم مجمع عمومی باید توسط اکثریت کشورهای متعاهد حاضر و رای‌دهنده‌ای که اعلام مذکور در بند ۲ این ماده را انجام نداده‌اند، اتخاذ شود. سهمیه کشور متعاهد به هیچ عنوان نباید بیشتر از یک درصد سهمیه آن در بودجه منظم یونسکو باشد.
2 ـ به هر حال، هر کشور مورد نظر در مادهی ۳۲ یا مادهی ۳۳ این کنوانسیون می‌تواند در زمان تودیع اسناد تصویب، پذیرش یا الحاق اعلام کند که مقید به مفاد بند ۱ این ماده نیست.
3 ـ هر کشور متعاهد این کنوانسیون که اعلام مورد نظر در بند ۲ این ماده را صورت داده است باید دبیرکل یونسکو را از انصراف خود نسبت به اعلام مورد نظر مطلع سازد. در هر حال انصراف از این اعلام، نباید تا تاریخ افتتاح مجمع عمومی آتی بر سهمیه آن کشور اثر بگذارد.
4 ـ برای این که کمیته قادر به طراحی موثر عملیات خود شود، کشورهای متعاهد این کنوانسیون که اعلام مذکور در بند ۲ این ماده را صورت داده‌اند، باید به طور منظم و حداقل هر دو سال یک بار مبلغی را که حتی‌الامکان نزدیک به میزان سهمیه‌هایی است که در صورت تعهد آنها به مفاد بند ۱ این ماده می‌بایست می‌پرداختند بپردازند.
5 ـ هر کشور متعاهد این کنوانسیون که سهمیهی اجباری یا اختیاری خود برای سال جاری یا یک سال قبل را نپرداخته است، شایسته عضویت در کمیته نیست، این ماده در مورد انتخابات اول اجرا نمی‌شود. دوره ماموریت هر کشور مورد نظر در این ماده که از قبل عضو کمیته بوده است، باید در زمان انتخابات مورد نظر در ماده ۶ این کنوانسیون به پایان رسد.
ماده ۲۷ ـ کمک‌های اختیاری اضافی به صندوق
کشورهای متعاهد که مایلند علاوه بر سهمیه مذکور در مادهٔ ۲۶، کمک‌های اختیاری به صندوق کنند باید در اسرع زمان ممکن، کمیته را از تصمیم خود مطلع کنند تا کمیته بتواند برنامه عملیات منطبق با آن را طراحی کند.
ماده ۲۸ ـ سایر فعالیت‌های مربوط به افزایش بودجه صندوق
کشورهای متعاهد باید تا حد امکان از فعالیت‌های بین‌المللی که در راستای افزایش موجودی صندوق تحت نظارت یونسکو سازماندهی می‌شود حمایت کنند.
گزارش‌ها
ماده ۲۹ ـ گزارش‌های کشورهای متعاهد
کشورهای متعاهد باید با توجه به اشکال و نوبت‌بندی از پیش تعیین‌شده توسط کمیته در مورد همه اقدامات قانون‌گذاری، اصلاح و غیره که برای اجرای این کنوانسیون اتخاذ کرده‌اند به کمیته گزارش بدهند.
ماده ۳۰ ـ گزارش‌ها توسط کمیته
1 ـ کمیته باید گزارشی مبتنی بر فعالیت‌های خود و گزارش‌های کشورهای متعاهد ـ مورد نظر در ماده ۲۹ ـ را تهیه و در نشست‌های مجمع عمومی به آن تقدیم کند.
2 ـ این گزارش باید به ملاحظه کنفرانس عمومی یونسکو رسانده شود.
ماده انتقالی
ماده ۳۱ ـ ارتباط با اعلامیهٔ شاهکارهای میراث فرهنگی شفاهی و ناملموس بشر
1 ـ کمیته باید مواردی را که قبل از لازم الاجرا شدن این کنوانسیون شاهکارهای میراث فرهنگی شفاهی و ناملموس بشر اعلام شده‌اند را در فهرست نمونهٔ میراث فرهنگی ناملموس بشر بگنجاند.
2 ـ اقدام مذکور در بند ۱ به هیچ عنوان نباید بدون توجه به معیار مربوط به ثبت موارد آتی که توسط کمیته و مطابق بند ۲ ماده ۱۶ ایجاد خواهد شد صورت گیرد.
3 ـ پس از لازم‌الاجرا شدن این کنوانسیون، اعلام دیگری مجاز نخواهد بود.
مواد نهایی
ماده ۳۲ ـ تصویب و پذیرش یا قبولی
1 ـ این کنوانسیون باید مورد تصویب، پذیرش یا قبولی کشورهای عضو یونسکو و مطابق با تشریفات قانونی مخصوص آنها قرار گیرد.
2 ـ اسناد تصویب، پذیرش یا قبولی کنوانسیون باید نزد دبیرکل یونسکو تودیع شود.
ماده ۳۳ ـ الحاق
1 ـ همه کشورهای غیر عضو یونسکو که کنفرانس عمومی یونسکو آنها را به الحاق به این کنوانسیون دعوت کرده است باید بتوانند به این کنوانسیون ملحق شوند.
2 ـ این کنفرانس باید همچنین برای الحاق سرزمین‌هایی که از خود مختاری داخلی که سازمان ملل نیز آن را به رسمیت شناخته است برخوردارند؛ اما استقلال کامل مذکور در قطعنامه ۱۵۱۴ (پانزدهم) مجمع عمومی را دارا نیستند و در مورد مسائل تحت پوشش این کنوانسیون صلاحیت دارند، ازجمله صلاحیت ورود به عهدنامه‌ها بر حسب اینگونه موضوعات مفتوح باشد.
3 ـ سند الحاق باید نزد دبیرکل یونسکو تودیع شود.
ماده ۳۴ ـ لازم‌الاجرا شدن کنوانسیون
این کنوانسیون باید سه ماه پس از تاریخ تودیع سی‌امین سند تصویب، پذیرش، یا الحاق البته فقط در مورد آن دسته از کشورهایی که اسناد مربوطه تصویب، پذیرش یا الحاق را در آن تاریخ یا قبل از آن تودیع کرده‌اند لازم‌الاجرا شود.
ماده ۳۵ ـ سیستم‌های فدرال یا غیرمتمرکز
مواد ذیل باید در مورد آن دسته از کشورهای متعاهد که سیستم قانون اساسی فدرال یا غیرمتمرکز دارند اعمال شود:
الف ـ با توجه به مفاد این کنوانسیون، که اجرای آن تحت حاکمیت حوزه قضایی فدرال یا قدرت قانون‌گذاری مرکزی قرار می‌گیرد، تعهدات دولت فدرال یا مرکزی همان است که در مورد کشورهای متعاهد غیرفدرال صادق است.
ب ـ با توجه به مفاد این کنوانسیون، که اجرای آن تحت حاکمیت حوزهٔ قضایی حکومت‌های منفرد، کشورها، ایالات یا کانتون‌ها که برای اتخاذ اقدامات قانون‌گذاری متعهد به سیستم قانون اساسی فدراسیون نیستند، دولت فدرال باید مقامات ذی‌صلاح این گونه حکومت‌ها، کشورها، ایالات یا کانتون‌ها را از مفاد مذکور مطلع ساخته و به کارگیری آنها را توصیه کند.
ماده ۳۶ ـ خروج از کنوانسیون
1 ـ هر کشور متعاهد می‌تواند از این کنوانسیون خارج شود.
2 ـ انصراف باید طی یک سند مکتوب اعلام و سند مربوطه نزد دبیرکل یونسکو تودیع شود.
3 ـ خروج از کنوانسیون باید ۱۲ ماه پس از وصول سند مربوطه مؤثر شود. این امر به هیچ عنوان بر تعهدات مالی کشور متعاهد خارج شده تا زمانی که کناره‌گیری از کنوانسیون موثر نشده است تاثیر نخواهد گذارد.
ماده ۳۷ ـ وظایف مربوط به تودیع اسناد
دبیرکل یونسکو که اسناد نزد وی نگهداری می‌شود، باید کشورهای عضو آن سازمان، کشورهای غیرعضو سازمان مذکور در ماده ۳۳ و نیز سازمان ملل متحد را از تودیع تمام اسناد تصویب، پذیرش، یا الحاق مذکور در مواد ۳۲ و ۳۳ و انصراف مذکور در ماده ۳۶ مطلع سازد.
ماده ۳۸ ـ اصلاحات
1 ـ کشور متعاهد می‌تواند به طور کتبی اصلاحات این کنوانسیون را به دبیرکل پیشنهاد کند. دبیرکل باید این پیشنهاد کتبی را میان تمام کشورهای متعاهد توزیع کند. اگر در طی ۶ ماه از تاریخ توزیع، کمتر از نصف کشورهای متعاهد به این تقاضا پاسخ ندهند، دبیرکل باید پیشنهاد مربوط را به مجمع عمومی آتی ارائه کند تا مورد بحث و بررسی و تصویب احتمالی قرار گیرد.
2 ـ این اصلاحات باید مورد تصویب دو سوم اکثریت کشورهای متعاهد حاضر و رای‌دهنده قرار گیرد.
3 ـ اصلاحات مربوطه به محض تصویب، باید به کشورهای متعاهد تقدیم شود تا آن را مورد تصویب، پذیرش یا الحاق قرار دهند.
4 ـ این اصلاحات فقط در مورد کشورهای متعاهدی که آنها را تصویب کرده، مورد پذیرش قرار داده یا به آن ملحق شده‌اند، سه ماه پس از تودیع اسناد مورد اشاره در بند ۳ این ماده از سوی دو سوم کشورهای متعاهد، لازم‌الاجرا است. پس از آن، اصلاحات مربوطه برای هر کشور متعاهدی که آنها را تصویب کرده، مورد پذیرش قرار داده یا به آن ملحق شده است. سه ماه پس از تاریخ تودیع اسناد تصویب، پذیرش یا الحاق مربوط توسط آن کشور متعاهد لازم‌الاجرا خواهد بود.
5 ـ روال مذکور در بندهای ۳ و ۴ در مورد اصلاحات ماده ۵ راجع به تعداد کشورهای عضو کمیته قابل اجرا نخواهد بود. این اصلاحات باید در زمانی که اتخاذ می‌شوند، لازم‌الاجرا شود.
6 ـ کشوری که پس از لازم‌الاجرا شدن اصلاحات مطابق با بند ۴ این ماده به کنوانسیون می‌پیوندد یا:
الف ـ کشور متعاهد به کنوانسیون با اصلاح شده است، و یا
ب ـ کشور متعاهد به کنوانسیون قبل از اصلاحات بوده و متعهد به این اصلاحات نیست.
ماده ۳۹ ـ متون معتبر
این کنوانسیون به زبان‌های عربی، چینی، انگلیسی، فرانسوی، روسی و اسپانیایی تنظیم شده و هر ۶ متن اعتبار یکسان دارد.
ماده ۴۰ ـ ثبت
این کنوانسیون باید طبق مادهٔ ۱۰۲ منشور ملل متحد به تقاضای دبیرکل یونسکو در دبیرخانه سازمان ملل متحد ثبت شود.